به گزارش خبرنگار
حوزه حوادث و انتظامی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در
هر کشور و هر نیروی نظامی گروه ویژه حضور دارند که مردم عادی آنها را با
نام کماندو یا نیروهای ویژه میشناسند. در بسیاری از فیلمها؛ سریالها و
رزمایشها دیدهایم که در مواقع ضروری سیاهپوشانی کاربلد به میدان
میآیند. در این گزارش به معرفی یکی از زبدهترین نیروهای ویژه جمهوری
اسلامی ایران یعنی نوپو میپردازم.
نوپو
(نیروهای ویژه پشتیبان ولایت) یکی از نیروهای یگان ویژه نیروی انتظامی
جمهوری اسلامی ایران است که برای رهایی گروگان، برخورد و خنثیسازی عملیات
تروریستی و سرکوب شورشها استفاده میشود. اعضای نوپو به دلیل داشتن
یونیفورم سیاه رنگ به سیاهجامگان نیز معروف شدهاند.
رایجترین
باور نادرست در مورد نوپو، تلقی آن به عنوان «یگان ویژه نیروی انتظامی
ایران» است؛ در حالی که واحد نوپو یگان ویژه پلیس نیست و یکی از
زیرمجموعههای آن محسوب میشود. نیروهای ویژه پلیس کشور، در سه یگان «موسی
بن جعفر»، «امام خمینی» و «امیرالمؤمنین» سازماندهی شدهاند که نوپو،
زیرمجموعه یگان امیرالمومنین محسوب میشود.
مأموریت
واحد نوپو، در رهایی گروگان و مقابله با عملیاتهای تروریستی خلاصه میشود
و مأموران این واحد برای آمادگی هرچه بیشتر، آموزشهای ویژهای شامل
چتربازی، تیراندازی، پرش از ساختمان، راپل، غواصی، سکانداری، پرواز با
پاراگلایدر و همچنین دورههایی موسوم به آبی و خاکی را پشت سر میگذارند.
نوپو
یکی از نیروهای یگان ویژه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که برای
رهایی گروگان، برخورد و خنثیسازی عملیات تروریستی استفاده میشود. اعضای
نوپو به دلیل داشتن یونیفورم سیاه رنگ به سیاهجامگان نیز معروف شدهاند.
ماموریتهای کلی نیروهای یگان ویژه در سه بخش مختلف تقسیم شده است:
وضعیت سفید:
در وضعیت عادی هیچگونه رویدادی که موجب برهمخوردن نظم عمومی جامعه شود،
اتفاق نیفتاده است و تمام سازمانها خدمات روزانه خود را ارائه میدهند.
در این شرایط وظایف این نیروها در برقراری نظم و امنیت مسابقات ورزشی خلاصه
میشود. نیروهای یگان ویژه با لباس های ورزشی در ورزشگاههای کشور حضور
یافته و به جهت جلوگیری از ایجاد جو امنیتی در ورزشگاهها، از پوشش و نام
«یگان ایمنی ورزشگاهها» استفاده میکنند.
وضعیت خاکستری:
در وضعیت غیر عادی، برخی بینظمیها، تخلفها و جرایم مخل نظم و امنیت
جامعه در مراحل اولیه هستند و نیروهای این یگان باید به عنوان کمکرسان و
یاریدهنده سایر نیروهای درگیر باشند. از مصادیق این وضعیت میتوان به
امدادرسانی به افراد در معرض بلایای طبیعی، تسهیل ترافیک، رهایی گروگان و
مقابله با حملات تروریستی را نام برد.
وضعیت زرد و قرمز:
در این دو مرحله، وضعیت انتظامی و امنیتی جامعه به علت وقوع تخلفات و
بینظمیهای گسترده خارج از کنترل نیروهای انتظامی عادی بوده و جان و مال
شهروندان به طور گسترده در معرض تعرض و خطر است. وقوع اغتشاشات وسیع و
برنامهریزیشده با هدف مقابله با دولت و حکومت مرکزی از جمله این موارد
است که نیروهای این یگان موظف به دخالت و مقابله هستند.
قبل
از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مأموریتهای رهایی گروگان و ضدتروریستی در
اختیار تیپ 65 نوهد قرار داشت و تشکیل آن نیز به زمان ستمشاهی بازمیگردد
که 33 نفر از افراد گارد شاهنشاهی توسط کارشناسان خارجی، انتخاب شدند و تحت
آموزش قرار گرفتند؛ اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این نیاز در
نیروی انتظامی دیده شد تا نیروهای ویژهای با هدف انجام «مأموریتهای رهایی
گروگان و ضدتروریستی» تربیت شوند.
در سال 1370
نخستین جرقه تشکیل واحد رهایی گروگان توسط تیمسار حسینی زده شد، این واحد
در سال 74 به شکل منسجمتری درآمد و در سال 76 وظیفه مقابله با تیمهای
تروریستی به این واحد سپرده شد که کمیته بازنشستگان تیپ 65 نوهد نیز در
آموزش این نیروها، کمک بسیاری در ابتدای امر داشتند و ادامه این راه توسط
خود نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران طی شد و امروز شاهدیم که از نظر
تجهیزات، مأموریتها و توانایی، حرف اول را در میان تمامی کشورهای منطقه و
حتی دنیا میزنیم.
نیروهای
نوپو نیروهای فوقتخصصی و ویژهای هستند که از میان برترینهای یگان ویژه
که این نیروها نیز خود برترینهای نیروی انتظامی هستند با توجه به ملاکها و
معیارهایی خاص انتخاب میشوند؛ از میان داوطلبان، گزینش لازم را برای
عضویت در این واحد به عمل میآید. ناگفته نماند، پیوستن به نیروهای نوپو
نیازمند گذر از مراحل مختلف و موفقیت در آزمایشات و امتحانات بسیاری است که
مهمتر از تمامی آنها، التزام و پایبندی عمیق به اعتقادات مذهبی و ولایت
فقیه است. چرا که لازمه موفقیت در مأموریتها ایمان و اعتقاد قوی است تا
اعضای این نیرو بتوانند در شرایط حساس و مأموریتی خود همچون رهایی یک
گروگان بیگناه از دست گروگانگیران، بتوانند به راحتی بهترین انتخاب ممکن
را داشته باشند و در صورت لزوم از جان خود برای آزادی گروگانها، مایه
بگذارند.
یک
نیروی ویژه در نوپو باید تحت آموزشهایی قرار بگیرد که به توانایی و مهارت
لازم برای رویت، هدف گیری و شلیک در حداقل زمان ممکن که یک تا 3 ثانیه
است، دست پیدا کند. یعنی باید در مهارت تیراندازی به بالاترین حد ممکن برسد
و این مهارت به اندازهای پر اهمیت است که نمیتوان از کسر حتی یک امتیاز
نیز چشمپوشی کرد و این مهارت نیروهای نوپو به صورت هفتگی مورد ارزیابی
قرار میگیرد چرا که در مأموریتهای رهایی گروگان تنها یک آن فرصت دیدن
گروگانگیر و شلیک به سمت او پیدا میشود و این نیروهای ویژ باید تا
اندازهای مهارت در تیراندازی را داشته باشند که در همان لحظه، گروگانگیر
را از پا درآورند.
علاوه
بر مهارت شلیک و تیراندازی، مأموران ویژه باید از مهارتهای بدنی و جسمی
فوق تصوری نیز برخوردار باشند و آموزشهای ویژهای در رشتههای مختلف ورزشی
از جمله عبور از موانع شهری (پارکور) و پرش از ساختمان و ارتفاعات بلند،
دفاع شخصی و ورزشهای رزمی همچون جودو و تکواندو آموزشهای ویژهای را پشت
سر میگذارند.
ساختار
نوپو با ساختار واحدهای رهایی گروگان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه
پاسداران انقلاب اسلامی متفاوت است و ماموریتهای آنها در محدوده جغرافیای
ایران و در رابطه با ماموریتهای پلیسی تعریف شده است؛ لذا نوپو از گستردگی
بیشتری در منطقه جغرافیای ایران برخوردار است و در هر نقطه از کشور و در
کمترین زمان ممکن، بنا بر دستور میتوان در صحنه عملیات حاضر شد.