مجله سیب سبز: در کشورهای پیشرفته سرطان پروستات شایع‌ترین سرطان پس از سرطان پوست و مرگ‌آورترین سرطان در مردان پس از سرطان ریه است اما در ایران آمار دقیقی از مبتلایان به سرطان پروستات در دست نیست، هر چند به‌هر حال قطعا از سرطان‌های شایع مردان است.
برای این نوع سرطان خیلی نگران نباشید!
سرطان پروستات شایع‌ترین سرطان مردان است ولی آیا شایع‌ترین علت فوت مردان هم هست؟ پاسخ منفی است. وقتی از پروستات افراد فوت شده نمونه‌برداری می‌شود تقریبادر 90 درصد آنها سلول‌های سرطانی دیده می‌شود که علت آن به سن مربوط می‌شود. به طور کلی تنها 3 درصد از مردان به دلیل سرطان پروستات جان خود را از دست می‌دهند و در اغلب موارد علت مرگ دلایل متفاوتی دارد. از سوی دیگر سیر این بیماری بسیار کند است و حتی در مواردی که سرطان متاستاز داده باشد فرد می‌تواند حداقل 5 تا 6 سال زندگی کند بنابراین این نوع سرطان از نظر خطر قابل مقایسه با سرطان مری، ریه و گوارش نیست و در اصل برای همه انواع سرطان یک نسخه وجود ندارد.
افراد باید توجه داشته باشند که با افزایش سن بزرگی خوش‌خیم پروستات اتفاق می‌افتد که در مواردی با علائم ادراری خود را نشان می‌دهد و این با سرطان پروستات متفاوت است. سرطان پروستات تا زمانی که پخش نشود علائمی ندارد. بنابراین توصیه می‌شود مردان بالای 50 سال سالانه آزمایش بدهند. توجه داشته باشید که گاهی اوقات آزمایش PSA عدد غیرطبیعی را نشان می‌دهد ولی با بررسی بیشتر مشخص می‌شود این عدد به صورت کاذب بالا رفته است. افرادی که سابقه فامیلی ابتلا به سرطان پروستات در سنین 50 سال داشته‌اند باید بررسی دقیق‌تری داشته باشند.
پروستات چیست؟
پروستات غده‌ای است به اندازه یک گردو که زیر مثانه قرار دارد و بخشی از سیستم تناسلی مردان را تشکیل می‌دهد. این غده در 2مرحله افزایش حجم پیدا می‌کند؛ یکی در دوران بلوغ و دیگر در حدود 25 سالگی. گاهی افزایش حجم باعث مشکلات ادراری در سنین بالا می‌شود به طوری که تا 60 سالگی 80 درصد مردان این مشکل را دارند. اطراف این غده را مجرای خروجی ادرار احاطه کرده است. مجرای خروجی ادرار، لوله‌ای است که ادرار را از مثانه خارج می‌کند. غده پروستات به جریان مایع منی هم کمک می‌کند.
چطور سرطانی می‌شود؟
برای اغلب مردانی که علائم خطر را دارند غربالگری سرطان پروستات از 50سالگی شروع می‌شود. بالا رفتن سن، توارث و فاکتورهای غذایی مانند مصرف غذاهای چرب و کمبود ویتامین E و سلنیوم از جمله علل بروز سرطان پروستات است. اولین آزمایش‌ها باید در 40 سالگی انجام شود. غربالگری سرطان پروستات شامل آزمایش خون و معاینه پروستات توسط پزشک است.
درمان چطور انجام می‌شود؟
برای مردان مبتلا به سرطان پروستات موضعی 3 راه درمانی وجود دارد. پروستات‌برداری رادیکال یک روش جراحی برای برداشتن غده پروستات است. این روش مانع بروز آسیب به اعصاب می‌شود. یک روش دیگر درمانی پرتودرمانی است. پرتو درمانی معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود. وقتی بیماران دچار سرطان پروستات با خطر بالای پیشرفت هستند هورمون درمانی هم به پرتودرمانی اضافه می‌شود. روش درمانی آخر مراقبت فعال است که درباره بیماران مبتلا به مراحل اولیه سرطان پروستات است. در این بیماران آزمایش‌های منظم و گاهی نمونه‌برداری‌های زمان‌بندی شده انجام می‌شود تا اگر شواهدی از رشد سرطان وجود داشته باشد درمان لازم انجام گیرد.
گوجه‌فرنگی نمی‌گذارد سرطان بگیرید
فلز روی برای درمان پروستات‌های ملتهب یا بزرگ بسیار مفید است. بررسی‌ها نشان داده کمبود روی بر بزرگ شدن پروستات اثر دارد بنابراین خوردن غذاهای حاوی روی یا خوردن مکمل‌های روی توصیه می‌شود. خوردن گوجه فرنگی نیز بسیار مفید است. تحقیقات نشان داده آنهایی که هر هفته 10عدد گوجه فرنگی می‌خورند، 50درصد کمتر به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند. در واقع خوردن گوجه فرنگی احتمال ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد؛ به دلیل وجود «پیگمان» در گوجه فرنگی است. «پیگمان» قوی‌ترین و موثرترین کاروتن است که تاکنون کشف شده و دلیل قرمزی رنگ گوجه فرنگی است.
چه آزمایش‌هایی باید انجام شود؟
آزمایش راست روده: در این آزمایش پزشک اندازه، برآمدگی و سفت بودن پروستات را بررسی می‌کند.
آزمایش آنتی‌ژن پروستات: در این آزمایش خون مقدار پروتئین PSA که توسط سلول‌های پروستات تولید می‌شود، اندازه‌گیری می‌شود. بالا بودن میزان این پروتئین نشان‌دهنده سرطانی یا غیرسرطانی بودن پروستات است. مردانی که مقادیر بالای PSA یا دیگر علائم سرطان را دارند باید نمونه‌برداری پروستات انجام دهند. در مواردی هم ممکن است پایین بودن مقدار PSA نشان‌دهنده سرطان پروستات باشد.
