مجله دیجی کالا - امیرحسین میرزایی: «ایلان ماسک» (Elon Musk) موسس و مدیر شرکت فضایی اسپیس ایکس، سال‌هاست که درباره‌ی دلایل خود از اهمیت ساخت کلونی در دیگر سیارات صحبت می‌کند. این احتمال وجود دارد تا زمین توسط یک صخره‌ی فضایی بزرگ، یک طوفان خورشیدی که دستگاه‌های الکترونیکی را از کار می‌اندازد یا حتی توسط خود انسان و با بمب اتم، از بین برود. در نتیجه بد نیست تا انسان یک برنامه برای جلوگیری از انقراض خود داشته باشد.
در همین راستا، مدت زیادی است که هزاران مهندس و دانشمند در شرکت اسپیس ایکس مشغول کار روی نسل بعدی فضاپیماها هستند. ایلان ماسک می‌خواهد یک موشک و فضاپیما بسازد تا 100 نفر و 150 تن بار را به سیاره‌ی سرخ ببرد.
تحقیقات تازه‌ای از سوی انستیتو آینده‌ی بشریت در دانشگاه اکسفورد منتشر شده است؛ تحقیقاتی که ایلان ماسک را در اجرای تصمیم خود مصمم‌تر کرده است. بر اساس نتایج منتشر شده از این تحقیقات، احتمال حدودی 20 درصدی وجود دارد که در کهکشان خودمان، تنها باشیم. این تحقیقات می‌گوید که احتمال تنها ماندن انسان در تمام کیهان، 1 به 3 است.
ماسک با اشاره به این تحقیقات، دیروز در توییتر خود نوشت: «مشخص نیست که آیا ما تنها تمدن زنده در جهان قابل مشاهده هستیم، ولی شانس اینکه تنها باشیم، اهمیت اینکه زندگی را به فراتر از زمین ببریم بیشتر می‌کند.»
مدیر عامل شرکت اسپیس ایکس اضافه می‌کند: «به همین دلیل باید چراغ موجود هوشمند را با تبدیل شدن به یک تمدن که در فضا سفر می‌کند و گسترش زندگی به دیگر سیارات، زنده نگه داریم.»
تفاوتی 100 میلیاردی در تخمین وجود بیگانگان
تحقیقات منتشر شده از سوی انستیتو آینده‌ی بشریت (Future of Humanity Institute) با عنوان «بررسی پارادوکس فرمی» چند هفته‌ی پیش در Arxiv منتشر شده است. سرور Arxiv تحقیقات منتشر شده‌ی علمی را در خود جای می‌دهد که هنوز توسط متخصصان بررسی و نهایی نشده‌اند.
این تحقیقات با سوالی درباره‌ی پارادوکس فرمی آغاز می‌شود؛ ایده‌ای معروف که توسط فیزیکدانی به اسم «انریکو فرمی» (Enrico Fermi) ارایه شد. این پارادوکس می‌پرسد که اگر صدها میلیارد ستاره در کهکشان راه شیری وجود دارند، و صدهای میلیارد کهکشان در پس آن، چرا تا به حال بیگانگان سعی نکرده‌اند با ما ارتباط برقرار کنند؟»
پاسخ‌های مختلفی برای این سوال مطرح شده است؛ پاسخ‌هایی که تعداد زیادی از آن‌ها عجیب و غریب و البته ناراحت کننده هستند. یک ایده می‌گوید که تمدن‌های هوشمند به سرعت خودشان را نابود می‌کنند، آن هم به دلایل مختلفی مثل تغییرات اقلیمی، تمام کردن منابع یا سلاح‌های هسته‌ای. ایده‌ی ترسناک‌تری هم وجود دارد که می‌گوید تمدن‌های هوشمند، مثل یک چرخه‌ی غذایی، نژادها و موجودات بیگانه را قبل از اینکه به تهدیدی تبدیل شوند، از بین می‌برند.
تحقیقات جدید، که توسط سه دانشمند دانشگاه آکسفورد منتشر شده، چنین نظرهایی را رد می‌کند. «آندرز سندبرگ»، «اریک درکسلر» و «توبی ارد» معتقدند که به احتمال زیاد اصلا پارادوکسی وجود ندارد.
این سه پژوهشگر روی «معادله‌ی دریک» تمرکز و تحقیقات خود را بر پایه‌ی آن انجام داده‌اند. این معادله که توسط اخترشناسی به اسم «فرانک دریک» در سال 1961 مطرح شد، سعی می‌کند پارادوکس فرمی را کنار بزند. این معادله می‌گوید که هفت متغیر روی احتمال تشکیل حیات تاثیر می‌گذارند و سپس این هفت متغیر را در هم ضرب می‌کند. پاسخ به دست آمده که با N نشان داده می‌شود، عددی تقریبی از موجودات هوشیار و هوشمند شبیه به انسان است که شاید مشغول فرستادن سیگنال‌هایی به داخل کهکشان راه شیری باشند.
محققان این مطالعات جدید، می‌گوید که نامشخص بودن تعدادی از متغیرهای معادله دریک، مثل سهم سیاراتی که زندگی روی آن‌ها وجود دارد (f l) یا سهم موجودات زنده‌ای که تبدیل به موجود هوشیار و هوشمند می‌شوند (f i) هیچ وقت به خوبی بررسی نشده است.
این تحقیقات می‌گوید: «اینکه اعداد و ارقامی که در اخترفیزیک ارایه می‌شوند، بر اساس حدس باشند، چیز غیرمعمولی نیست. بارها دیده‌ایم که نتایج نهایی به دست آمده وابستگی بسیار زیادی به دیدگاه مثبت یا منفی نویسنده‌ی آن دارد.»
برای مثال، دو سوم مطالعاتی که از معادله‌ی دریک استفاده می‌کنند، می‌گویند که 100 تمدن هوشمند و پیشرفته‌ی بیگانه در کهکشان راه شیری وجود دارد. با این حال، مطالعات دیگری هم هستند که نتایجی بسیار متفاوت ارایه می‌دهند و شاهد اعداد و ارقامی عجیب هستیم. تحقیقاتی هستند که می‌گویند در هر کهکشان ممکن است 100 میلیون تمدن وجود داشته باشد، در حالی که مطالعات دیگری می‌گویند که در هر 10 هزار کهکشان، سه تمدن پیشرفته وجود دارد. تفاوتی به اندازه‌ی 100 میلیارد.
احتمال تنها بودن در کهکشان خودمان و جهان قابل مشاهده
این پژوهشگران آکسفورد سعی کردند تا متغیرهای ناشناخته را در تحقیقات جدید خود حل کنند. هدف نهایی آن هم در این تحقیقات این بوده است: بررسی اینکه آیا پرسیدن سوال پارادوکس فرمی، از نظر ریاضیات صحیح است یا نه؛ آن هم بر اساس اطلاعات فعلی که در کیهان در اختیار داریم.
محققان پیش از هر چیز، مطالعات و پژوهش‌های مختلفی که روی هر متغیر معادله‌ی دریک انجام شده بود را جمع‌آوری کردند. آن‌ها با کنار هم قرار دادن مطالعات مختلف، محدوده‌ای برای هر متغیر مشخص کردند که میزان ناشناخته بودن آن متغیر را نشان می‌داد؛ طوری که به جای نظر یک گروه از دانشمندان، به میانگینی از تمام نظرات و تخمین‌های ارایه شده برای هر متغیر می‌رسند.
نتیجه‌ی نهایی به دست آمده، نموداری خمیده شبیه به یک زنگ است. عدد به دست آمده از وسط این نمودار چنین چیزی را نشان می‌دهد: احتمال اینکه در کهکشان راه شیری تنها تمدن هوشمند باشیم 52 درصد است. این احتمال برای تمام جهان قابل مشاهده 38 درصد است.
اگر بخواهیم مثبت‌تر نگاه کنیم، باز هم با تغییرات زیادی مواجه نمی‌شویم. در بهترین حالت، احتمال اینکه در کهکشان خودمان تنها باشیم 41 درصد و این رقم برای جهان قابل مشاهده 32 درصد است.
در مطالعات منتشر شده آمده: «این نتایج پارادوکس فرمی را از بین می‌برد؛ طوری که نیازی برای پرسیدن این سوال که چرا تمدن‌های هوشمند دیگر تاثیری روی دنیای ما نداشته‌اند، وجود ندارند. ما احتمال مناسبی می‌بینیم که در کهکشان خودمان، و حتی در جهان قابل مشاهده، تنها باشیم.»
ایلان ماسک جدی‌تر جلو می‌رود
پژوهشگران همین تحقیقات هم‌چنین می‌گویند که نباید جست و جوی خودمان برای حیات‌های بیگانه را متوقف کنیم.
آن‌ها در مطالعات خود نوشته‌اند: «این نتایج به این معنا نیست که در کهکشان خودمان یا جهان قابل مشاهده تنها هستیم. بلکه فقط این را نشان می‌دهد که چنین احتمالی وجود دارد و نباید در مقابل آن غافلگیر شویم. نتایج به دست آمده محاسبات جدیدی را مطرح نمی‌کند، بلکه یک بررسی از دانش فعلی ما درباره‌ی این موضوع است.»
همین تحقیقات، ایلان ماسک را حتی بیشتر از گذشته ترغیب کرده است تا به دنبال ساخت موشک برای سفر به مریخ و ساخت کلونی روی سیاره‌ی سرخ باشد. مستقر کردن انسان روی سیارات دیگر، می‌تواند شبیه به یک درایو پشتیبانی برای انسان عمل کند. اینکه قبل از اتفاقی ویرانگر و بزرگ، جنگ یا هر چیز دیگری که ممکن است بیشتر یا تمام انسان‌های روی زمین را نابود کند، یک راه در رو برای بقای خود داشته باشیم، نه تنها از انقراض نژاد انسان، بلکه شاید از انقراض تنها تمدن هوشمند کهکشان جلوگیری خواهیم کرد.
با تمام این اوصاف، ایلان ماسک هم می‌گوید که باید به دنبال بیگانگان باشیم. او دوشنبه در توییتر خود نوشته بود: «شگفت‌انگیز است اگر روزی به یک تمدن بیگانه برخورد کنیم. البته به شرط اینکه نیروهای نظامی‌شان برای حمله نیامده باشند.»
