خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: تجمع سال گذشته عناصر گروهک منافقین در مقابل غرفه ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت و اعتراض ایران به اخلال در جریان فعالیت‌های روزمره ایران در این نمایشگاه در آستانه حضور ایران در این نمایشگاه در سال جاری جنجال‌های زیادی را به همراه داشته است. از سویی مسئولان غرفه ملی ایران در این نمایشگاه اعلام داشته‌اند که مدیران این نمایشگاه بابت اتفاقات سال گذشته عذرخواهی و خسارت ایران را تامین کرده‌اند. از سوی دیگر برخی رسانه‌ها در داخل کشور به این شائبه دامن زدند که این دریافت خسارت نوعی مماشات با مسئولان این نمایشگاه به شمار آمده است. در همین زمینه سید علی موجانی رایزین فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آلمان در گفتگو با خبرنگار به توضیح چرایی این رخداد و معنای آن در عرف دیپلماتیک و مبادلات بین‌المللی فرهنگی پرداخت.
سید علی موجانی رایزن فرهنگی ایران در کشور آلمان با اشاره به حادثه پیش آمده در سال گذشته پیرامون غرفه ملی ایران در این نمایشگاه عنوان کرد: به دنبال اخلالی که برخی از اعضای فرقه‌های خود فروخته و منافق در مقابل غرفه ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت انجام دادند، نامه‌ای حقوقی و متقتن با کمک آقای امیرمسعود شهرام‌نیا مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تنطیم و به مسئولان کشور آلمان و نمایشگاه کتاب فرانکفورت ارسال شد. درباره این نامه باید به چند مساله توجه کنیم که به نظر من بسیار مهم است.
وی ادامه داد: رویدادهایی که سال گذشته در نمایشگاه کتاب فرانکفورت برای ایران رخ داد از چند منظر متفاوت بود که باعث شد مسئولان نمایشگاه حاضر به پرداخت خسارت بابت آنها به ایران شوند. نخست اینکه برای نخستین بار اعتراض ایران به این دست اتفاقات در یک محیط فرهنگی، به صورت کتبی اعلام شد و در ادامه نیز به صورت کتبی یادداشت اعتراضی از سوی سفارت ایرا در برلین به وزارت امور خارجه آلمان در این زمینه رفت و ثبت شد. این در حالی است که در سال‌های قبل این اعتراض عموما به صورت شفاهی انجام می‌شد و یا در قالب مکاتباتی بود که بعدها در قالب نامه به مسئولان نمایشگاه منتقل می‌شد.
موجانی افزود: متن آن نامه تا جایی که من در خاطرم هست در چند نکته موارد مهمی را مورد توجه قرار داده بود. نخست اینکه مجوز دادن برای فعالیت و تجمع آن افراد در مقابل غرفه ایران امری نبود که در کل نمایشگاه کتاب فرانکفورت نمونه‌ای دیگر داشته باشد و اجازه‌ای برای آن صادر شود. البته می‌دانیم که در آلمان قوانین موجود افراد را برای اظهار نظر آزاد گذاشته است اما این آزادی نباید منتهی به اخلال در برگزاری یک رویداد فرهنگی بین‌المللی شود. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران نیز برای حضور در این نمایشگاه هزینه زیادی را متقبل می‌شود و تلاش دارد که جلوه‌ای از فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی کشورمان را در آن عرضه کند. بر همین اساس و در قالب سنت جاری نمایشگاه، دیدارهایی با اهل فن و قلم و اهالی نشر در نمایشگاه تنطیم می‌شود که بخشی از فعالیت اقتصادی ناشران ایرانی در این نمایشگاه را در بر می‌گیرد. این اتفاقات در کنار بعد ترویجی آن و طبیعتا نوعی همکاری سازنده و در عین حال اقتصادی دو جانبه را می‌طلبد لذا هر اخلالی به این روند خسارت می‌آفریند و باید جبران شود. این مساله امری است که در قرارداد میان ناشران و نمایشگاه کتاب فرانکفورت منعقد می‌شود.
رایزن فرهنگی ایران در آلمان تاکید کرد: در این قرارداد به صراحت بیان شده که طرفین نباید خسارتی به هم و دیگران وارد کند. نه باید اقداماتی انجام شود که خسارت زیربنایی به نمایشگاه وارد کند و نه باید اقداماتی انجام شود که امنیت حریم غرفه‌ها تحت الشعاع آن قرار بگیرد. اعتراض جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته به این مساله توجه داشت که طرف آلمانی قرارداد خود را نقض کرده و طبق بندهای قرارداد فی‌مابین باید برای این نقض عهد خسارت پرداخت کند.
وی ادامه داد: نکته قابل توجه در این مساله این بود که اگر طرف‌های حاضر در نمایشگاه به هم خسارت بزنند چون سهمی از بیمه را پرداخت می‌کنند باید پرداخت خسارت توسط بیمه پرداخت شود اما اگر مسئولان نمایشگاه به خاطر ناصحیح عمل خود به همدیگر خسارتی بزنند در آن صورت خود آنها و مدیریت نمایشگاه مسئول این خسارت خواهد بود. اما باید تاکید کنم که مساله ما در این زمینه نه دریافت خسارت که وادار کردن آنها به اقرار برای بی‌مسئولیتی، بی‌کفایتی و عدم پایبندی به قرارداد و رعایت نشدن مفاد تفاهمنامه منعقده و کوتاهی در حفظ امنیت و فعالیت غرفه ایران در این نمایشگاه بود و همین سبب شد که آنها عقب نشینی کرده و این بی‌مسئولیتی را بپذیرند و بابت آن عذرخواهی کرده و خسارت وارد شده به ناشران ایرانی را جبران کنند.
موجانی تصریح کرد: به عنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در آلمان، اقدام سال گذشته در این زمینه را به جهت حقوقی بسیار متین می‌دانم. در این رویداد اصلا کمیت و عدد و رقم مبنا و مورد نظر نبوده و نیست و هیچ تاثیری در ماهیت امر ندارد ولی این موفقیت که خسارتی به ما پرداخته شود به معنای پذیرش مسئولیت اشتباهی بود که آنها مرتکب شده و معترف آن شدند. این موضوع برای ما بسیار با ارزش است که طرفی آلمانی بداند که هزینه اجازه دادن برای تحرکات غیر فرهنگی به هر گروه و دسته و یا هر تجمع و تشکلی طبق قوانین ملی خودشان و طبق قوانین میزبانی بسیار زیاد است و نمی‌توان از زیر بار آن فرار کرد. این هزینه نه تنها مالی که حیثیتی است. پذیرش اشتباه و جبران کردن خسارت آن برای ما بی‌نهایت مهم است. حتی اگر یک یورو هم بابت این مساله خسارت پرداخت شود، به لحاظ حیثیتی مهم بوده و باید به دوستانی که پی‌گیرش احقاق آن بودند دست مریزاد گفت. ما باید از حقوقمان در برابر هر اجحافی دفاع کنیم و خوشحالم که مسئولان غرفه ما در سال گذشته از قلمرو غرفه جمهوری اسلامی ایران در این نمایشگاه که مثل خاک ماه بوده است به استناد قرارداد و قوانین خود آلمانی‌ها دفاع کرده‌اند.
موجانی تصریح کرد: اینکه بگوییم غرامت گرفتن امر بدی است اشتباه است. وقتی کشوری غرامت می‌دهد یعنی دچار جرم و خطایی شده و الان بر اساس حسن نیت خودش و اشراف و وقوف بر عدم رعایت مسئولیت‌هایش می‌خواهد جبران کند. این غرامت باید حتما دریافت شود تا در حافظه این ملت و مدیران این نمایشگاه ثبت شود و نسل‌ها و مدیران بعدی این نمایشگاه‌ها بدانند که در بی‌دقتی‌شان چه هزینه‌هایی را متوجه خودشان می‌کند.
