واقعیت مجازی را می‌توان به چیزی شبیه رؤیای زنده تعبیر کرد. در قالب استفاده از پلتفرم واقعیت مجازی، کاربر وارد دنیایی موازی با جهان واقعی خواهد شد و البته برای این کار هیچ نیازی به رفتن به خواب عمیق نخواهد داشت. واقعیت مجازی این توانایی را دارد تا عجیب‌ترین و جذاب‌ترین ایده‌ها و تمایلات ما را عملی کند. پلتفرم واقعیت مجازی یا همان Virtual Reality این قابلیت را دارد تا حضور در محیط‌هایی که تنها در رؤیا به آن فکر می‌کنیم، خرید محصولاتی که رسیدن به آن‌ها آرزویی محال است یا حتی استفاده از بازی‌های ویدئویی که جذابیتی مثال‌زدنی برای ما به همراه خواهند داشت، عملی کند. با وجود این، این‌ها تنها گوشه‌ای کوچک از کاربردهای بی‌شمار این تکنولوژی به‌حساب می‌آیند.
پزشکی
در پزشکی، استفاده‌های بی‌شماری می‌توان برای واقعیت مجازی برشمرد. به‌عنوان مثال می‌توان به درمان افسردگی یا اضطراب با قرار دادن تدریجی بیمار در موقعیت‌هایی که شرایط دلهره‌آور را برای او شبیه‌سازی می‌کنند، اشاره کرد. با این راهکار، به‌تدریج احساس امنیت در فرد تقویت می‌شود و به او در غلبه کردن بر ترس کمک خواهد شد. به‌عنوان نمونه‌ای دیگر، واقعیت مجازی به کودکانی که به دلایل مختلف در بیمارستان بستری شده‌اند، این احساس را القا می‌کند که در اتاق یا حتی تختخواب خانه خودشان حضور دارند. این امر از طریق بازسازی محیط و شبیه‌سازی تصاویر مربوط به اتاق و منزل بیمار عملی می‌شود.
یکی از ایده‌های جذاب و جدید در خصوص استفاده از واقعیت مجازی در پزشکی، استفاده محققان برزیلی از این پلتفرم برای ایجاد شرایطی است که احتمالا امکان ملاقات کودک را حتی وقتی در رحم مادر قرار دارد، برای والدینش امکان‌پذیر می‌سازد. به کمک نرم‌افزار سه‌بعدی سازی ویژه‌ای که با هدست در تعامل است، این امکان وجود دارد تا خود را به‌طور همه‌جانبه، حتی از بدو تولد در دنیای کودک دلبندتان حس کنید.
صنایع دفاعی
استفاده از یک هدست برای دریافت اطلاعات نظامی، ایده جدیدی نیست؛ اما ظهور هدست‌های واقعیت مجازی، چشم‌اندازهای تازه‌ای در این حوزه ایجاد کرده است. به‌عنوان مثالی از کاربرد واقعیت مجازی در صنایع نظامی می‌توان به راهکار ارائه‌شده توسط شرکتی کره‌ای به نام DoDAAM اشاره کرد که از این تکنولوژی برای آموزش پریدن نیروهای نظامی با چتر استفاده کرده است. به این ترتیب، نیروها هدست واقعیت مجازی را به‌عنوان راهکاری برای حذف خطرات احتمالی که در انجام عملیات واقعی ممکن است گریبان‌گیر آن‌ها شود، استفاده می‌کنند. با وجود این، هدست یادشده امکان یادگیری دقیق فرایند استفاده از چترهای نجات را برای کاربر فراهم می‌کند. DoDAAM علاوه بر مورد یادشده، نرم‌افزاری توسعه داده است که هدست آکیولس ریفت را به دوربینی چشمی تبدیل می‌کند تا استفاده از آن برای تک‌تیراندازها ممکن شود. تک‌تیراندازها با استفاده از این راهکار امکان رهگیری و رصد موقعیت‌ها و اهداف فرضی را خواهند داشت.
شرکت بریتانیایی Plextex یکی دیگر از نام‌های مطرح در زمینه بهره‌برداری از تکنولوژی واقعیت مجازی در صنایع نظامی و دفاعی است. این شرکت در طول چندین سال تحقیق و پژوهش موفق به آماده‌سازی پلتفرمی متشکل از سنسورهای ویژه شده است که امکان شناسایی مشکلات پزشکی نیروهای حاضر در میدان نبرد را فراهم می‌کند. به این ترتیب، علاوه بر نجات جان نیروهای نظامی، صرفه‌جویی چشمگیری در هزینه‌های دولتی به عمل خواهد آمد.
در روسیه هم کلاه نظامی Svarog محصولی است که با استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی، امکان کنترل پهپادها را با چرخاندن ساده سر به سمت هدف فراهم می‌کند.
معماری
مهم‌ترین مزیت استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی در معماری آن است که امکان تعامل از نزدیک طراح را با پروژه‌های در دست توسعه یا تکمیل‌شده فراهم می‌کند. با استفاده از این تکنولوژی، امکان بررسی دقیق و واقع‌گرایانه ابعاد و اندازه‌های طرحی که قرار است به مرحله اجرا درآید، فراهم می‌شود.
Jon Brouchoud مؤسس Arch Virtual معتقد است در آینده‌ای نزدیک، در بخش آموزش احتمالا شاهد برپایی کلاس‌هایی در حوزه معماری خواهیم بود که به‌طور ویژه به استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی اختصاص خواهند داشت. در این کلاس‌ها، کاربر با پوشیدن هدست‌های واقعیت مجازی می‌تواند به بخش‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمان طراحی‌شده سر بزند یا حتی از ابزارهای تعاملی برای بهبود یا ایجاد تغییرات در طرح خود استفاده کند.
نگاه به این موضوع از دیدگاهی که در آن شخص معمار یا طراح، امکان طراحی ساختمان را در حالی که درون آن ایستاده داشته باشد، به این موضوع جذابیت بیشتری می‌بخشد.
هنر
اگرچه در حال حاضر با کشیدن انگشت روی صفحه‌نمایش‌های لمسی دستگاه‌های الکترونیکی امکان ایجاد آثار هنری وجود دارد؛ اما در آینده‌ای نزدیک امکان ایجاد آثار هنری در قالب استفاده از محیطی سه‌بعدی فراهم خواهد شد. در این ساختار، موانع فیزیکی به‌طور کامل حذف خواهند شد و تخیلات و تصویرسازی‌های شخصی، اهمیت بیشتری در ایجاد آثار هنری پیدا خواهند کرد.
با لحاظ کردن این راهکار، گوگل اپلیکیشن ویژه‌ای به نام Tilt Brush توسعه داده است که برای کاربر، امکان استفاده از قلم‌موی مجازی را برای طراحی و ایجاد طرح‌های سه‌بعدی فراهم می‌کند.
تعاملات اجتماعی
در تاریخ ششم اکتبر سال گذشته، مارک زاکربرگ، مؤسس و مدیرعامل فیس‌بوک سلفی جدیدی منتشر کرد که در آن آواتار انیمیشنی او تبلتی مجازی در دست گرفته است و در صفحه‌نمایش تبلت، تصویر همسر زاکربرگ به چشم می‌خورد. فردای آن روز، زاکربرگ از هدست آکیولوس ریفت در کنفرانس توسعه‌دهندگان فیس‌بوک در سن خوزه استفاده کرد تا با دو تن از همکارانش مکالمه‌ای در بستر واقعیت مجازی داشته باشد. این طرح را می‌توان به تعامل افراد با یکدیگر و یا به بیان بهتر، گفتگوی مجازی افراد در پلتفرم‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک تعمیم داد.
آموزش
در آینده‌ای نه‌چندان دور، دانش‌آموزان نیازی به حضور فیزیکی در کلاس‌های درس و دوختن نگاه‌ها به تخته‌سیاه یا پروژکتور نخواهند داشت. علاوه بر این، برای فهم دوره‌های تاریخی مختلف، این امکان فراهم خواهد شد تا دانشجو با استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی، خود را به‌عنوان مثال در محیط زندگی دایناسورها احساس کند.
علاوه بر این، دانشجویان می‌توانند همراه با کریستوف کلمب، ماجراجویی‌های جدیدی برای کشف آمریکا تجربه کنند و امکان ورود مجازی به بدن انسان در نقش گلبول‌های قرمز با هدف مطالعه دقیق‌تر عملکرد بدن انسان هم وجود خواهد داشت.
کسب و کار
برای پی بردن به پتانسیل‌های واقعیت مجازی در حوزه کسب و کار، کافی است با استفاده از این تکنولوژی، خود را در اتاقی خالی احساس کنید که در آن فقط یک تبلت و هدست واقعیت مجازی در دسترس شما قرار گرفته است. با استفاده از این هدست، اتاق ساده شما به دفتر کار پیشرفته‌ای تبدیل خواهد شد که در آن، همکاران و حتی مدیرعامل شرکت را در کنار خود مشاهده خواهید کرد. سرپرست بخش بازاریابی شرکت شما که در دوبی مستقر است نیز هم‌زمان با شما در حال صرف قهوه در برلین خواهد بود.
به دفاتر کار واقعیت مجازی خوش آمدید! اینجا محیطی است که قرار داشتن در دو موقعیت مکانی به‌طور هم‌زمان، به حقیقت مبدل شده است.
مدیریت اطلاعات
روزنامه نیویورک‌تایمز با هدف جذاب‌تر کردن رقابت‌های انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری دوره اخیر ایالات متحده آمریکا از ویدئوهای 360 درجه‌ای که در آن هر چهار نامزد ریاست جمهوری به بیان سیاست‌ها و برنامه‌هایشان می‌پردازند، استفاده کرد. با استفاده از این راهکار، تماشاچی می‌تواند از فاصله‌ای نزدیک‌تر شاهد توضیحات نامزدهای انتخاباتی باشد و حتی به فضای فیزیکی مناظره‌ها وارد شود. کریستین دیور هم برای معرفی کلکسیون بهاره-تابستانه خود در سال 2017 از ویدئویی 360 درجه استفاده کرد تا کاربران را در قدم زدن میان مراتع سبز با خود همراه کند. با استفاده از واقعیت مجازی، ورود به دنیای اطلاعات حالا در قالب لمس از نزدیک اخباری که هر روز می‌شنویم یا شرکت در مناظره‌های انتخابی، نمایشگاه‌های مد و حتی درگیری‌های مسلحانه، به‌مراتب راحت‌تر خواهد شد.
ورزش
در حوزه ورزش، واقعیت مجازی به حذف محدودیتی به نام زاویه دید کمک خواهد کرد. به این ترتیب، تمامی حرکات ورزشکاران و لحظات مسابقات ورزشی را می‌توانید از زوایای مختلف و به‌طور فراگیر مشاهده کنید. حتی می‌توانید در صحنه خطا و یا بحث‌های پیش‌آمده در زمین فوتبال، در کنار بازیکنان تیم مورد علاقه خود باشید. در نهایت، این تکنولوژی، نگاهی کامل به جریانات مسابقات هاکی، ماراتون یا دیگر رویدادها را پیش روی شما قرار خواهد داد.
البته این فقط تماشاچیان و بینندگان رویدادهای ورزشی نیستند که از پتانسیل‌های واقعیت مجازی در این بخش بهره‌مند خواهند شد. به‌عنوان نمونه‌ای کاربردی می‌توان به استفاده از این تکنولوژی در تمرینات تیم‌های حاضر در NFL اشاره کرد. با استفاده از واقعیت مجازی و سیستم‌های آموزشی توسعه‌یافته بر پایه این قابلیت، حالا هر بازیکن به‌خوبی می‌داند در زمین مسابقه چگونه حرکت کند؛ زیرا تمامی حرکات و تاکتیک‌ها بدون اینکه مشکل مصدومیت برای بازیکن ایجاد شود، صدها بار تمرین و تکرار شده‌اند.
مطمئنا استفاده از شیپورهای مخصوص به نام Vuvuzela را در مسابقات جام جهانی فوتبال سال 2010 آفریقای جنوبی به خاطر می‌آورید. صدای این شیپورها تمرکز بازیکنان را به هم می‌زد و عملکرد آن‌ها را با افت محسوس مواجه می‌کرد. این در حالی است که اگر تیم‌ها امکان شبیه‌سازی محیط ورزشگاه‌ها را با استفاده از راهکارهای واقعیت مجازی داشتند، مطمئنا تعامل با این مشکل، بسیار ساده‌تر می‌شد.
سفر و گردشگری
گردشگرانی که دوست دارند شخصا و با حضور فیزیکی در موقعیت‌های مختلف، سفری جذاب داشته باشند، مطمئنا از قابلیت‌های تکنولوژی واقعیت مجازی در این حوزه متنفر خواهند شد. با وجود این، کاربرانی که به هر دلیلی امکان بازدید از مکان‌های گردشگری و تاریخی مطرح جهان را ندارند، از پتانسیل واقعیت مجازی در این بخش به‌خوبی بهره‌مند خواهند شد.
از سال 2001 و با راه‌اندازی گوگل ارث، کمابیش با پتانسیل‌های نگاه سه‌بعدی به دنیای اطراف، آن‌هم در حالی که روی مبل سالن منزلمان نشسته‌ایم، آشنا شدیم. از آن زمان شاهد پیشرفت هرچه بیشتر تکنولوژی در این بخش بودیم. با بهره‌گیری از هدست‌های واقعیت مجازی حالا حتی این امکان فراهم شده است تا جهان هستی را از منظر فضانوردان مشاهده کنیم.
