هر صفحه‌ای که در دنیای مجازی وجود دارد و هر گروهی که در نرم‌افزارهای تلفن همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند فضایی برای بروز انواع جرایم به خصوص جرم «توهین» باشد؛ اما مجازات توهین در فضای مجازی چیست؟
به گزارش به نقل از آنا؛ در دنیای مدرن امروز که راه‌های ارتباطی میان انسان‌ها به شدت گسترش یافته و در عین حال تسهیل نیز شده است، میزان جرایم نیز به تناسب، به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. با ورود فضاهای مجازی و ارتباط‌های سیار، میزان جرایم به قدری گسترش یافت که برای دفاع از شهروندان پای قوانین به میدان عمل باز شد. در این میان بسیار اتفاق می‌افتد که حتی در قالب شوخی، به شخصی توهین می‌شود. شاید باورش برای همه دشوار باشد که موضوع توهین در فضای مجازی به طور ویژه مورد توجه قانون‌گذار قرار نگرفته است اما می‌توان آن را از میان قواین جزایی و کیفری کشور استنباط کرد.
در دنیای امروز هر صفحه‌ای که در دنیای مجازی وجود دارد و هر گروهی که در نرم افزارهای تلفن همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند فضایی برای بروز انواع جرایم به خصوص جرم «توهین» باشد. از منظری حس مخفی بودن و مخفی ماندن باعث می‌شود بسیاری از افراد دست به اعمالی بزنند که در قوانین کشور جرم‌انگاری شده‌اند. از جمله این قوانین می‌توانیم به قانون جرایم رایانه‌ای، قانون مجازات اسلامی و بسیاری از قوانین دیگر اشاره کنیم. اما نکته‌ای که در این میان مغفول مانده است نگاه مستقیم قانون‌گذار به جرم توهین است. البته در فصل ششم قانون جرایم رایانه‌ای در ماده 16 در حوزه هتک حیثیت و نشر اکاذیب به این مورد پرداخته شده است. در این ماده می‌خوانیم: «هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.» بدتر آن که «چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
بهتر است از همین بخش از قانون مجازات برای تعریف جرم توهین استفاده کنیم که مترادف می‌شود با نسبت دادن هر حرف و عمل به شخص دیگری به طوری‌که که برابر عرف باعث کسر شأن فرد شود. جالب اینکه در قانون راست و دروغ بودن موردی که نسبت داده می‌شود اهمیتی ندارد؛ همین که باعث کسر شأن فرد شود و محل انتشار هم فضای مجازی باشد، جرم توهین در فضای مجازی رخ داده است. به عبارتی برابر قوانین کشور جرم هتک حرمت همان توهین به حساب میآید.
علاوه بر ماده 16 قانون جرایم رایانه‌ای، در قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 نیز به جرم توهین به اشخاص اشاره شده است. در این باره می‌توانیم به ماده 608 قانون مجازات اسلامی استناد کنیم. در این ماده آمده است: «توهین به افراد، از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا 74 ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.»
البته در قوانین موضوعه کشور مواد قانونی دیگری نیز وجود دارد که بسته به مقام کسی که مورد توهین قرار گرفته است مجازات متفاوتی را برای توهین کننده در نظر گرفته است که از جمله این مواد قانونی می‌توانیم به ماده 30 قانون مطبوعات، ماده 20 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری و مواد 513، 514 و 609 قانون مجازات اسلامی نام ببریم.
به عبارتی از آنجایی که توهین از مصادیق بارز هتک حرمت به حساب میآید در تمامی این موادقانونی می توان مجرم توهین را مورد بازخواست و پیگرد قرار داد.
براساس مواردی که پیش مطرح شد به نظر می‌رسد صریح‌ترین ماده که میزان مجازات توهین کننده در فضای مجازی را نشان می‌دهد همان ماده 16 قانون جرایم رایانه‌ای است که مجازات توهین کننده را حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 5 میلیون ریال تا 40 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم کرده است.
در قانون مجازات هم توهین به دو دست ساده و مشدد تقسیم شده است که در ماده 608 مجازات توهین ساده شلاق تا 74 ضربه و یا پنجاه هزار ریال تا یک میلیون ریال جزای نقدی و مجازات توهین مشدد برابر ماده 609 این قانون حبس از 3 تا 6 ماه و یا تا 74 ضربه شلاق و یا پنجاه هزار ریال تا یک میلیون ریال جزای نقدی است.
