«تسلیم»یا«ایستادگی»؛هزینه‌ کدام بیشتر است؟

ملت ایران از سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد دشمنی و توطئه گری قدرت های استعمارگر و مستکبر و مشخصاً دولت آمریکا بوده و این دشمنی پس از پیروزی انقلاب نیز ادامه یافته است. در مقابل این دشمنی ها همواره دو تفکر «ایستادگی» و «سازش» در داخل کشورمان مطرح بوده است. رهبر انقلاب اسلامی با اتکاء بر تجربیات تاریخی ملت ایران، معتقدند «سازش» هزینه ای به مراتب بیشتر و دردناک تر از «ایستادگی» در مقابل زورگویی ها داشته و دارد و همچنین ایستادگی در مقابل توطئه دشمن، دستاوردها و موفقیت های مهمی برای ملت ایران در پی خواهد داشت. پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای در یادداشت زیر به تبیین این گزاره بر اساس بیانات حضرت آیت الله خامنه ای پرداخته است.

یک تجربه روشن

ملت ایران از دوران مبارزه علیه رژیم وابسته ی پهلوی و حامیان مستکبرش تجربه ای روشن و گران بها اندوخته است. بازخوانی تاریخ معاصر نشان می دهد که «در کشور ما، در طول این حدود پنجاه یا شصت سال -یعنی در دوره ی حکومت پهلوی و مقداری قبل از آن- اوّل انگلیس ها، بعد هم آمریکایی ها زمام امور را در دست داشتند و هر کاری میخواستند میکردند» (1 / 1/ 1395)

در چنین شرایطی طیف قابل توجهی از نخبگان، روشنفکران و روحانیون از «بی نتیجه بودن مبارزه» و بی ثمر بودن مجاهدت در این مسیر سخن می گفتند. در آن دوران اختناق طاغوت که فشارها زیاد بود «کسانی میگفتند آقا، "مشت است و درفش"، بیخود ایستادگی میکنید، بیخود مقاومت میکنید.»(25 / 5 / 1391)

اما از سوی دیگر امام خمینی (رحمه الله) و یاران مبارزش در میدانِ مبارزه، ایستادگی کردند و «میگفتند نه، صَدَقُوا ما عاهَدوا الله عَلَیه فَمِنهُم مَن قَضَی نَحبَه وَ مِنهُم مَن یَنتَظِر.» (25 / 5 / 1391)

نتیجه این صبر و ایستادگی، پیروزی بود و «خدای متعال حادثه ای را پیش آورد که در دنیا هیچ کس باور نمیکرد؛ نه اینکه در ایران کسی باور نمیکرد، در دنیا هم کسی باور نمیکرد. کسی باور نمی کرد که آنچه آمریکایی ها آن را جزیره ی ثبات میدانند، این جور دستخوش طوفانی بشود که درنهایت به انزوای آمریکا، به انزوای استکبار، به انزوای انگلیس و عمّال و مزدورانشان منتهی شود.» (25 / 5 / 1391)

این تجربه روشن و گران بها در چارچوب تفکر اسلامی توسط یک مبنا و اصل مستحکمِ اعتقادی پشتیبانی می شود؛ اصلِ «اعتماد به وعده ی الهی»؛ مصداق روشن این تجربه همان «پیروزی انقلاب اسلامی در شرایط ناباورانه ی سال 57 است که مصداق تحقّق وعده ی الهی بود.»(27 / 10 / 1391)

این پیروزی در پرتو «صبر و ایستادگی در خطِ مبارزه و مجاهدت» و با «اعتماد به وعده ی الهی» به دست آمد؛ «خدای متعال وعده داده بود که اگر مبارزه کنید، اگر صبر کنید، اگر به خدای متعال توکّل کنید، در جایی که گمان آن را نمی برید و امید آن را ندارید، به شما قدرت خواهیم داد؛ همین اتّفاق افتاد: ملّت ایران مبارزه کرد، صبر کرد، ایستاد، فداکاری کرد، از دادن جان دریغ نکرد و اتّفاقی افتاد که هیچ کس تصوّر آن را نمیکرد!» (21 / 3 / 1393)

تجربه ارزشمندِ ملت ایران در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تداوم یافته است. درحالی که قدرت های استکباری از هیچ دشمنی و خباثتی علیه ملت ایران و نظام اسلامی خودداری نکردند، جمهوری اسلامی توانسته با اتکاء به پشتوانه و حمایت مردمی در میدان بماند. به عنوان مثال، «چهل سال است که یکی از سفّاک ترین و بی رحم ترین و رذل ترین قدرتهای دنیا یعنی آمریکا در مقابل ملّت ایران مشغول کارشکنی و شرارت است و نتوانسته است به این ملّت زیانی وارد کند و نتوانسته هیچ غلطی بکند.»(9 / 4 / 1397) و این یعنی «ادامه انقلاب اسلامی و توانمندی و قدرتمندی و پیشرفت افزایش یابنده آن نیز به رغم همه تندبادها و فشارهای سنگین و دشمنی عمیق دنیای استکبار، مصداق عملی شدن وعده ی الهی است.»(27 / 10 / 1391)

دور جور انسان، دو جور تفکر

از سوی دیگر دشمنیِ مستکبرین و مشخصاً دولت سلطه گر آمریکا علیه ملت ایران و نظام برآمده از انقلاب اسلامیِ این ملت همچنان ادامه دارد. در چنین شرایطی همان دو نوع نگاهی که در دوران مبارزه و در مقابل دشمنِ آن روز مطرح بود باز هم مطرح است: «یک عدّه هستند که وقتی هیمنه ی آمریکا را می بینند، قدرت نظامی او را می بینند، قدرت دیپلماسی او را می بینند، قدرت تبلیغاتی او را می بینند، پول فراوان او را می بینند، مرعوب میشوند؛ میگویند ما که نمیتوانیم کاری بکنیم، چرا بیخودی نیروهایمان را هدر بدهیم؟ این جور افراد الان هستند، در زمان انقلاب ما هم بودند. ما مواجه بودیم با افرادی از این قبیل که میگفتند آقا بیخود چرا خودتان را زحمت میدهید؛ به یک حدّاقلّی قانع شوید و قضیّه را تمام کنید. یک عدّه این جور بودند.

یک عدّه دیگر هستند که نه، قدرت دشمن را با قدرت خدای متعال مقایسه میکنند، عظمت دشمن را در مقابل عظمت پروردگار قرار میدهند؛ آن وقت می بینند که اینها حقیر محضند، اینها چیزی نیستند. وعده ی الهی را هم راست میشمرند، حسنِ ظن به وعده ی الهی دارند؛ این مهم است. خدای متعال به ما وعده کرده است: «وَ لَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه اِنَّ اللهَ لَقَوِیٌ عَزیز»؛ این وعده ی قطعی است.» (1 / 12 / 1389)

بر همین اساس افرادی که تفکرشان برآمده از آموزه های اسلامی نیست از «هزینه های چالش با مستکبرین» صحبت می کنند و «عقلانیّت را در این میدانند و میگویند که چالش با قدرت ها هزینه دارد.»(14 / 3 / 1396)

و نسخه ی «تسلیم» را برای ملت و نظام اسلامی تجویز می کنند. آن ها «می گویند تسلیم بشویم تا دشمن علیه ما موذیگری نکند.» (9 / 4 / 1397)

اما «نمیدانند که هزینه ی تسلیم شدن بمراتب بیشتر از هزینه ی مقاومت کردن و ایستادگی کردن است. بله، ایستادگی کردن ممکن است هزینه ای داشته باشد، امّا دستاوردهای بسیار بزرگی دارد که صدها برابرِ آن هزینه برای ملّتها ارزش دارد؛ امّا تسلیم شدن در مقابل دشمن عنود و لجوج و خبیث، جز لگدمال شدن، جز ذلیل شدن، جز بی هویّت شدن هیچ اثری ندارد.» (9 / 4 / 1397)

و البته در این زمینه نیز تجربیاتی روشن پیش روی ماست. به عنوان مثال «دولت سعودی برای اینکه با رئیس جمهور جدید آمریکا بتواند سازش بکند، مجبور می شود بیش از نیمی از ذخایرِ موجودی مالی خودش را در خدمت هدف ها و طبق میل آمریکا هزینه کند. اینها هزینه نیست؟ سازش هم هزینه دارد.» (14 / 3 / 1396)

بنابراین بر اساس تفکر و اعتقاد اسلامی «چالش اگر عقلائی باشد، چالش اگر منطبق با منطق باشد، اگر با اعتمادبه نفس باشد، هزینه اش بمراتب کمتر از هزینه ی سازش است.» (14 / 3 / 1396)

چرا که «ایستادگی کردن ممکن است هزینه ای داشته باشد، امّا دستاوردهای بسیار بزرگی دارد که صدها برابرِ آن هزینه برای ملّتها ارزش دارد... این قانون لایتخلّف پروردگار است که فرمود: فَلا تَهِنوا وَ تَدعوا اِلَی السَّلمِ وَ اَنتُمُ الاَعلَونَ وَ اللهُ مَعَکُم وَ لَن یَتِرَکُم اَعمالَکُم؛ سست نشوید، دعوت به سازش با دشمن نکنید، خدای متعال شما را برتر قرار داده است و برتر هستید «وَ لَن یَتِرَکُم» -یعنی «لَن یَنقُصَکُم»- خدای متعال برای شما کم نمیگذارد در مقابل مجاهدتی که انجام داده اید، پاداش این مجاهدت را به طور کامل به شما خواهد داد.» (9 / 4 / 1397)

به شرط صبر و تقوا...

امروز ملت ایران برای موفقیت در عرصه ی مقابله با توطئه ها و نقشه های دشمن نیاز مبرمی به «برخورد عقلانی» دارد و البته اولین کارِ عقل، استفاده از تجربه ها است؛ «[اولین کار عقل این است که] باید از تجربه ها استفاده کند.»(14 / 4 / 1395)

برای رسیدن به تصمیمِ صحیح و اقدامِ مناسب، باید به تجربیات گذشته خودمان مراجعه کرد؛ «من جرّب المجرّب حلّت به النّدامة؛ اگر از تجربه ها درس نگرفتیم، قطعاً ضرر خواهیم کرد. باید تجربه ها را در مقابل چشم خودمان بگذاریم، ملاحظه کنیم و از این تجربه ها درس بگیریم.» (2 / 3 / 1397)

دو تفکر «ایستادگی» و «سازش» در عرصه عمل امتحان خود را پس داده اند؛ تجربه نشان داده ایستادگی در مسیر حق، به شرط عمل به الزاماتِ این حرکت، قطعاً پیروزی را به ارمغان می آورد. «قرآن این جور می گوید، میفرماید که «وَ اِن تَصبِروا وَ تَتَّقوا لا یَضُرُّکُم کَیدُهُم شَیئًا»؛ این یک قانون -قانون آفرینش- است. صبر و تقوا موجب می شود که همین دشمن عنود، این کپسول زشت کینه و بغضاء، با همه ی توانایی هایی که برای خودش فراهم کرده، هیچ غلطی در مقابل شما نتواند بکند؛ لَا یَضُرُّکُم کَیدُهُم شَیْئًا؛ یعنی هیچ زیانی به شما نمیتوانند برسانند؛ به شرط چه؟ به شرط صبر و تقوا...

صبر یعنی چه؟ صبر یعنی در میدان باقی ماندن، از میدان بیرون نرفتن. بعضی از میدان میگریزند؛ بعضی نمیگریزند امّا بتدریج از میدان کناره می گیرند؛ این خلاف صبر است. صبر یعنی پایداری کردن، در میدان ماندن، استقامت کردن... و تقوا؛ تقوا با معنای گسترده ی خود در این آیه ی شریفه مورد توجّه قرار گرفته است؛ هم به معنای عامّ تقوا است یعنی مراقبت از خود برای عدم انحراف از جادّه ی مستقیم شریعت اسلامی هم به معنای پرهیز و مراقبت از خود در مقابل دشمن... پرهیز از اعتماد به دشمن -به دشمن اعتماد نکنید- تقوا به این معنا است؛ به معنای مراقبت از حیله و مکر دشمن است؛ نه فقط به او اعتماد نکنید بلکه حتّی ترفند او را هم بفهمید، بدانید چه کار دارد میکند، چه حیله ای به کار میزند؛ آماده باشید، مراقب باشید؛ حیله های دشمن هم فقط حیله ی نظامی نیست. و هم تقوا به معنای رعایت تدبیر [است]؛ پرهیز از کار خلاف قاعده و خلاف عقلانیّت و پرهیز از سستی و سهل انگاری.» (9 / 4 / 1397)