همه چیز درباره سلول‌های بنیادی خون بندناف

فوق تخصص زنان، زایمان و نازایی در چهارمحال و بختیاری گفت: سلول‌های بنیادی، توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارند. این سلول‌ها توانایی خود نوسازی و تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند.

مریم نعمتی اظهار کرد: سلول‌های بنیادی در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت، موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آن‌ها از بین رفته است، پیوند زده ‌شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

وی افزود: به دلیل توانایی منحصربه فرد سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی هستند. همچنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم‌تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب دیده کمک کرده است.

نعمتی با بیان اینکه سلول‌های بنیادی را براساس خصوصیات و ویژگی به سه دسته سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های بنیادی خون بندناف تقسیم می‌کنند، خاطرنشان کرد: سلول‌های بنیادی جنینی از توده سلولی داخلی جنین 16- 14 روزه گرفته می‌شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد. سلول‌های بنیادی بالغ نیز به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی خون ساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت‌ها از این دسته هستند که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارند.

به گفته وی، سلول‌های بنیادی خون بندناف از بندناف استخراج شده و همانند سلول‌های بنیادی خون ساز مغز استخوان هستند.

نعمتی با اشاره به دور ریخته شدن خون باقیمانده در بندناف و جفت پس از تولد، تصریح کرد: این خون غنی از سلول‌های بنیادی است. سلول‌های بنیادی خون بندناف همانند سلول‌های بنیادی خون‌ساز مغز استخوان شامل سلول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها بوده و قادر به ساخت انواع سلول‌های دیگر و ترمیم و نگهداری سلول‌ها در هنگام جراحت هستند.

این فوق تخصص زنان، زایمان و نازایی افزود: اگر قدرت درمانی سلول‌های بنیادی را 100 درصد در نظر بگیریم، باید بگوییم که علم کنونی فقط به 10 درصد آن دست یافته و 90 درصد ناشناخته باقی مانده است. سلول های بنیادی مولتی پتانسیل هستند و محققان امیدوارند در آینده‌ای نزدیک به این وسیله بتوانند به کابوس درمان بیماری های صعب العلاج و لا علاج پایان دهند.

نعمتی خاطرنشان کرد: امروزه در اغلب کشورهای توسعه‌یافته بانک خون بند ناف وجود دارد تا خون بندناف نوزاد به جای آنکه دور ریخته شود، ذخیره‌سازی شده و در آینده برای خود او یا سایر بیماران استفاده شود. برای این منظور والدین قبل از تولد نوزاد اقدام به ثبت‌نام در این بانک می‌کنند و بلافاصله بعد از زایمان، بندناف از نوزاد جدا و توسط یک سوزن، خون از بندناف و جفت جمع‌آوری شده و به کیسه‌های خون منتقل و خون بند ناف نوزاد منجمد و در بانک نگهداری می‌شود.

وی گفت: این سلول‌ها در درمان اکثر بیماری‌های با منشاء خونی مانند سرطان‌های خون، سرطان‌های مغز استخوان، تالاسمی‌های ماژور، فلج و آسیب مغزی، نقص سیستم ایمنی بدن، بیماری‌های غضروفی و مفصلی، برخی نارسایی‌های کبدی و برخی بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود. این در حالی است که درمان دیگر بیماری‌ها مانند دیابت نوع یک (وابسته به انسولین) در مرحله تحقیقات قرار دارد.

منبع: ایسنا