اقتصادآنلاین - فائزه مومنی؛ بحث زباله‌های بیمارستانی سال‌هاست که دغدغه مردم، مسئولان و البته حامیان محیط‌زیست است. قانون مدیریت پسماندهای بیمارستانی سال 1383 به تصویب رسید اما از آن سال تاکنون هیچ تغییر محسوسی در دفع قانونی پسماندهای بیمارستانی صورت نگرفته است. دراین بین شهرداری و سازمان محیط‌زیست همیشه بر سر اینکه کدام یک مسئول دفع این پسماندهاست مناقشه داشته‌اند. هرچند همیشه این شهرداری بوده که وظیفه جمع‌آوری و دفع پسماندهای بیمارستانی را به‌عهده داشته، اما علاوه بر اینکه روش دفع آن هیچ‌گاه موردقبول سازمان محیط‌زیست قرار نگرفته، طریقه تحویل زباله بیمارستانی از سوی بیمارستان‌ها نیز شهرداری را راضی نکرده و در این بین آلوده شدن زمین‌های اطراف شهر مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. شهرداری میگوید پول خرید زباله‌سوز نداریم، وزارت بهداشت هم معتقد است که زباله‌ها را بی‌خطر می‌کنیم پس باید هزینه زباله عادی را به شهرداری بپردازیم. هرچند که تعدادی از بیمارستان‌ها همین هزینه اندک را هم پرداخت نمی‌کنند.
به گفته رضا عبدلی، رییس سازمان پسماند شهرداری تهران، جمع‌آوری و ذخیره‌سازی زباله‌های پزشکی بر عهده تولیدکننده است اما وزارت بهداشت این وظیفه را گردن شهرداری می‌اندازد. در سنوات گذشته بنا بوده بیمارستان‌ها اگر زباله‌ای سوزانده شود به ازای هرکیلو هزار و 860تومان و اگر دفن شود 760 تومان به شهرداری پرداخت کنند که مطابق با توافقی که رحمت‌الله حافظی، رییس سابق کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با محمدهادی ایازی، معاون امور اجتماعی وزارت بهداشت داشته این هزینه به‌طور کل 700تومان شده است.
او به خبرنگار اقتصادآنلاین میگوید: در سال95، شهرداری فراخوانی جهت شناسایی پیمانکار منتشر کرد که طی آن یک شرکت هلندی برای جمع‌آوری و سوزاندن زباله‌های پزشکی با شهرداری ابراز تمایل کرد اما از آنجایی که این شرکت تضمین وزارت‌خانه را می‌خواهد تا در صورت بروز مشکل پول خود را دریافت کند، این همکاری معلق مانده و هنوز به نتیجه نرسیده است.
رییس سازمان پسماند شهرداری تهران با اشاره به تولید روزانه 85تن زباله پزشکی در شهر تهران، اضافه میکند: البته ما هیچ آمار دقیقی از میزان زباله نداریم، زیرا نظام پزشکی اطلاعات مبادی تولید زباله را به ما نمی‌دهد. (تعداد مطب‌ها، کلینیک‌ها و ...) ما نمی‌دانیم میزان زباله‌های کلینیک‌های خصوصی، مطب‌ها و آزمایشگاه‌ها که زباله‌های خود را به ما نمی‌دهند و به صورت غیربهداشتی با زباله‌های عادی مخلوط می‌کنند، چقدر است!
عبدلی ادامه می‌دهد: مرجع تشخیص خطرساز بودن زباله‌ها سازمان محیط‌زیست است که میگوید این زباله‌ها بی‌خطر نیستند، کم‌خطرند؛ که دیگر جزو زباله عادی محسوب نمی‌شوند اما وزارت بهداشت میگوید بیمارستان‌ها زباله‌ها را از «اتوکلاو» رد کرده و بی‌خطر می‌کنند تا پول زباله عادی را به شهرداری بدهد.
صدرالدین علیپور، رییس سازمان محیط‌زیست شهرداری تهران نیز درباره این موضوع به خبرنگار اقتصادآنلاین میگوید: زباله‌های پزشکی در سراسر دنیا با روش خاصی جمع‌آوری شده و در یک سایت مستقل سوزانده میشوند. وقتی می‌گوییم زباله‌ای از اتوکلاو رد شده، یعنی کم‌خطر شده نه عادی یا بی‌خطر؛ چون ممکن است یک در هزار این زباله خطرآفرین باشد.
عبدلی، رییس سازمان پسماند شهرداری همچنین از دفن غیرقانونی زباله‌های پزشکی خبر می‌دهد و میگوید: مطابق با استاندارهای جهانی زباله پزشکی باید سوزانده شود اما در ایران دفن می‌شود. بیمارستان‌ها در بسیاری از موارد زباله‌ها را به صورت فشرده شده تحویل می‌دهند، در حالی که زباله پزشکی نباید فشرده باشد. در کیسه‌های زباله‌های بیمارستانی، اجزای بدن انسان، اشیای تیز و برنده و خون‌آبه گذاشته می‌شود که تحویل غیربهداشتی آن‌ها مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده است.
به گفته رضا شعبانی، مدیر پسماندهای پزشکی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران نیز؛ تحویل غیربهداشتی بعضی از بیمارستان‌ها مثل رسول اکرم(ص) یا بیمارستان قلب تهران باعث پاره شدن کیسه خون و کیسه حاوی مواد شیمیایی «که اصلا نباید به شهرداری داده شود» در صورت مامور جمع‌آوری زباله شده و برای آن‌ها مشکلاتی ایجاد کرده است.
در ادامه عبدلی همچنین به خودروهای جمع‌آوری زباله پزشکی هم انتقاد کرده و میگوید: ما 41دستگاه ماشین زرد رنگ را به زباله‌های پزشکی اختصاص داده‌ایم اما در تمام دنیا خودروهای جمع‌آوری زباله مکانیزم خاصی دارند و ما به دلیل محدودیت مالی امکان تهیه این خودروها را نداریم.
او ادامه می‌دهد: 2هزار و 600 مبادی تولید کننده زباله پزشکی با ما قرارداد دارند اما در حال حاضر فقط 1500مرکز درمانی به ما زباله می‌دهند. این موضوع باعث شده که سایر مراکز درمانی زباله‌های خود را با زباله‌های عادی شهری مخلوط کرده که بسیار خطرآفرین هستند.
عبدلی در پایان میگوید: ما پیشنهاد هزینه دو هزار و240تومانی را به وزارت بهداشت برای جمع‌آوری هر کیلو زباله داده‌ایم اما متاسفانه آن‌ها جوابگو نیستند و همکاری نمی‌کنند.
اما شعبانی؛ مدیر پسماندهای پزشکی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از دیگر مشکلات جمع‌آوری زباله‌های پزشکی میگوید و اختلاط زباله‌های عفونی با زباله‌های عادی را جزو بزرگترین مصائب همکاری شهرداری با بیمارستان‌ها می‌داند.
او به خبرنگار اقتصادآنلاین میگوید: بیمارستان‌ها برای این که پول کمتر بدهند زباله‌های پزشکی را جای زباله‌های عادی جا زده و به شهرداری می‌دهند. حالا برای اینکار از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند؛ گاهی 220کیلو زباله را قدری فشرده می‌کنند که پول 60کیلو را بدهند. اکثر اوقات هم به صورت کله‌قندی که روش منسوخ بار زدن زباله پزشکی است آن‌ها را تلنبار می‌کنند تا باز هم مجبور نشوند بیشتر هزینه کنند!
شعبانی ادامه می‌دهد: ابوالمصائب ما زمانی است که با کیسه پلاستیک عفونی بیمارستان‌ها در ماشین‌های زباله عادی مواجه می‌شویم که بسیاری از آن‌ها پاره شده و برای ماموران ما مشکلاتی ایجاد کرده‌اند. برای مثال بیمارستان لبافی‌نژاد، در اقدامی غیربهداشتی کیسه خون را با زباله‌های عادی مخلوط کرده بود که در صورت مامور شهرداری پاره شد. با وجود اینکه به سرعت روند درمان آن مامور را طی کردیم اما بار روانی این موضوع برای نیروی ما بسیار زیاد بود، یا نمونه دیگر بیمارستان قلب تهران است که کیسه حاوی مواد شیمیایی که اصلا دفع آن با خود بیمارستان بوده، به ما می‌سپارد. این کیسه‌ها بارها در دست و یا بر روی صورت ماموران سازمان پسماند پاره شده است.
او فهرستی از بیمارستانهای متخلف را در اختیار اقتصادآنلاین قرار داده و میگوید: بیمارستانهای آتیه، سینا، هفت تیر، مسیح دانشوری، امام خمینی(ره)، شریعتی؛ مرکز قلب تهران، قلب رجایی،فیروزگر، مادران، امید، تهران ، رسول اکرم(ص) و آپادانا زباله عادی وعفونی را با یک دیگر مخلوط می‌کنند.
شعبانی ادامه می‌دهد: همچنین بیمارستان لبافی نژاد کیسه های خون و ادرار را بدون اتوکلاو در مخزن می‌گذارد. بیمارستانهای قلب تهران و رسول اکرم(ص) و حضرت فاطمه(س) نیز مواد شیمیایی را درمخازن پسماند پزشکی تخلیه می‌کنند.بیمارستانهای میلاد، لقمان، لبافی نژاد، مدرس، مصطفی خمینی پسماند را داخل مخزن فشرده می‌کنند که پول کمتری بدهند. بیمارستانهای مصطفی خمینی، پیامبران، بازرگانان، آرش وآبان مخازن کمی دارد و به همین دلیل به‌صورت کله قندی وبیش از ظرفیت مخزن بارگیری می‌کنند.
او همچنین از بدهی‌های بیمارستانهای مختلف به شهرداری تهران نیز خبر داده و میگوید: بیمارستان امام خمینی(ره) 127 میلیون تومان، مسیح دانشوری یک میلیارد تومان، هاشمی نژاد 200 میلیون تومان، بقیه الله 300 میلیون تومان، سینا 100 میلیون تومان به شهردار تهران بدهکار هستند.
با محمد هادی ایازی، معاون امور اجتماعی وزارت بهداشت در این باره بارها تماس گرفتیم اما او بعد یکبار قطع کردن تلفن دیگر جوابگوی خبرنگار اقتصادآنلاین نبود.
جمع‌آوری غیربهداشتی زباله‌های بیمارستانی و دفن آن‌ها مشکلات عدیده‌ای را برای محیط‌زیست وبهداشت عمومی ایجاد کرده است که راه‌حل آن خرید زباله‌سوز به‌وسیله شهرداری، تامین ماشین استاندارد جمع‌آوری زباله بیمارستانی و در عین حال تغییر رفتار جدی بیمارستان‌ها در پرداخت سهم خود از هزینه زباله تولیدی‌شان و بهبود روش تحویل زباله به شهرداری تهران است. هرچند تاکنون بیمارستان‌ها همکاری مثمرثمری با شهرداری _با وجود آنکه متولی بهداشت عمومی کشوراند_ نداشته‌اند اما از آن‌ها انتظار می‌رود برای این موضوع چاره‌ای بیندیشد و بیش از این تهران را که با هزاران آلودگی دست وپنج نرم میکند، درگیر نکنند.
