وب سایت گجت نیوز - دانیال حجاری: دیدن روح و جن شاید اتفاقاتی باشند که تنها در داستان‌های تخیلی رخ می‌دهند، اما از نظر علمی نیز می‌توان توجیهات و توصیفاتی برایشان پیدا کرد. این موضوع را می‌توان به پدیده‌هایی همچون فلج خواب یا همان بختک و همچنین سندرم انفجار سر ارتباط داد.
اگر به پدیده‌های ماورالطبیعه اعتقاد داشته باشید، از شنیدن داستان‌هایی پیرامون اشباح و ارواح، شنیدن سر و صدا در اطراف خانه بدون هیچ دلیلی و دیگر اتفاقاتی که برایشان هیچ توضیحی وجود ندارند، متعجب نخواهید شد. اما اگر به ماورالطبیعه متعقد نباشید، با شنیدن داستان‌هایی درباره دیدن روح و شبح چه عکس‌العملی خواهید داشت؟
کریس فرنس (Chris French) درباره پدیده‌های ماورایی که به نظر توضیح علمی برایشان وجود ندارد، تحقیق می‌کند. او در طول مدت زمان فعالیت خود داستان‌های زیادی از افراد مختلف شنیده است. بر اساس تجربه وی، این دسته از اتفاقات و حوادث همچون احساس دیدن روح، حین خوابیدن بروز می‌کنند.
بعد از این که این احساس عجیب سراسر بدن فرد را گرفت، اتفاقی غیر معمول رخ می‌دهد که می‌تواند حضور یک شبح و یا جن باشد! به طور خلاصه، فرد احساس می‌کند در محیطی که به نظر می‌رسد تنها است، چیز دیگری نیز حضور دارد. بر اساس داستان‌های تعریف شده توسط افرادی که چنین تجربه‌هایی داشته‌اند، اغلب در این زمان‌ها احساس می‌کنند به تشک خود چسبیده شده و قادر به تکان خوردن نیستند.
جای تعجب نیست که افرادی که با حوادث این‌چنینی رو به رو شده‌اند، آن‌ها را به ماورالطبیعه ارتباط داده و یا از حضور و یا حتی دیدن روح در محل خواب خود صحبت می‌کنند. اما پدیده‌هایی مشخص همچون فلج خواب که نزد عوام از آن به عنوان «بختک» یاد می‌شود، می‌توانند برای این اتفاقات توجیهات علمی خوبی داشته باشند.
فلج خواب یا بختک
حین خوابیدن، چرخه‌ای شامل مراحل مختلف را طی می‌کنیم. ما خواب شب را در حالت NREM آغاز می‌کنیم که حرکت غیر سریع چشم و یا خواب آرام خطاب شده و به طور پیوسته عمیق‌تر و عمیق‌تر می‌شود. این چرخه به عقب حرکت کرده و ما را به مرحله خواب REM می‌برد که خواب فعال یا خواب متناقض نیز خطاب می‌شود. در این مرحله احتمال دیدن رویاهای واضح وجود دارد.
در این مرحله همچنین بدن انسان تقریبا فلج می‌شود که می‌توان از آن به عنوان مکانیزمی به منظور حفظ ایمنی یاد کرد. به این ترتیب در صورت دیدن خواب پرواز کردن، قادر نخواهید بود آن را در دنیای واقعی نیز با بدنتان تقلید کنید!
اما در جریان فلج خواب، ویژگی‌های خواب REM اعمال خود به منظور تلاش برای ورود به زندگی در حالت بیداری را ادامه می‌دهند. افرادی که بختک را تجربه کرده و از دیدن روح صحبت می‌کنند، حین خواب احساس بیداری و توهم کرده‌اند. آن‌ها مخصوصا از عدم توانایی برای حرکت صحبت می‌کنند. در واقع آن‌ها خواب بوده و قرار نیست بیدار باشند، به همین دلیل مکانیزم REM نیز از حرکتشان جلوگیری می‌کند!
چنین احساسی تقریبا متداول بوده و نزدیک به هشت درصد انسان‌ها آن را تجربه می‌کنند. گفتنی است احساس فلج خواب را حتی می‌توان به روش‌های مختلف و از طریق بهم زدن آرامش خواب افراد به آن‌ها القا کرد. به عقیده کریس فرنچ و جمعی دیگر از محققان، این موضوع تعداد زیادی از داستان‌های ماورالطبیعه را تشریح می‌کند.
عوامل محیطی و ژنتیکی دلایلی هستند که سبب می‌شوند برخی افراد بیشتر از بقیه در معرض فلج خواب باشند. به این دو مورد باید عوامل بسیار مهم دیگری همچون استرس، ضربه‌های روحی، مشکلات روانی و حتی بیماری‌های فیزیکی را نیز اضافه کرد.
سندرم انفجار سر
اما علاوه بر فلج خواب، محققان مشکلات خواب، چه دلایل دیگری برای توجیه توهمات دیدن روح و جن دارند؟ فلج خواب یا همان بختک، احساس ناتوانی است که حین خواب بروز کرده و به فرد القا می‌کند چیزی با نگه داشتن دست و پایش، از حرکت وی جلوگیری می‌کند. اما برخی افراد دیگر، یک انفجار شدید را حین خوابیدن احساس می‌کنند که کاملا متفاوت با تجربه فلج خواب است.
با بررسی محیط این افراد، هیچ اثری از قفسه‌های سقوط کرده به زمین و یا خودروهای منفجر شده در اطراف یافت نمی‌شود. پس عامل این انفجاری کجاست؟ مجددا این مشکل را نیز باید به خواب و مشکلات آن ارتباط بدهیم. به طور علمی، باید سندرم انفجار سر را مورد بررسی قرار بدهیم.
این یک نوع اختلال شنیداری کمیاب محسوب شده و سبب می‌شود مبتلایان به این سندرم، در زمان خواب صدای بسیار بلندی همچون انفجار بمب بشوند. افراد کاملا احساس می‌کنند منبع صدا داخل سرشان است.
در زمان خوابیدن، آرایش شبکه‌ای مغز استخوان جایی که با هوشیاری ما در ارتباط است، شروع به منع کردن برخی قابلیت‌های انسان همچون شنیدن، دیدن و حرکت کردن می‌کند. وقتی که احساس یک انفجار در زمان خواب به ما دست می‌دهد، شاید به این خاطر است که فرآیند یاد شده در بالا با تاخیر رو به رو شده است. به این ترتیب به جای خاموش شدن نورون‌های شنوایی، آن‌ها حین خواب فعال شده‌اند! همانند فلج خواب، تحقیقات پیرامون سندرم انفجار سر نیز ادامه دارد.
توهم دیدن روح
فراموش نکنید قدرت ذهن انسان، فراتر از چیزی است که تصور می‌کنید، به همین دلیل قادر به تداعی کردن هر چیزی است که زیاد به آن فکر می‌کنید. به عنوان نمونه، تعداد زیادی از افرادی که احساس دیدن روح و یا جن را داشته‌اند، مدتی قبل داستانی پیرامون این موضوعات شنیده و سپس شروع به فکر کردن درباره آن‌ها کرده‌اند. نویسنده این مطلب نیز حین نوشتن، به خاطر اشاره به این داستان‌ها تصور می‌کرد چیزی پست سرش قرار دارد!
هر چیزی که زیاد به آن فکر کنید، در خواب پدیدار شده و اصطلاحا خواب آن را خواهید دید. اگر بیش از حد به عوامل ماورالطبیعه همچون روح و اشباح فکر کنید، بعید نیست احساس حضور آن‌ها در مکان‌هایی که تنها هستید، روز به روز قوی‌تر شود.
