وب‌سایت پزشکان بدون مرز: آب سیاه یک گروه از بیماریهای چشم هستند که موجب کاهش بافت عصبی عصب بینائی و افزایش بافت غیر عصبی این عصب شده ونوع مشخصی از اختلال بینائی را در افراد مبتلا ایجاد می نمایند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، علت آسیب دیدن عصب بینائی در آب سیاه معمولا بالا رفتن فشار چشم است ولی در افرادیکه فشار چشم طبیعی دارند ولی عصب بینائی آنها به علت بیماریهایی مثل بیماری قلبی و دیابت ضعیف است نیز آب سیاه ممکن است ایجاد شود .
مایع زلالیه:
مایع داخل چشم یا مایع زلالیه از اجسام مژگانی که در پشت عنبیه قرار دارند ترشح می شود و پس از تغذیه عدسی از مردمک عبور کرده و لایه های داخلی قرنیه را تغذیه مینماید و سپس از زاویه چشم خارج می شود . در چشم سالم مقدار ترشح مایع زلالیه با مقدار خروج آن از زاویه چشم برابر است به همین دلیل فشار چشم همواره در حد طبیعی 10تا 21 میلیمتر جیوه حفظ می شود .
انواع آب سیاه:
آب سیاه زاویه بسته
هرگاه بدلیل بیماریهایی چون آب مروراید پیشرفته، التهاب داخل چشم و سندرم ICE مردمک مسدود شود مایع زلالیه پشت آن جمع می شود در نتیجه عنبیه به جلو رانده شده و زاویه چشم را می بندد و موجب آب سیاه زاویه بسته می شود .
در آب سیاه زاویه بسته فشار داخل چشم بطور ناگهانی به شدت بالا می رود و موجب تورم قرنیه، تاری دید، قرمزی و درد شدید چشم و حالت تهوع و استفراغ می شود .
آب سیاه زاویه بسته بیماری نسبتا شایعی است بطوریکه از هر هزار نفر یک نفر به این بیماری مبتلا می شود.
آب سیاه زاویه بسته در سنین 55 تا 65 سالگی شایع است و در خانم ها شایعتر از آقایان و در افراد دوربین شایعتر از افراد طبیعی است .
برای درمان آب سیاه زاویه بسته ابتدا بوسیله قرص و قطره های چشمی فشار چشم پایین آورده می شود و پس از آرام شدن چشم با لیزر یاگ با تکنیک PI درمان می شود .
آب سیاه زاویه باز
در این بیماری زاویه چشم باز است ولی سلولهای موجود در زاویه چشم که مخصوص بیرون کشیدن مایع زلالیه از چشم هستند دچار نارسائی میشوند و نمی توانند مایع زلالیه را از چشم خارج کنند در نتیجه فشار چشم بالا می رود و بیمار مبتلا به آب سیاه می شود .
رسوب رنگدانه و سلولهای التهابی در زاویه چشم نیز می توانند مانع خروج مایع زلالیه از چشم شده و بطور ثانویه فشار چشم را بالا ببرند و موجب آب سیاه زاویه باز شوند.
آب سیاه زاویه باز در افراد بالاتر از 40 سال و در نزدیک بین ها شایعتر است .
آب سیاه زاویه باز بیماری آرام و بدون علائم ظاهری است و تا مراحل بسیار پیشرفته که میدان بینائی را دچار اختلال شدید می کند فرد مبتلا متوجه ابتلا به این بیماری نمی شود.
آب سیاه با فشار چشم طبیعی :Normal Tension Glaucoma
یک نوع آب سیاه زاویه باز است که فشار چشم بیمار طبیعی است ولی عصب بینائی بدلیل ضعف ناشی از بیماری چون دیابت دچار آسیب دیدگی می شود.
گلوکوم زاویه باز با قطره های چشمی مثل تیمولل، بریموگان، کوبیوساپت که فشار چشم را پایین می آورند درمان می شود ولی اگر تست های تشخیصی و معاینه چشم بیمار نشان دهنده استمرار آسیب عصب بینائی باشد با عمل جراحی موسوم به فیلترینگ، فشار چشم پایین آورده می شود.
آب سیاه کودکان Childhood Glaucoma:
به گلوکوم زاویه باز که موقع تولد وجود دارد و یا در چند سال اول زندگی بروز کند گلوکوم کودکی گفته می شود .
آب سیاه کودکان یا بطور اولیه بدلیل اختلال در سلولهای زاویه چشم و یا بطور ثانویه بدلیل ابتلاء کودک به بیماریهای دیگر مثل نوروفیبروماتوز، رتینوبلاستوم، اشتورگ وبر و Aniridia ایجاد می شود .
با توجه به قابلیت انعطاف زیاد چشم در سالهای اول زندگی افزایش فشار چشم در این سنین می تواند موجب بزرگ شدن بیش از حد چشم و قرنیه و تورم و تغییر رنگ قرنیه به خاکستری روشن شود .
درمان آب سیاه کودکان جراحی چشم با تکنیک ترابکولوتومی است که با انجام این عمل فشار چشم کم شده و از آسیب بیشتر به عصب بینائی جلوگیری می شود .
آب سیاه داروی Topiramate:
قرص تاپی رامیت که برای درمان صرع ، افسردگی و سردرد تجویز می شود ممکن است موجب افزایش شدید و ناگهانی فشار چشم و آب سیاه حاد شود.
درد شدید چشم، سردرد و تورم قرنیه از علائم این بیماری است .
آب سیاه ناشی از قرص تاپی رامیت با تجویز قرص استازولامید و قطره های باز کننده مردمک درمان می شود .
تشخیص آب سیاه
برای تشخیص آب سیاه علاوه بر معاینه و اندازه گیری فشار چشم و معاینه عصب بینائی انجام تست های تشخیصی میدان بینائی، اندازه گیری ضخامت قرنیه، GDX و OCT عصب بینائی ضروری است علاوه بر آن وقتی بیمار تحت درمان داروئی و جراحی قرار میگیرد با این تست ها می توان به موثر بودن درمان، توقف و یا پیشرفت بیماری و نیاز به اقدامات درمانی تکمیلی پی برد.
