مصرف کالاهای خارجی و توجه نکردن به تولیدات داخلی هم چون ویروسی در کشور در حال گسترش است و عوارض سوءِ آن در تمامی جنبه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور قابل مشاهده است. اگر به گوشه گوشه ی منزلمان نگاه کنیم متوجه انواع کالاهای لوکس و ضروری می شویم که در خانه هایمان جا خوش کرده اند در حالی که کالاهای داخلی در انبار کارخانه ها خاک می خورند و منتظر نگاه ما هستند تا شاید آن ها نیز در گوشه ای از خانه ی ما جای خود را پیدا کنند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشور، علت توجه نکردن مصرف کنندگان به خریداری کالاهای ایرانی را هجوم گسترده ی انواع کالاهای مصرفی بادوام و بی دوام خارجی که به صورت قانونی و غیرقانونی وارد مرزهای کشور می شوند، دانسته اند. اما آیا این تنها دلیل خریداری نشدن کالاهای داخلی توسط مصرف کننده ی ایرانی است؟ حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، نیز در دیدار هزاران نفر از کارگران سراسر کشور، مصرف کالاهای ساخت داخل را یکی از مجاهدت های ضروری در سال جهاد اقتصادی دانستند و افزودند: «به موازات استقبال مردم از تولیدات داخلی، لازم است کیفیت و مرغوبیت این کالاها، به حد قانع کننده ای برسد.» معظم له ارتقای کیفیت کالاهای ایرانی را از دیگر مسؤولیت های جامعه ی کارگری و کارآفرینان دانستند و خاطر نشان کردند: «باید کاری کنیم که کالای داخلی در نظر مصرف کننده ی ایرانی و غیر ایرانی کالایی مطلوب، بادوام و زیبا باشد که البته دستگاه های دولتی باید پیش نیازهای تحقق این هدف از جمله آموزش مهارت های مختلف را تأمین کنند.» هم چنین معظم له در دیدار اخیری که با نخبگان جوان داشتند نیز فرمودند: «دستگاه های داخلی باید جزم و عزم داشته باشند که جزء تولیدات داخلی، در موارد موجود، چیزی مصرف نکنند؛ این را از دولت بخواهید و آقای رییس جمهور دستور بدهند.»
بسیاری از مصرف کنندگان، از نبود کیفیت کالاهای ساخت داخل گله دارند و معتقدند که تبلیغاتی که در مورد کالاها می بینند با واقعیت یکی نیست، از همین رو ترجیح می دهند به سراغ کالاهای مشابه خارجی رفته و آن ها را خریداری کنند. مشکل دیگر، جدی گرفته نشدن ضمانت های اجرایی توسط تولید کنندگان و کارخانه های داخلی در انجام تعهدهایی است که در قبال مشتریان خود دارند. به عنوان مثال بر روی برچسب بیش تر محصولات و لوازم خانگی با این تبلیغ مواجه می شویم: «نصب رایگان محصولات در منازل شما» اما واقعیت به شکل دیگری است. پس از خرید این محصول و تماس با نمایندگی، متوجه می شویم که باید مبلغی به عنوان هزینه ی ایاب و ذهاب برای نصب محصول بپردازیم در صورتی که وقتی می گویند نصب رایگان باید به تمام معنا رایگان باشد. آیا این اقدام با شعار «حق با مشتری است» که امروزه بیش تر مؤسسه های تولیدی سر می دهند، هم خوانی دارد؟
این نبود ضمانت اجرایی تعهدهای برخی تولید کنندگان محصولات داخلی باعث کم رنگ شدن میل و رغبت مصرف کننده ی داخلی به خریداری کالای ایرانی و در نتیجه داغ شدن بازار کالاهای مشابه خارجی شده است. توجه به محصولات داخلی تنها مختص مصرف کنندگان نمی شود، بلکه تولید کنندگان نیز باید با بالا بردن کیفیت محصولات، اجرای تعهدها و پایین آوردن قیمت محصولات در مقایسه با کالاهای مشابه خارجی اجازه ندهند مصرف کنندگان به سمت خریداری و مصرف کالاهای خارجی تمایل پیدا کنند.
رهبر بصیر انقلاب اسلامی، تلفیق «هنر و توانایی» ایرانی را زمینه ساز تقویت کیفیت تولیدهای داخلی برشمردند و افزودند: «برخی محصولات داخلی دارای قدرت رقابت و برخی دیگر به مراتب بهتر از کالاهای مشابه خارجی اند که باید این ویژگی را به تمامی کالاها و مواد تولیدی خوراکی، پوشاکی و وسایل زندگی تعمیم داد.» ایشان در همین زمینه افزودند: «باید عرصه ی تولید کالای برتر در داخل کشور را به همت کارگران، مهندسان و سرمایه گذاران، به عرصه ای دیگر برای تجلی شعار «ما می توانیم» تبدیل کنیم.»
از سوی دیگر طبق گزارش سازمان توسعه ی تجارت ایران، طی سال گذشته در مجموع 4 هزار قلم کالا از ایران به 163 کشور جهان صادر شده است که عمده کالاهای صادر شده شامل آهن آلات، فولاد، پسته، میعانات گازی، فرش دستباف، مصنوعات پلاستیکی، آلومینیوم، نفت سبک، مصنوعات مسی، البسه و... بوده است که به کشورهای مختلف از جمله امارات متحده ی عربی، عراق، هند، چین، ژاپن، کویت، افغانستان، جمهوری آذربایجان، پاکستان، آمریکا، تایلند، فرانسه، مصر و... صادر شده است. براساس این گزارش از مجموع 5/10 میلیارد دلار صادرات سال گذشته ی ایران به کشورهای جهان، مبلغ 3 میلیارد دلار آن به کشورهای حوزه ی خلیج فارس، 2/1 میلیارد دلار به اتحادیه ی اروپا، 5/1 میلیارد دلار به کشورهای عضو اکو و بقیه تا سقف 5/10 میلیارد دلار به سایر کشورها از جمله کشورهای آفریقایی صادر شده است.
این گزارش نشان دهنده ی آن است که کالای داخلی نیز می تواند نه تنها قابل مصرف در داخل کشور باشد بلکه در خانه های مصرف کنندگان خارجی نیز جایگاه خود را پیدا کرده و خودنمایی کند. اما این مهم نیازمند نهادینه کردن فرهنگ استفاده از کالای داخلی در بین خانواده های ایرانی است. برای رسیدن به این هدف باید از تبلیغات صحیح و در عین حال واقعی استفاده کرد. در این خصوص، مقام معظم رهبری با اشاره به عده ای که مصرف کالای خارجی را نشانه ی نوعی «تشخص و برتری» می پندارند، می فرمایند: «دلبستگی به تولیدات بیگانه و بی اعتنایی به تلاش کارگر ایرانی، بیماری و عادت بدی است که پول و ثروت کشور را به جیب کارگر خارجی سرازیر می کند.»
آری، یکی دیگر از فواید مصرف کالای ایرانی، پاسخ به تحریم هایی است که امروزه توسط آمریکا و دیگر کشورهای غربی بر کشور ما تحمیل شده است. بیگانگان تصور می کنند در صورتی که رابطه ی اقتصادی خود را با ایران قطع نمایند ایران با توجه به نیازهای خود از حق مسلمش یعنی انرژی هسته ای دست کشیده و غلام حلقه به گوش آنان می شود، در صورتی که نمی دانند ملت ایران همیشه پشت به پشت هم ایستاده اند و از کشور همیشه جاوید خود ایران حمایت می کنند و این بار نیز با مصرف کالاهای داخلی اعلام می کنند که ما هیچ نیازی به واردات کالاهای بیگانه نداریم و یک ایرانی همیشه از کالای ایرانی استفاده می کند.
رهبر معظم انقلاب، نیز در این خصوص با یادآوری تلاش مستمر دستگاه های ضد بشری استکبار برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران، می فرمایند: «آن ها می خواستند با منزوی کردن ایران، نظام اسلامی یعنی «نماد عظمت و شرف اسلامی و انسانی» الهام بخش دیگر ملت ها نشود اما ملت ایران و «جمهوری اسلامی»، اکنون در سلسله قیام های پر عظمت مردم منطقه، بیش از همیشه مورد توجه و احترام ملت ها قرار گرفته اند و دولت آمریکا، منفورترین دولت ها در اذهان ملت های منطقه است.»
واقعیت این است که کشور اسلامی ما، از نظر جغرافیایی از موقعیت مطلوبی برخوردار است و باید از تمامی مزیت های نسبی خود به صورت عالمانه استفاده نماید و در بخش صادرات مجدد ارزش افزوده ایجاد کند. مصرف کالاهای داخلی زمینه ساز افتخار ملی، تشویق اقتصاد، پاسداری از اقتصاد، اشتغال زایی و... و خریداری کالای خارجی نابودی فرصت های شغلی، بیکاری جوانان ایرانی، تضعیف روحیه ی تولید کنندگان و وابستگی به بیگانگان را به دنبال دارد. مصرف کنندگان داخلی باید به این نکته توجه داشته باشند که مصرف کالاهای خارجی که مشابه داخلی آن در کشور با همان کیفیت وجود دارد به معنای تعطیلی صنایع و کارخانه ها و به دنبال آن بیکاری خیل عظیم جوانان ایرانی است که در این کارخانه ها مشغول فعالیت هستند و این تداوم مصرف سبب وابستگی به بیگانگان در جهت تأمین نیازهای کشور است. بنابراین ملت ایران باید دست در دست هم دهند و با یاری هم دیگر شعار «ایرانی، کالای ایرانی بخر» را محقق سازند و ان شاالله طبق فرمایش مقام معظم رهبری، فردای منطقه، به برکت همت و حرکت ملت ها در راه اسلام، به مراتب از امروز منطقه بهتر خواهد بود.