احتمالا شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که تصور میکنند، روغنهای حیوانی برای سلامت انسان مضر است و باید آن‌را با روغن گیاهی عوض کنید. اما شاید واقعیت چیز دیگری باشد و البته شما در این طرز تفکر تنها نیستید.
به گزارش به نقل از سیناپرس، بیشتر دکترها و متخصصان تغذیه و سازمان‌های مرتبط به سلامت غذایی در سراسر جهان میگویند، اگر شما مقادیر بیشتری چربی مفید که از گیاهان و دانه ها گرفته میشود را بخورید و از خوردن چربی بد ناشی از گوشت و فرآورده ها دامی خودداری کنید، در مسیر یک سیستم سالم قلبی و عروقی قرار دارید. حالا مشخص شده است که این عقیده به وسیله شواهد علمی دقیق توصیه تائید نمیشود.
یک بررسی که هرگز نتایج آن منتشر نشده و مربوط به دهه 60 و70 میلادی است یک تردید جدید در این نظریه که میشود با خوردن چربیهای اشباع نشده بیشتر از سکته قلبی و مغزی جلوگیری کرد، به وجود آورده است. در عوض این تحقیقات قدیمی نشان میدهد افرادی که بیشتر از این چربیها، مخصوصا انواعی که دارای اسید چرب امگا 6 هستند استفاده میکنند، در واقع بیشتر از کسانی که چربیهای اشباع شده میخورند در معرض خطر مرگ قرار دارند. یافته های این تحقیق هیچ وقت به طور کامل منتشر نشد، شاید به این دلیل که برخلاف ظهور نظریات محبوب و رو به رشدی بود که میگفتند چربیهای اشباع باعث افزایش کلسترول خون میشود و در نتیجه خطر بیماریهای قلبی عروقی و مرگ را افزایش میدهد. این نظریه که به نام نظریه لیپید نامیده میشود، در حال حاضر به عنوان یک بخش ثابت از خرد تغذیه ای در جامعه علمی پذیرفته شده است.
بازخوانی تحقیق قدیمی نشان داد که روغن گیاهی برای قلب و عروق ما آن دوست بی ضرری که گفته شده نیست
دو محقق اطلاعات و بررسی های قدیمی را نبش قبرکرده و به بررسی مجدد آن پرداختند. آنچه آنها یافتند در تضاد با نظریه لیپید است و میتواند نوع نگاه ما به سلامت چربی غیر اشباع را عوض کند. نتیجه بررسی در نشریه پزشکی بریتانیا منتشر شده، دنباله ای است بر دسته بندی قدیمی و محققان «دیسی زامورا»از دانشگاه چاپل هیل کارولینای شمالی و «کریستوفر رامسدن» از انستیتو ملی سلامت آن را انجام داده اند. قبلا در سال 2013 این محققان تجزیه و تحلیل مشابهی را روی اطلاعات منتشر نشده دیگری در همین زمینه انجام داده و به نتیجه گیری مشابهی رسیدند. جایگزین کردن چربی اشباع شده با روغنی که دارای مقادیر زیاد اسید چرب امگا 6 که به نام اسید لینولئیک هم شناخته میشود، در حقیقت مرگ بر اثر انواع دلایل را افزایش میدهد. این دلایل شامل گرفتگی عروق کرونر قلب و دیگر بیماریهای قلبی و عروقی است. زامورا میگوید:« تحقیق ما اندک بودن شواهدی که از جانشین کردن روغن گیاهی به جای چربی اشباع شده حمایت میکند، را نشان میدهد». متخصصان میگویند ترکیب این دو تحقیق میتواند روش نگاه ما به رژیم غذایی سالم را بر هم بزند، مخصوصا وقتی پای رابطه ما با چیزی که روغن سالم نامیده میشود، به میان میآید.
یافته هایی برمبنای شواهد قدیمی
قبلا در سال 1968 خدمات سلامتی و انستیتو ملی قلب آمریکا یک تحقیق 5ساله را بنیان نهاد که به نام آزمایش کرونر مینه سوتا شناخته میشود و هدف از آن این بود که ببیند آیا جایگزین کردن چربی اشباع با روغن گیاهی از حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ جلوگیری میکند یا نه. برای ایجاد نظارت کامل بر آنچه شرکت کنندگان در آزمایش میخوردند یا نمیخوردند، محققان «ایوان فرانس» و «انسل کیز» که به خاطر ارتباط بین رژیم مدیترانه ای و سلامت قلب مشهورند، 9 هزار بزرگسال را خانه های سالمندان و بیمارستانها روانی به دو گروه در یک آزمایش دوسو کور تصادفی کنترل شده تقسیم کردند. آزمایش تصادفی کنترل‌شده، نوعی آزمایش علمی است که در کارآزمایی‌های بالینی بهترین نوع آزمایش به شمار می‌رود. در آزمایش تصادفی کنترل‌شده، مشارکت کنندگان در آزمایش به صورت تصادفی به حداقل دو گروه تقسیم می‌شوند؛ گروه اول که تحت درمان مورد آزمایش قرار می‌گیرند و گروه دوم، گروه کنترل، که برای مقایسه به کار می‌روند. آزمایش دوسوکور هم به شیوه ای گفته میشود که در آن از دادن هرنوع اطلاعاتی که منجر به تاثیر روی نتیجه آزمایش میشود به شرکت کنندگان و اجرا کنندگان خودداری میشود.
در حقیقت حالا مشخص شده چربی حیوانی هم آنقدرها که گفته شده ضرر ندارد
درتحقیق انجام شده چربی اشباع شده در رژیم غذایی گروه تحقیق به میزان 50 درصد رژیم غذایی معمولشان کاهش یافت و میزان چربی گیاهی غذایشان که متشکل از چربی ذرت بود 280 درصد افزایش یافت. گروه کنترل روی رژیم غذایی قرار گرفت که شامل چربی اشباع نشده کمو چربی اشباع بیشتر بود، در یک کلام نمونه متوسط رژیم غذایی آمریکایی. این رژیم آزمایشی بین42تا 56ماه بستگی به انستیتوی محل حضور شرکتکنندگان طول کشید. سپس فرانتز و کیز شروع به پیگیری حدود 2403 شرکت کنندهای کردند که روی رژیم غذایی جدیدشان به میزان یک سال و یا بیشتر باقی مانده بودند. آنها میزان کلسترول خون این افراد را سه چندین بار در زمان متوسط 3 سال اندازهگیری کردند. آنها همچنین شرکت کنندگانی که در طول آزمایش مرده بودندرا کالبد شکافی کردند تا ببینند آیا سلامت شریانی و قلبی در مرگ آنها موثر بوده است یا نه.
نتایج غیر منتظره یا شاید ناخواسته
فرانتزو کیز دریافتند که گروه آزمایش که بیشتر روغن ذرت به جای روغن اشباع خورده بودند در حقیقت میزان پایینتر کلسترول را در خونشان نسبت به گروه کنترل و نتایج متوسط نشان میدهند و دخالت همانطور عمل کرده بود که آنها پیشبینی میکردند. به هرحال بررسیهای بعدی که در سال 1981 گزارش شد، نشان داد که این پایئنتر بودن میزان کلسترول در خون باعث مرگ و میر کمتر نشده است. در حقیقت بررسیهای انجام شده توسط متخصص آمار «استیون کی بروست» که برای تحقیق دوره کارشناسیاش انجام داده بود وحالا بازنشسته شده است، نشان داد پایین تر بودن میزان کلسترول خون گروه تحقیق ریسک مرگ آنها را پایین تر نیاورده بود. در حقیقت ریسک مرگ شرکت کنندگانی که در زمان شروع آزمایش سنی بالاتر از 65 سال داشتند و درگروه دریافت کنندگان روغن گیاهی بیشتر بودند، بالاتر رفته بود.
همچنین کالبدشکافی هایی که فرانتس و کیز انجام دادند نگران کننده تر بود. در بین 149 کالبدشکافی که از آن اطلاعات کاملی وجود دارد 41 درصد از شرکت کنندگان گروه آزمایش(مصرف کنندگان بیشتر روغن گیاهی) حداقل سابقه یک حمله قلبی داشتند در حالیکه این میزان در بین آنهایی که چربی اشباع بیشتری خورده بودند تنها 22 درصد بود. همچنین افراد فوت شده از گروه تحقیق میزان مشابهی از پلاکهای چربی و سفت شدگی عروق در مقایسه با گروه کنترل داشتند. بعد از جمع آوری همه اطلاعات آزمایش مینه سوتا، زامورا و رامسدن آن را با اطلاعات 4 آزمایش منتشر شده که در آن چربی اشباع جایگزین روغن گیاهی سرشار از لینولئیک شده بود، ترکیب کردند. درست شبیه آزمایش مینه سوتا، بررسی های اضافی بعدی هم نشان داد جایگزین کردن روغن گیاهی با روغن اشباع هیچ فایده ای برای جلوگیری از مرگ بر اثر مشکلات قلبی و یا دلایل دیگر ندارد. « جیمز دی نیکولآنتونیو» محقق علوم قلب وعروق در انستیتو سنت لوک موسسه قلب آمریکا که در این مطالعه دخیل نبوده میگوید:« این شرمآور است که به آمریکاییها توصیه شده است روغنهای گیاهی تولید شده به شیوه صنعتی را مصرف کنند در حالیکه این دستور درست برخلاف شواهد و مدارک بسیار زیاد وموثق موجود در متون مطالعاتی است». به دلایل ناشناخته فرانتز و کیز هرگز نتایج کامل یافته هایشان را منتشر نکردند. مطالعه آنها یکی از محدود مطالعات کنترل شده تصادفی با در نظر گرفتن بالاترین استاندارد شواهد پزشکی بوده که برای شنیدن تاثیر چربیهای غیر اشباع بر سلامت قلب انجام شده است. در بررسی مجدد زامورا و رامسدن در سال 2016 آنها تصور کردند شاید محققان اصلی نتایج کامل را هیچ وقت منتشر نکردند، چون درست برخلاف اعتقادات رایج علمی آن زمان بوده است. آنها در بررسی مجدد نوشته اند:« متون علمی تولید شده از نتایج آزمایشات علمی و کلنیکی بسیار کمی درآن زمان وجود داشت یا اصلا وجود نداشت که از نتایج به دست آمده آن دو پشتیبانی کند و برخلاف اعتقادات و سیاست های عمومی باشد. همین طورممکن است بررسی کنندگان مقالات در مجلات علمی نتایج آنها را به دلیل همین مسئله رد کرده باشند».
نتایج نشان داده که برخی روغنهای گیاهی مثل روغن زیتون، تخم آفتابگردان و روغن آووکادو روغنهای مفیدی هستند
برخی روغنهای گیاهی بهترند
اما توجه به این نکته ضروری است که آزمایش فرانتز و کیز زمانی انجام شد که روغن ذرت مشهورترین و پرمصرف ترین روغن گیاهی آن زمان وتنها روغن غیر اشباعی بود که در آن آزمایش مورد استفاده قرار گرفت. روغن ذرت مقادیر زیادی اسید چرب امگا 6 دارد که مقادیر زیادی از آن میتواند پیامدهای بیوشیمیایی منفی داشته باشد. این اطلاعات دقیق و ظریف در هیچ یک از توصیه های غذایی جدید نوشته نمیشود و فقط به نخوردن روغن اشباع بسنده میشود در حالیکه امگا 6 میتواند به مراتب خطرناکتر باشد. بقیه منابع روغن غیر اشباع مثل روغن ماهی سرشار از امگا 6 به همراه امگا 3 هستند. این ترکیبی است که ممکن است کلید حفاظت از قلب انسانها باشد. این مطالعه نمیگوید روغنهای غیر اشباع بد و روغن اشباع خوب است اما وقتی پای اسید چرب امگا 6 به میان میآید، آن وقت باید مراقب سلامت قلبمان باشیم. به هرحال نمیتوان به جرات درباره روغنهای گیاهی و مصرف آنها اظهار نظر کرد،اما آنچه مشخص است این است که روغن زیتون، آووکادو و آفتابگردان حاوی مقادیر اندک امگا 6 بوده و یا اصلا ندارند و برای سلامتی بهترند هرچند برای مدت طولانی نمیتوان روی این توصیه ها حساب کرد.
منبع:Nature
