وزارت نیرو می‌گوید دوبرابر میزان توافق‌شده آب رها کردیم و ستاد احیای دریاچه از رهاسازی کمتر از میزان تعهدشده خبر می‌دهد. این آمار و ارقام روز گذشته در نشست چگونگی مدیریت تأمین منابع آب برای احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه امیرکبیر اعلام شد؛ جایی که سخنرانانی از وزارت نیرو و ستاد احیای دریاچه ارومیه حضور داشتند و هرکدام از منظر خود دراین‌باره سخن گفتند.
به گزارش به نقل از شرق ، در این نشست مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه، گفت: ملاک ما در مدیریت بهره‌برداری از سدهای حوضه دریاچه ارومیه، قانون و توافقات جمعی است. بر اساس مصوبه 25 شهریورماه 93، وزارت نیرو موظف بوده برنامه‌ای ارائه کند که در مدت 20 سال به تعادل در بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی برسیم. همچنین وزارت نیرو در تاریخ دوم تیرماه 94 در شورای‌عالی آب موظف می‌شود نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه را طبق برنامه بدهد.
وی در پاسخ به اینکه چرا سدها در حوضه دریاچه ارومیه اهمیت دارند، گفت: حدود 81 سد در حال بهره‌برداری در این حوضه داریم که 95 درصد قدرت تنظیمی آب حوضه را دارند و این به‌طور کامل در دست بشر است و وابسته به لطف و عنایت الهی نیست.
از 16 رودخانه اصلی که می‌تواند دو‌هزار و 587 میلیون مترمکعب نیاز آبی دریاچه ارومیه را تأمین کند، روی هشت رودخانه سد ملی احداث شده است و از کل دو‌هزار و 587 میلیون مترمکعب آب تجدیدپذیر دریاچه ارومیه، هزار و 975 میلیون مترمکعب حقابه دریاچه ارومیه وابسته به رودخانه‌های دارای سد است.
بر اساس آمار، هر سالی که بهره‌برداری از سد داشته‌ایم، تراز دریاچه ارومیه پایین آمده و با هر تنظیم منابع آب، ما سهم دریاچه را نداده‌ایم. مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: بر اساس مصوبات و مستندات، آب تجدیدپذیر این حوضه پنج هزار و 220 میلیون مترمکعب و 38 درصد این آب، حقابه دریاچه ارومیه بوده است، اما از سه سال اخیر که بگذریم، مقدار تأمین حقابه همواره در 20 سال اخیر کاهش پیدا کرده و از 38 درصد تنها 21 درصد از سال‌ها حقابه دریاچه تأمین شده است.
وی در رابطه با اینکه عملکرد مدیریت سدها در همین حقابه در سه‌ساله گذشته چگونه بوده است، گفت: آب شرب هرچه می‌خواسته‌اند داده‌ایم. سهم کشاورزی صددرصد داده شده، برای صنعت آنچه در نظر گرفته شده داده‌اند، اما محیط زیست در سه سال اخیر 21، 30 و 45 درصد از سهمش را دریافت کرده است، درحالی‌که مصوبه شورای‌عالی آب می‌گوید اولویت حقابه اول با شرب، بعد محیط زیست و بعد باقی موارد است،
اما الان اولویت اول با همه‌چیز است و بعد اگر چیزی باقی ماند به محیط زیست هم آب می‌دهیم؛ به‌عنوان‌مثال از دو هزار و 823 میلیون مترمکعب آبی که می‌توانستیم از بهمن تا اردیبهشت رهاسازی کنیم، تنها هزار و 47 میلیون مترمکعب سهم دریاچه را داده‌ایم و 947 میلیون مترمکعب آب بدون برنامه سرریز کرده و می‌توانسته مدیریت شود، اما رهاسازی شده و از دست رفته است.
وی در پاسخ به این سؤال که در سال آبی جدید چگونه عمل کرده‌اید، گفت: بر اساس داده‌های موجود در 31 خرداد 97، 328 میلیون مترمکعب آب مازاد در سدها داریم که می‌شد به سمت دریاچه برود، اما نشد. می‌شد 13 سانتی‌متر سطح دریاچه اکنون بالاتر باشد، اما نیست. وی در پاسخ به ادعای نمایندگان وزارت نیرو که مدعی شدند حقابه پرداخت‌نشده دریاچه ارومیه در سال‌های گذشته را یکجا داده‌ایم، ادامه داد: ما اصلا نمی‌بینیم که در سه سال گذشته آب مازادی را که باقی مانده بوده رهاسازی کنند و ما دریافت کرده باشیم. خداوند در این سه سال هر سه الگوی بارشی بسیار کم، نرمال و 45 درصد بیش از نرمال را به ما داده است، اما مدیریت ما در این سه سال چگونه بوده است.
2 برابر برنامه، آب رها کردیم
بااین‌حال، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران نظر دیگری دارد. محمد حاج‌رسولی‌ها در سخنان خود در این نشست گفت: امسال قرار بود از سد بوکان 170 میلیون مترمکعب آب برای دریاچه ارومیه رهاسازی کنیم که 104 درصد بیشتر رهاسازی کردیم. او با اشاره به انتقاد مسئولان محیط زیست درباره اختلاف پیش‌بینی‌های بارشی محیط زیست و وزارت نیرو، افزود: به دلایلی که ذکر شد، نباید پیش‌بینی مهرماه را با پیش‌بینی اسفند سازمان محیط زیست مقایسه کرد. بارندگی‌ای که در اردیبهشت امسال رخ داد، دو برابر متوسط بارندگی نرمال اردیبهشت بود و هیچ نهادی این را پیش‌بینی نکرده بود.
سازمان هواشناسی در بیست‌وهشتم اسفند گذشته پیش‌بینی کرده بود بارندگی فصل بهار کمتر از نرمال خواهد بود و افزایش 1.5درجه‌ای دما در فصل بهار تداوم خواهد داشت؛ چیزی که با اتفاقات اخیر تأیید نشد.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: یکی از شاخص‌های مهم ارزیابی پیش‌بینی‌های ما، میزان برف حوضه‌هاست. موضوع دیگری که باید بیان کنم، این است که در حوضه زاینده‌رود یا در حوضه بوکان، اتفاقی که در ورودی آب ما رخ داد هیچ‌کجا پیش‌بینی نشده بود و دو برابر نرمال بارندگی به وقوع پیوست. بر اساس پیش‌بینی‌ها، قرار بود 170 میلیون مترمکعب از بوکان رهاسازی کنیم که 177 میلیون مترمکعب در فروردین رهاسازی کردیم و بعد از بارندگی‌هایی که پیش‌بینی نشده بود، در همین اردیبهشت نیز 170 میلیون مترمکعب مجدد رهاسازی کردیم؛ یعنی رهاسازی آب ما نسبت به پیش‌بینی‌ها 104 درصد رشد داشته است.
کاهش 29درصدی مصرف آب کشاورزی
دیگر سخنران این نشست، سرپرست دفتر بهره‌برداری از تأسیسات تأمین آب شرکت مدیریت منابع آب ایران بود که از کاهش 29درصدی مصرف آب کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه خبر داد.
آرش اخوان دراین‌باره گفت: ما در هر حوضه آبی یک خط قرمز برای میزان آب موجود در مخازن داریم که باید در پایان شهریور از آن میزان کمتر، آب در سدهایمان نداشته باشیم. بر این اساس، در حالت نرمال در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بین صفر تا 176 میلیون مترمکعب امکان آب مازاد وجود دارد. 70 درصد ورودی سدهای ما در اسفند، فروردین و اردیبهشت رخ می‌دهد که در اسفند و فروردین به‌جز آب مورد نیاز شرب و صنعت، مصارفی نداریم؛ چراکه کشاورزی در این بازه زمانی نیاز آبی ندارد، اما در اردیبهشت برداشت کشاورزی هم آغاز می‌شود.
اخوان ادامه داد: امسال مصارف کشاورزی ما 29 درصد نسبت به مبنا کاهش داشته و بر همین اساس، توانستیم 487 میلیون مترمکعب رهاسازی آب انجام بدهیم.
14درصدی که رها نشد
جمشید موسوی، مسئول کارگروه منابع آب ستاد احیای دریاچه ارومیه، نیز در صحبت‌های خود گفت: وزارت نیرو می‌توانست دست‌کم 14 درصد آب بیشتر از آنچه انجام‌شده، برای دریاچه ارومیه رهاسازی کند. او ادامه داد: نمودارها نشان می‌دهد از بهمن تا اردیبهشت که برای ما مهم است، پیش‌بینی‌های ما خوب بوده و نتایج نشان می‌دهد بیش از پیش‌بینی‌ها محقق شده است.
با توجه به مدل، 274.7 میلیون مترمکعب آب باید برای دریاچه ارومیه رهاسازی می‌شده، اما از این میزان 146.5 میلیون مترمکعب رهاسازی انجام شده و 128میلیون مترمکعب دیگر رهاسازی نشده است.
