اگر تولید ملی با همت و پیگیری همگانی شتاب بگیرد، بسیاری از مشکلات معیشتی مردم و مسائل اشتغال و سرمایه گذاری حل خواهد شد و آسیب های اجتماعی کاهش زیادی خواهد یافت. (مقام معظم رهبری،1 فروردین 1397) بانگ «مقلب القلوب والابصار» هر ساله نوید آغازی نو را می دهد و پس از آن تحویل سالمان مزین به سخنان گهربار مقام معظم رهبری می شود و ایشان به سان پدر دلسوز این امت ضمن تعیین نامی برای سال، نقشه راه را برای کشور ترسیم می کنند. با مروری بر شعار سال دهه 90 در می یابیم که در زمینه اقتصاد نیازمند کار و تلاش مضاعف هستیم و تمرکز شعار سال جدید بر خرید و حمایت از تولیدات و محصولات ساخت داخل کشور در ابعاد بین المللی، ملی و محلی می تواند آثار مثبت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، فنی، قانونی، علمی و تحقیقاتی فراوانی را برجای گذارد.
نقش حمایتی دولت و قانون گذار از تولید ملی
رهبر معظم انقلاب در نامگذاری سال ها، معمولاً مسئولان را مخاطب قرار می دهند اما به گفته ایشان اکنون مخاطب، همه آحاد ملت از جمله مسئولان هستند و همه باید سخت، کار و تلاش کنند...«ما امروزه، چه از نظر دینی و اعتقاد مذهبی و چه از نظر دیدگاه ملی و وطن دوستی به موضوع حمایت از تولید ملی باید توجه زیادی داشته باشیم و ضرورت آن را به خوبی درک کنیم.»«تحقق این امر نیاز به یک همت و عزم جدی دارد که همه ما باید اولویت خرید و مصرف خود را بر پایه تولید ملی و محصولات ایرانی گذاشته و بر آن استوار بمانیم. قطعاً در این راه، نقش حمایتی دولت و قانون گذار از تولید ملی و همچنین تولید کننده در تولید کالای با کیفیت و قابل رقابت چه از نظر قیمت و چه از نظر کیفیت با کالای مشابه خارجی بسیار پر رنگ و حائز اهمیت است و نباید نادیده گرفته شود.» «باید عملی و همتی باشد بر این کار تا تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی را از یک شعار به یک واقعیت تبدیل کنیم. از طرف دیگر مردم نیز وظایفی دارند، آنها علاوه بر اینکه از کالای با کیفیت ایرانی حمایت کافی می کنند باید این کالاها را نیز حتی تبلیغ کنند و مقایسه آن کالا با کالای مشابه خارجی را نیز انجام دهند.»
اهمیت تبلیغات در عرصه معرفی کالای ایرانی تاثیر زیادی در تشویق به تولید داخل دارد. «ما در کشور خود کالاهای با کیفیت بسیاری را دارا هستیم اما نقش تبلیغاتی صداوسیما و رسانه ها در این امر کم رنگ بوده و پیشنهاد می شود صداوسیما برای حمایت و تبلیغ کالای ملی تعرفه های تبلیغاتی را پایین بیاورند و بخشنامه ای تنظیم نمایند که تبلیغ کالای ملی فلان درصد تخفیفی را دارا می باشد.»«تولید ملی که با حمایت از نیروی کار و سرمایه ایرانی رقم می خورد گامی است در جهت استقلال اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ما و مقدمه ای خواهد بود بر اشتغال زایی، کارآفرینی و افزایش بهره وری در تمامی عرصه ها و همچنین باعث بهبود وضعیت اجتماعی، زندگی مردم و همچنین کاهش نرخ تورم، اثرات مثبت در اقتصاد که منجر به رشد و ترقی کشورمان خواهد شد.»
یکی از پیش نیازهای این مسیر برای رسیدن به نتیجه مطلوب، زمینه سازی ذهنی و فرهنگی برای اقشار مختلف جامعه و تبلیغات درخصوص حرکت های جهادی و تغییر الگوهای مصرفی کنونی جامعه می باشد. «نهادینه شدن حرکت های جهادی مهم ترین اصل در افزایش تحقق تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی و پیشرفت در ظرفیت های خدماتی و تولیدی کشور است. چرا که بهره وری حاصل و برآیند کارایی و اثربخشی است.» «می دانیم که سطح بهره وری در کشور ما بسیار پایین است و این بدون شک به الگوی رفتاری برخاسته از فرهنگ عمومی که طی سالیان سال در لایه های مختلف جامعه نهادینه شده بازمی گردد لذا باید با کار و تلاش چنان که در آموزه های دینی آمده است، در سطوح مختلف به صورت عملی و نه شعاری حرکت های جهادی معنی و مفهوم سازی شده و بعنوان یک ارزش و فرهنگ ملی ضرورت تولید ملی، حمایت از آن نهادینه شود.» «احساس مسئولیت نسبت به سرنوشت کشور و کل آحاد جامعه امری درونی و با ارزش است که مردمان آن کشور برای توسعه و تعالی میهن خود متعهدانه می کوشند منافع ملی را بر منافع شخصی، گروهی و سازمانی ترجیح دهند. ضروری است مسئولان فرهنگی، رسانه های گروهی و مراکز آموزشی در تقویت مسئولیت پذیری و تعهد ملی در جامعه تلاش نمایند. چرا که بین تعهد ملی و تلاش و حرکت های جهادی در راستای تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی رابطه معناداری وجود دارد و تعهد ملی سرمایه گذاری ملی و حمایت از سرمایه ملی را فراهم خواهد نمود.»
نسخه حمایت از تولید ملی در کشورهای دیگر
اگر امروز می بینیم که کشور ژاپن در جهان اقتصاد حرفی برای گفتن دارد یا کالای ساخت آلمان، اعتبار ویژه ای برای خود دست و پا کرده، به این خاطر است که در آن کشورها، «تولید ملی در سایه حمایت از کار و سرمایه ملی» شکل گرفته است. ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم، به کشوری ورشکسته و آلمان به مملکتی کمر شکسته تبدیل شد و مردم در حالی نظاره گر پایان خفت بار جنگ جهانی بودند که از شهرها و اقتصادشان چیزی جز تل خاکستر باقی نمانده بود. با این حال، اراده شرقی در ژاپن و عزم غربی در آلمان، بدین امر تعلق گرفت که باید از نو ساخت و بر پای خود ایستاد. آنها نه نفت داشتند که بفروشند و با پولش خرابه ها را آباد کنند و نه گاز که صادر کنند و کالای خارجی وارد نمایند و خوش باشند. ژاپنی ها و آلمانی ها دریافته بودند که خودشان هستند و خودشان. از این رو، کارگاه ها و کارخانه ها و راه ها را خودشان ساختند و قوت غالب شان را برنج و سیب زمینی داخلی قرار دادند و به جای وارد کردن کالاهای با کیفیت و گاه ارزان خارجی، به همان مصنوعات داخلی کم کیفیت و گران بسنده کردند.
مهم ترین عامل قدرت اقتصادی، توان بالای تولید ملی
«اقتصادی مقاوم است که برای پرش از موانع و مشکلات قدرتمند باشد و مهم ترین عامل قدرت اقتصادی، توان بالای تولید ملی است. تولید ملی قوی هم کمی و هم کیفی از یک سو وابستگی به خارج را کاهش می دهد و از سوی دیگر باعث استحکام درونی اقتصاد از سطح خانواده تا سطح ملی می شود.» تولید ملی قوی نیازمند تحقق 6 عامل کلیدی از جمله؛ 1. بازار مصرف کافی 2. علم و فن آوری ثروت آفرین 3. مواد اولیه مناسب 4. سرمایه کافی 5. نیروی کار توانمند 6. فرهنگ تولیدی، است. «در واقع حمایت از کالای ایرانی بدین معناست که هرکس در هر جایگاهی و موقعیتی به تقویت تولید ملی کمک کند؛ یکی با خرید کالای ایرانی (مردم و مصرف کنندگان)، دیگری با تولید بیشتر و با کیفیت تر (تولیدکنندگان، سرمایه گذاران و کارگران) و دیگران با کوشش علمی در این عرصه گام بردارند.» «به طور قطع تقویت تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی با تامین بازار خرید کالای ایرانی آغاز می شود و به سایر بخش ها (تامین مواد اولیه مناسب، علم و فن آوری، سرمایه کافی، نیروی کار توانمند و...) تسری می کند.»
پاسخ به شبهه
در پاسخ به این شبهه که کشورهای پیشرفته بر مصرف کالای داخلی این قدر که ما تاکید داریم تاکید نداشته اند، باید گفت: «عده ای می گویند؛ اگر قرار است ما پیشرفت کنیم چرا مسیر کشورهای توسعه یافته را نرویم؟! و این کشورها بر مصرف کالای داخلی تاکید نمی کنند! در پاسخ باید بگوییم کشورهای توسعه یافته هم در گذشته بر مصرف داخلی کالا تاکید داشته اند و هم در حال حاضر هر زمان نگران تولید ملی شان باشند از مصرف داخلی مراقبت می کنند.» «به عنوان مثال آمریکا پیش از تئوری اقتصاد جهانی- که خودش مطرح کرده است- در انزوای اقتصادی به سر می برده است که هدف اصلی آن حفاظت تولیدکنندگان خود از رقابت با تولیدکنندگان اروپایی بوده است. هم اکنون هم هر زمان تولید ملی اش را در خطر ببیند به شدت واردات را کنترل می کند، حتی اگر با قواعد سازمان تجارت جهانی -WTO که خودش پایه گذاری کرده - در تعارض باشد که آخرین مورد هم چند هفته پیش در جنگ تجاری با چین رخ داد.» «آلمان و فرانسه در دوره پس از جنگ دوم جهانی برای تقویت تولید ملی خود به شدت واردات را محدود کردند همچنین یکی از رموز پیشرفت کره جنوبی، فرهنگ مصرف کالای داخلی و کراهت اجتماعی مصرف کالای خارجی بوده است و هم اکنون کشورهایی مانند هند تاکید جدی بر مصرف کالاهای داخلی دارند، پیش بینی شده است هند تا سال 2050 میلادی دومین اقتصاد بزرگ جهان باشد.» «در جریان بحران مالی 2008 (که بسیاری بانک ها و شرکت های اروپایی و آمریکایی ورشکسته شدند) بسیاری از مصرف کنندگان اروپایی برای حمایت از تولید ملی خود از خرید کالای خارجی خودداری می کردند.»
عملیاتی شدن شعار سال جدید
«اجرایی شدن شعار سال 97 همت بالای مسئولین را می خواهد و مسئولین هم تا کنون نشان دادند که این همت را ندارند.» «وقتی رهبری در سال 95 فرمودند اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل این پیام حاوی این بود که عملکرد مسئولین رضایت بخش نیست، چرا که فقط شعار دادن و بسنده کردن به بنر و چاپ بروشور و این مسائل چاره کار نبوده لذا در سال 96 وقتی مجددا رهبری فرمودند اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال تاکید ایشان بر عملیاتی کردن شعارها بود.» «متاسفانه برخلاف آنچه اعلام می شود ما شاهد تحلیل رفتن تعداد شاغلین هستیم، طبق آمار رسمی 16 هزار نفر بیکار شدند و هنگامی که از مسئولین این موضوع را سؤال کردم که این آمار از کجا بیان می شود گفتند آنها کسانی هستند که تحت پوشش بیمه بیکاری رفتند از طرف دیگر عده ای از این بیمه استفاده نمی کنند و یا عده ای دیگر قبلا استفاده کردند و اکنون شامل حالشان نمی شود، همین آمار نشان می دهد که همتی برای اقدام و عمل تا کنون نبوده است.» «رهبری در این سال ها برای بحث واردات خیلی وقت گذاشتند و سخنرانی کردند و آنچه که شرط بلاغ است را فرمودند و طبق تاکیدات ایشان دولت باید برخودش حرام کند واردات کالایی که در داخل تولید می شود.» «متاسفانه امروز مافیای واردات کالای غیر ایرانی خیلی ریشه دوانده و دست هایی در کار است و نمی خواهند با آنها برخورد کنند یا مافیایی تشکیل شده که جرات برخورد با آنها را ندارند.» «دولت ادعا دارد حجم کالای قاچاق کاهش پیدا کرده و به 12/5 میلیارد دلار رسیده اما حقیقتا این کالای قاچاقی که در بازار خرید و فروش می شود و باعث ضربه به تولید و اشتغال شده است و رهبری فرمودند هرجا کالای قاچاق دیدید معدوم کنید، اما ما تاکنون شاهد مبارزه جدی در این زمینه نبودیم.» سیاست حمایت از تولید ملی نیازمند پیگیری و عملیاتی شدن راهکارهاست. راه اندازی «آری به تولید ملی» می تواند شروعی برای سرپا شدن اقتصاد کشورمان باشد، به امید روزی که هیچ کارگاه و کارخانه ایرانی به خاطر خرید کالای خارجی توسط مصرف کنندگان ایرانی به ورطه ورشکستگی و تعطیلی نیفتد.