جام جهانی 2018 روسیه که 32 تیم از همه قارههای دنیا در آن بازی میکردند، بیش از آنکه جام تنها 32 کشور حاضر در جام باشد، جشنواره تمام مردم دنیا بود. بسیاری از اعضای تیمهای ملی یا خودشان مهاجرانی از کشورهای دیگر بودند یا فرزندان مهاجران خارجی در کشوری دیگر بودند یا دو ملیتیهایی هستند که سالهاست در کشور دیگری زندگی میکنند یا اینکه تنها در آستانه رقابتهای جام جهانی، برای خودشان ملیتی « انتخاب» کردهاند.
از میان 32 تیمی که در این رقابتها حاضر بودند 25 تیم حداقل یک بازیکن متولد کشوری به غیر کشور پیراهنشان داشتند.
کلمبیا، مکزیک، ایران، عربستان سعودی، کره جنوبی، آلمان و برزیل، تنها کشورهای این جام بودند که هیچ بازیکن متولد خارج از مرزهای جغرافیاییشان نداشتند.
اما در مقابل، ژاپن، استرالیا، مصر، پاناما، کاستاریکا، اروگوئه، پرو، آرژانتین، سوئد، صربستان، روسیه، هلند، ایسلند، فرانسه، انگلیس، دانمارک و بلژیک، هر کدام حداقل یک بازیکن متولد کشوری به غیر از کشور پرچمشان داشتهاند.
کرواسی دو بازیکن و تونس، سنگال، نیجریه، مراکش، سوییس، اسپانیا و پرتغال، همه بیش از دو بازیکن متولد جایی به غیر از مرزهای جغرافیایی خودشان را در تیم ملی داشتند. تونس با هفت بازیکن خارجی و سنگال با 12 بازیکن خارجی رکورددار داشتن بازیکنهای ساکن مناطق دیگر دنیا در تیمهای ملیشان هستند.
بعد از اینکه علی مطهری نایب رئیس مجلس در نامهای به فیفا پیشنهاد داد که فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) بازی بازیکنان غیر بومی در تیمهای ملی را ممنوع کند، خیلیها بنا بر استدلال او نوشتند تیمهایی مثل فرانسه به دلیل اینکه میتوانند امکانات بهتری برای بازیکنان فراهم کنند در جذب بازیکنهای خارجی و اعطای شهروندی و استفاده از ظرفیتهای آنان در تیم ملیشان پیشتاز هستند و این مساله را نوعی استثمار نوین نامیدند در حالی که جدول بازیکنهای خارجی تیمهای ملی نشان میدهد این روند تا حدود زیادی بر عکس است!
فرانسه بیشترین بازیکن را در ترکیب تیمهای ملی کشورهای مختلف در جام جهانی 2018 داشته است. مراکش 13 بازیکن، سنگال 12 بازیکن، تونس 7 بازیکن، پرتغال دو بازیکن و سوییس یک بازیکن فرانسوی الاصل در ترکیب خود داشتهاند. بعد از فرانسه، آلمان با هدیه دادن پنج بازیکن و برزیل و اسپانیا هر کدام با هدیه دادن چهار بازیکن، بیشترین بازیکن را در تیمهای ملی این جام داشتهاند.
در مجموع، بیشترین جابهجایی بازیکن از اروپا به سمت قاره آفریقا بوده است و تیمهای آسیایی و آمریکای لاتین کمترین تعداد بازیکن با ملیتهای متفاوت را در ترکیب خود داشتهاند.
جام جهانی فوتبال، پرتماشاگرترین رقابت ورزشی دنیا، دیگر رقابت کشورها و ملیتها برای کسب افتخار نیست، بلکه بیشتر شبیه نمایشی بدون ملیت، برای مردمی در تمام دنیاست. علاوه بر اینکه تماشاچیان به غیر از مرحله گروهی، بلیت بازیهایی را میخرند که نمیدانند چه تیمی قرار است در آن حاضر باشد، کافههای تمام دنیا، بدون پرسیدن ملیت شما درهایشان را برای دیدن فوتبال به رویتان باز میکنند و وقتی پیراهن یک تیم را میخرید یا پرچم تیمی را کنار اسمتان در حساب کاربریتان قرار میدهید کسی از شما گذرنامه کشوری که طرفدارش هستید را نمیخواهد.
تیمهای فوتبال که روزی از مهمترین عناصر هویتدهی به محلهها و شهرها و کشورها بودند، حالا کمکم ماهیتی «غیر ملی» پیدا میکنند، همان طور که ملتها کمکم از ترکیب جمعیتی به دنیا آمده در یک منطقه جغرافیایی، به ترکیب جمعیتی ساکن در یک منطقه جغرافیایی تبدیل میشوند.
ایسنا - فاطمه کریمخان