فرادید؛ هرسال بعد از برگزاری آزمون سراسری کنکور دانشگاه‌ها خیلی از کسانی که موفق نشدند رتبه دلخواه بیاوردند و یا در رشته مورد علاقه شان قبول شوند شروع به برنامه ریزی دوباره برای درس خواندن می‌کنند. عده‌ای تصمیم میگیرند برای همیشه غول کنکور را رها کنند و برخی دیگر موفق می‌شوند این مرحله سخت را رد کنند و وارد دانشگاه شوند. گرچه چند سالی است که مسئولان مربوطه در صدد برداشتن این سد بین راه دبیرستان و دانشگاه هستند و هرسال قول می‌دهند تا سال آینده کنکور برداشته می‌شود، اما هنوز چنین اتفاقی نیافتده و هنوز در دست بررسی است.
همه بچه‌هایی که وارد دبیرستان می‌شوند می‌دانند که به زودی با پدیده‌ای خوفناکی به نام کنکور مواجه اند، آن‌ها باید از سالی که تعیین رشته می‌کنند خود را آماده کنند تا نحوه صحیح درس خواندن و تست زدن را یاد بگیرند. کنکور در اصل یک مرحله ساده برای گذر از دبیرستان به دانشگاه است، اما به دلیل برخورد نا درستی که با آن می‌شود و شرایط سختی که دارد برای بچه‌ها تبدیل به یک کابوس می‌شود. هیچ دانش آموز دبیرستانی نیست که از سال اول دغدغه کنکور نداشته باشد. بیشتر بچه‌ها در شهرستان‌ها و روستا‌های محروم به تنهایی درس می‌خوانند و با رتبه‌های بالا از پس عبور از کنکور بر می‌آیند.
برنامه ریزی باید متناسب با هدفی که برای خود تعیین کرده اید باشد
اما در تهران و شهر‌های بزرگ تب رقابت و برتری و جلو زدن از همدیگر به قدری زیاد شده که هر روز شاهد انواع و اقسام کلاس‌ها متفاوت کنکور و آماده سازی برای آن هستیم. تعدد کتاب‌های کمک آموزشی، کمک درسی، تست و امثال این‌ها بیشتر از همیشه دانش آموزان را مضطرب و نگران می‌کند.
بیشتر بخوانید: پیامد‌های ورود نامتوازن به رشته‌های دانشگاهی
بهترین کار این است که هر دانش آموزی خودش با یک برنامه درست و دقیق از تابستان سال قبل برای کنکور سال بعدش برنامه ریزی داشته باشد تا بتواند به راحتی از این مرحله بگذرد.برای این کار می‌توان به مراکز مشاوره تحصیلی هم مراجعه کرد و از آن‌ها در مورد بهترین نحوه برنامه ریزی درسی بنابر رشته تحصیلی و رشته مورد علاقه دانشگاهی اطلاعات گرفت.
چطور برنامه ریزی کنیم؟همه می‌دانیم که رقابت بسیار زیادی برای کنکور وجود دارد به همین دلیل برای کسب موفقیت در کنکور باید یک برنامه ریزی اصولی انجام داد و مطابق آن پیش رفت. برنامه ریزی باید متناسب با هدفی که برای خود تعیین کرده اید باشد تا با انجام آن برنامه ریزی گام به گام به هدفتان نزدیک‌تر شوید. در کل برنامه ریزی به ما کمک می‌کند تا بهتر و سریعتر به هدفمان برسیم. برنامه ریزی باعث کاهش اضطراب و فشار روانی می‌شود. در واقع با برنامه ریزی وقتی برای نگران شدن وجود ندارد. فرد زمان و فرصت کافی جهت استفاده از توانائی‌ها و آموخته‌های خود را خواهد داشت. برنامه ریزی احساس خوش بینی به آینده و امیدواری را در شما تقویت می‌کند. ایمان به پیروزی و رسیدن به هدف، انگیزه‌ای است بسیار قوی برای پیشرفت و در نهایت موفقیت فرد.
برنامه ریزی اصولی چیست؟نکات مهم در یک برنامه ریزی اصولی کار دشواری نیست، فقط کافی است به چند نکته دقت کنید.
- نحوه صحیح مطالعه
- میزان ساعات مطالعه
- خلاصه نویسی
- برنامه اختصاصی برای هر فرد
- انعطاف پذیری
- قابل ارزیابی بودن
- توجه به ساعات استراحت
بعد از رعایت این نکات دقت کنید که شما برای کنکور درس می‌خوانید پس باید باید کلی خواندن را فراموش کنید و یاد بگیرید که کنکوری بخوانید. کنکوری خواندن یعنی کتاب‌های درسی را مفهومی‌تر و با دقت و وسواس بیشتری مطالعه کنید و مطالب را حفظ نکنید بلکه با مفهومی خواندن آن‌ها را به خاطر بسپارید.
نحوه مطالعه کنکوریحاشیه نویسی: البته این روش خیلی مناسب برای درک عمیق مطالب و خواندن کتاب‌های درسی نیست، ولی می‌تواند برای یادگیری مطالب و نکاتی که اهمیت چندانی ندارند، ولی خواندن آن‌ها الزامی است مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه نویسی: برای این کار شما باید اول مطالب را مطالعه و درک کرده باشید سپس آن‌ها را یادداشت کنید. بهترین روش خلاصه نویسی یادداشت کلمات کلیدی و مهم است. کلمات کلیدی کوتاه ترین، بهترین و پر معنی‌ترین کلمه‌ای است که با دیدن آن مفهوم جمله برایتان تداعی می‌شود. خلاصه نویسی هنگام دوره کردن قسمت‌های مهم در زمان نزدیک به کنکور روش بسیار خوبی است.
تست زنی: کنکور یعنی تست؛ بنابراین شما وقتی که به درک کافی از مطالب رسیدید باید تست زنی را شروع کنید. سعی کنید برای تسلط بر مباحث دروس اختصاصی 24 ساعت بعد از مطالعه، تست بزنید. البته برای دروس اختصاصی می‌توانید بلافاصله بعد از مطالعه تست‌های مربوط به آن مبحث را بزنید و هر 24 ساعت یک بار نیز جهت تسلط بیشتر تست‌های بیشتری بزنید، ولی برای دروس عمومی حتما 24 تا 48 ساعت پس از مطالعه شروع به زدن تست‌ها بکنید.
مکان مطالعه: شاید ندانید که مکان درس خواندن شما در میزان تمرکز خیلی تاثیر دارد. وقتی شما هر روز جای جدیدی برای درس خوادن انتخاب می‌کنید این تغییر مکان می‌تواند موجب بر هم خوردن تمرکز شود؛ بنابراین بهتر است جای آرام و مشخصی برای مطالعه در نظر بگیرید.
وقتی که به درک کافی از مطالب رسیدید باید تست زنی را شروع کنید
قابل ارزیابی بودن: وقتی برای درس خواندن برنامه ریزی می‌کنید باید به گونه‌ای باشد که میزان پیشرفت و یا افت مطالعه را نشان دهد. این ویژگی می‌تواند شما را در شناخت نقاط ضعف و قوتتان راهنمایی کند تا در برنامه ریزی‌های بعدی نقاط ضعف را برطرف کنید.
اختصاصی بودن برای هر فرد: یادتان باشد هوش و استعداد هر فرد با دیگری فرق دارد بنابراین شضما نباید برنامه ریزی درسی خود را با دیگری مقایسه کنید هر داوطلب باید برای مطالعه، برنامه ریزی خاص و متناسب با ویژگی‌های خود را داشته باشد. فکر نکنید اگر دوست و یا همکلاسی شما 10 ساعت در روز مطالعه می‌کند شما نیز باید همانقدر مطالعه کنید.
انعطاف پذیری: همیشه ممکن است در طول روز اتفاقات غیر منتظره‌ای برایمان رخ دهد؛ بنابراین باید در برنامه ریزی خود ساعت‌هایی را برای درس‌هایی اختصاص دهیم که در طول هفته نتواسته ایم آن‌ها را مطالعه کنیم.
بیشتر بخوانید: چه کسانی نمی‌گذارند کنکور حذف شود؟
از دیگر نکاتی که در زمان برنامه ریزی باید به آن‌ها توجه کنید:برای سهولت در این امر یک جدول برای خودتان تهیه کنید. در این جدول نحوه صحیح برنامه‌ای که برای درس خواندن دارید بنویسید. اگر درسی را برای روز شنبه برنامه ریزی کردید حتما در همان روز بخوانید جا به جایی در این برنامه شما را دچار اضطراب می‌کند.
بین دو درس مفهومی یک درس حفظی قرار دهید
اگر به مطالعه عادت ندارید ابتدا روزانه 2 الی 3 ساعت را جهت مطالعه قرار داده و به تدریج این زمان را به 5 ساعت افزایش دهید.بین مطالعه دو درس یک استراحت 10 الی 15 دقیقه‌ای داشته باشید و برای مطالعه یک درس بین 45 الی 60 دقیقه وقت بگذارید.
سعی کنید دروسی را که نیاز به تمرکز بیشتری دارد را در بهترین ساعات روز (ساعات انرژیک) و دروسی را که آسانتر هستند و یا به آن‌ها علاقه بیشتری دارید در سایر زمان‌ها مطالعه کنید.دو درس دشوار و یا دو درس حفظی را پشت سر هم نخوانید. بلکه بهتر است بین دو درس مفهومی یک درس حفظی قرار دهید.
سعی کنید در برنامه خود ساعات آزاد پیش بینی کنید که اگر به دلیلی از برنامه‌ها جا ماندید بتوانید جبران کنید. یادتان باشد شما برای پیشرفت در درس هایتان نیاز به استراحت هم دارید.میزان پیشرفت خود را ارزیابی کنید و موانع را پیدا کنید تا بتوانید آن‌ها را کنترل کنید. همین که توانسته اید به دروس خود سامان بخشیده و امورتان را سازماندهی کنید، به موفقیت بزرگی دست یافته اید.
حالا که کنکور سال 97 به پایان رسید اگر فکر می‌کنید احتمالا جزو قبول شده‌ها نستید یا به هر دلیلی از نتیجه کنکور خودتان راضی نبودید خود را برای کنکور 98 اماده کنید.
برنامه ریزی برای کنکور 98حالا که تجربه کنکور را از سر گذراندید راحت‌تر می‌توانید برای سال بعد برنامه ریزی کنید. در مرحله اول با توجه به اینکه روزانه چند ساعت می‌توانید درس بخوانید مجموع ساعت‌های یک هفته را مشخص کنید. سعی کنید این ساعت را واقع بینانه انتخاب کنید، زیرا اگر در دوره قبل روزانه 3 ساعت مطالعه می‌کردید هنگام برنامه ریزی برای 8 ساعت مطالعه برنامه ریزی کنید قطعا با مشکل مواجه خواهید شد. بلکه باید به تدریج ساعت مطالعه را بالا ببرید. اگر در طول روز 5 ساعت درس می‌خوانید این زمان را بر اساس ضریب و اهمیت دروس بین درس‌های مختلف تقسیم کنید.
مثلا اگر شما داوطلب رشته علوم تجربی هستید و قرار است روزانه 5 ساعت مطالعه کنید، 10 تا 11 ساعت را به درس زیست شناسی، 3 تا 4 ساعت را به درس ریاضی، 4 تا 5 ساعت را به درس فیزیک، 4 تا 5 ساعت را به درس شیمی، حدودا 4 ساعت را به درس ادبیات، 2 تا 3 ساعت را به درس عربی 2 تا 3 ساعت را به زبان انگلیسی و حدودا 3 ساعت را به درس دین و زندگی اختصاص دهید.
مرحله بعدی باید درس‌هایی را که قرار است در هر روز خوانده شود را مشخص کنید. دقت کنید که هر روز را به یک درس اختصاص ندهید بلکه در روز 3 تا 4 درس مختلف را مطالعه کنید.اگر قرار است در روز 4 درس را مطالعه کنید هر 4 درس جزو دروس اختصاصی نباشد بلکه دو درس اختصاصی و 2 درس عمومی مطالعه کنید.
زمان‌های استراحت و تفریح را فراموش نکنید. در پایان هفته نیز روزی را مشخص کنید که اگر در طول هفته بنابر دلایلی نتوانستید درسی را مطابق با برنامه ریزی مطالعه کنید در آن روز جبران کنید. حتما در برنامه ریزی خود زمان‌هایی را نیز به مرور درس‌های خوانده شده اختصاص دهید. یکی در پایان روز برای مرور درس‌هایی که در طول روز خوانده اید و یکی هم در پایان هفته برای مرور درس‌هایی که در طول هفته مطالعه کرده اید.
نمونه جدول برنامه ریزی کنکور
اگر امسال باید برای کنکور آماده شوید بد نیست با قبول شدگان سال گذشته گفتگو کنید و در رابطه با عوامل موفقیتشان بپرسید. حتما یکی از نقاط مشترکی که تمامی رتبه‌های برتر به آن اشاره خواهند کرد، مطالعه در تابستان و از دست ندادن 3 ماه طلایی خواهد بود.
از آن جا که درس‌های پیش دانشگاهی سنگین است و زمان نیز برای مطالعه و جمع بندی دروس محدود است در نتیجه بهترین کار، استفاده از 3 ماه تابستان است. برخی از مشاوران به دانش آموزان پیشنهاد می‌کنند که در تابستان دروس سال دوم را مطالعه و جمع بندی کنند و برخی پیشنهاد می‌کنند که، چون دانش آموزان تازه امتحانات نهایی سال سوم را پشت سر گذاشته اند برای ثبات و تکمیل یادگیری در تابستان به مرور و جمع بندی دروس سال سوم بپردازند.
بیشتر بخوانید: مافیای ٨ هزار‌میلیاردی کنکور!
راه دیگر این است که که در تابستان به طور همزمان به جمع بندی دروس دوم و سوم بپردازید و برای مطالعه و جمع بندی دروس دوم دبیرستان زمان بیشتر و برای مرور و جمع بندی دروس سوم دبیرستان زمان کمتری صرف کنید چرا که زمان زیادی از مطالعه دروس سوم دبیرستان برای امتحانات نهایی سال سوم نگذشته و مطالب بیشتری از دروس سال سوم به یاد دارید.
به غیر از برنامه ریزی روزانه یک برنامه ماهانه هم باید برای خود داشته باشید. در این برنامه هم باید طبق همان چیزی که در برنامه ریزی هفتگی انجام می‌دهید عمل کنید. یعنی مدت زمان مطالعه ماهانه خود را حساب کنید تا به تدریج ساعت مطالعه روزانه و در نهایت ماهانه خود را بالا ببرید.
نکته مهم در برنامه ریزی ماهانه این است که مشخص کنیم در بازه زمانی 1 ماهه باید کدام مباحث را مطالعه کنیم و آن را در هفته‌های مختلف تقسیم کنیم تا در نهایت در بازه زمانی یک ماهه آن مبحث را مطالعه و جمع بندی کنیم.
