حامد قادرزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ایجاد بحران اقتصادی در تاریخ کشورها اتفاق جدیدی نیست اظهار کرد: معمولا نوسانات و بحران‌های اقتصادی دارای دو منشاء بیرونی و درونی هستند که هر دو می‌توانند هم ناشی از واقعیت‌های اقتصادی و هم ناشی از نگرانی‌های مردم یا تولیدکنندگان نسبت به آینده باشد.
وی افزود: شاید بحران‌های اقتصادی با منشاء روانی، نسبت به بحران های با منشاء بحران خاص اقتصادی همانند قحطی، زلزله یا هرگونه اتفاق طبیعی دیگر اثر بیشتری بر سیستم اقتصادی حداقل در دوره کوتاه مدت بگذارد؛ چرا که مردم در این مواقع بیشتر همگرا هستند تا اینکه بخواهند از موقعیت به وجود آمده سوء استفاده کنند.
بحران اقتصادی امروز دارای منشاء روانی است
این اقتصاددان با بیان اینکه متاسفانه مشکلات اقتصادی امروز ما دارای منشا روانی است، ادامه داد: سال‌هاست اقتصاد ایران با تهدیدهای بیرونی مواجه بوده و میزان شدت آن تابع میزان فاصله گرفتن مردم در سیستم اقتصادی نسبت به یکدیگر بوده است.
قادرزاده بیان کرد: در اوایل انقلاب قطع به یقین با بحران بیشتری به دلیل جنگ تحمیلی مواجه بودیم، اما مردم و دولت چون فاصله کمتری را با هم احساس می‌کردند و همچنین مردم نسبت به مردم احساس مسئولیت داشتند، در حد توان به هم دیگر کمک می کردند.
واگرایی بین مردم بحران اقتصادی را تشدید می کند
وی ادامه داد: اما با گذشت زمان متاسفانه به دلیل وابستگی شدید به مسایل نسبی اقتصادی در کوتاه مدت، کوچکترین بحران اقتصادی به وجود آمده چه با منشاء داخلی و چه با منشاء بیرونی، فاصله مردم را از هم بیشتر کرده و این باعث شده است که به نوعی مشکلات اقتصادی تشدید شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه همه می‌دانیم که مشکلات اخیر منشاء داخلی نداشته بلکه منشاء بیرونی و روانی دارد و بیشتر بر اساس انتظارات نسبت به آینده شکل می گیرد تصریح کرد: خیلی ها به ویژه قاعده جامعه بنا به تبلیغاتی که در سطح رسانه‌های بیرونی و متاسفانه سوء استفاده های داخلی که از سوی برخی از افرادی که می خواهند از وضعیت کنونی به نوعی استفاده کنند، شکل می گیرد با یک نگرانی شدید نسبت به آینده اقتصادی کشور مواجه شده‌اند.
بحران اخیر حبابی تاریخی در اقتصاد کشور به وجود آورده است
وی تشریح کرد: در این بحران، دارنده پول در حد حداقل و دارنده سرمایه‌های بادآورده و ناسالم برخی از افراد در کشور، رقابت شدیدی را در خرید ارز و خرید مسکوکات طلا در بازار به وجود آورده به طوری که یک حباب تاریخی را در کشور ایجاد کرده است.
قادرزاده ادامه داد: مشکلات به وجود آمده در نظام های اقتصادی، معمولا منشا واقعی داشته و سیستم اقتصادی به ویژه تولید به شدت در رکود بوده، یا جنگ حاکم بوده و یا بسیاری از نگرانی های واقعی و ملموس جامعه بوده که اقتصاد را دچار بحران کرده است.
وی گفت: اما اکنون در اقتصاد کشور ما نه هیچ اتفاق غیر مترقبه ای افتاده و نه هنوز تحریم به گونه ای مهم شکل گرفته است، یعنی هنوز اروپا در برجام باقی مانده و امید هست که بتوان با آن کنار آید.
وی تصریح کرد: هجمه های خاصی نسبت به رفتار آمریکا در سطح جهانی وجود دارد اما به دلیل تلاطم درونی و واگرایی میان مردم و قشر بسیار محدودی در نظام اقتصادی ما، رقم خوردن چنین مشکلاتی دور از انتظار نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در مقابله با این وضعیت باید دو موضوع را در نظر داشته باشیم بیان کرد: اگر بخواهیم بحران تشدید شود، جز خود ما کس دیگری ضرر نمی کند، این مشکلات، سرمایه دارندگان سرمایه را حفظ و به سکه و ارز تبدیل خواهد کرد و به نفعش خواهد بود و کسی هم که سرمایه ای ندارد نیز به نوعی از لحاظ روانی دیگران را تقویت می کند، در نهایت این حباب شکسته خواهد شد، چرا که هیچ بحرانی در بلند مدت باقی نمانده است و نهایتا در بلند مدت به نفع کسانی است که منطقی برخورد می کنند.
وی ادامه داد: لذا پیش بینی می‌کنم که این وضعیت خیلی ادامه دار نخواهد بود و کسانی که مغرضانه به این وضعیت کمک می کنند مطمئنا آسیب جدی خواهند دید چرا که، آیندگان منشاها و واقعیت ها را خواهند شناخت و تاریخ بی رحمانه با کسانی که برخورد نامناسب دارند برخورد خواهد کرد.
برخورد دولت با مخلان اقتصادی خط بطلانی بر بحران های آینده است
قادرزاده با بیان اینکه از طرفی دیگر هم با وضع سیاست های اقتصادی می توان با مخلان اقتصادی برخورد کرد، افزود: همچنین با شناخت دقیق و شفاف کردن معاملات در سیستم بانکی و ارزی می توان این فعالیت ها را به طور کامل رصد کرد.
وی تصریح کرد: دولت نهایتا با مفسدان ارزی در این بخش مجبور به برخورد می شود که این می تواند خط بطلانی بر بحران های آینده هم باشد چرا که، تا به امروز به دلیل مصلحت های خاص و نگه داشتن حریم و حفظ حرمت ها برخوردهای آنچنانی با بسیاری از افراد صورت نگرفته و این بدان معنی نیست که تا کنون اتفاقی نیفتاده است.
وی خاطرنشان کرد: معتقدم که این برخورد شدید خواهد شد و در نهایت خود مردم جایی قضیه را تفکیک می کنند، به طور مثال خرید و فروش محصولاتی همچون میوه ربطی به دلار ندارد چرا که هنوز مدت زمان زیادی از خارج شدن آمریکا از برجام نگذشته است تا اینگونه بازار را نابهنجار کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تاکنون هیچ کسی نتوانسته است در نظام اقتصادی هیچ یک از کشورهای دنیا با فریب مردم و ایجاد بحران روانی، خود مرتفع شود یادآور شد: معتقدم که این مشکلات بیشتر ساختگی بوده و موجبات سواستفاده را برای برخی فراهم کرده است و بر همین اساس در برخورد با همدیگر در رابطه با این قضیه خیلی نباید خود و دیگران را نگران کنیم و دوم اینکه باید تقاضاهایمان را از این بخش ها کم و به آینده به لحاظ اقتصادی فکر کنیم.
وی در پایان یادآور شد: با توجه به شرایط به وجود آمده در کشور به ویژه در استان‌هایی همچون استان کردستان و استان‌های مشابه که از وضعیت خاص اقتصادی برخوردار هستند و قاعده مردم نه قدرت تحلیل در بحث اقتصادی و نه شناخت نسبت به مسایل اقتصادی کلان را دارند، باید بیشتر مواظب بود چرا که، بحث های امنیتی هم می تواند به دنبال این قضایا شکل گیرد که امید است با شناخت دقیق و منشا شناسی، برخورد با آینده صورت گیرد.
