محسن چینه‌کش؛ برای خیلی از ما لپتاپ به یکی از اصلی‌ترین ابزار‌ها برای انجام کار‌های روزمره‌ی مختلف تبدیل شده است. از نشان دادن نمونه کار‌ها در یک جلسه‌ی کاری تا تماشای فیلم‌های مورد علاقه در منزل، لپ‌تاپ‌ها همه‌جا و همه‌وقت در کنار ما هستند. قطعا باتری لپتاپ یکی از مهم‌ترین خصوصیاتی است که آن را برای مواقع و مکان‌هایی که به برق دسترسی نداریم مناسب می‌کند. در نتیجه حفظ و نگهداری صحیح باتری لپتاپ دغدغه‌ی بسیاری از ماست.
در این مطلب قصد داریم شما را با مهم‌ترین نکات در زمینه‌ی نگهداری از باتری لپتاپ از شیوه صحیح شارژ کردن باتری گرفته تا روش کالیبره کردن باتری لپتاپ آشنا کنیم تا با رعایت آن‌ها به افزایش طول عمر باتری لپتاپ خود کمک کنید.
اهمیت موضوع زمانی بیشتر مشخص می‌شود که بدانیم بسیاری از باور‌های قدیمی که از گذشته در ذهن مردم حک شده است در مورد نسل جدید باتری‌های لیتیومی صدق نمی‌کند. در نتیجه دست‌به‌کار شدیم و راهنمایی کامل تهیه کردیم که با مطالعه و رعایت آن می‌توانید مطمئن باشید باتری لپتاپ شما همیشه در شرایط خوبی خواهد بود و به حداکثر عمر مفیدش خواهد رسید. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
آیا پدیده‌ی حافظه‌ی باتری (Battery Memory Effect) صحت دارد؟
پیش از هر چیز لازم است حقیقت را در مورد باور غلطی که در ذهن بسیاری از مردم باقی مانده روشن کنیم: حافظه‌ی باتری. بر اساس این باور اشتباه اگر شما پیش از شارژ مجدد باتری لپتاپ خود را کاملا تخلیه نکنید یا آن را پیش از شارژ کامل از برق بکشید به باتری آسیب وارد خواهد شد؛ بدین ترتیب که بخشی از ظرفیت باتری که مورد استفاده قرار نمی‌گیرد فراموش شده و در نتیجه ظرفیت باتری کاهش می‌یابد. به‌بیان‌دیگر بر اساس این باور بهترین حالت شارژ کردن باتری این است که اجازه دهیم سطح شارژ تا 0 درصد کاهش بیابد و سپس باتری را تا 100 درصد شارژ کنیم.
در واقع این باور در مورد باتری‌های قدیمی نیکلی صحیح بوده، ولی با ورود به نسل جدید لپ‌تاپ‌ها که تقریبا همه‌ی آن‌ها از باتری‌های لیتیومی استفاده می‌کنند نه‌تن‌ها شارژ و دشارژ کامل بیهوده است بلکه حتی می‌تواند به باتری لپتاپ آسیب بزند. باتری‌های مدرن لیتیومی را می‌توان فارغ از درصد باقیمانده‌ی آن‌ها شارژ کرد و این موضوع هیچ تاثیر منفی روی عملکرد و عمر مفید آن‌ها نخواهد داشت.
آیا بهتر است هنگام استفاده از برق، باتری لپتاپ را خارج کنیم؟
این سوال بسیاری از کاربران لپتاپ است و ما همین الان به آن پاسخ خواهیم داد. پاسخ این سوال بسته به شرایط می‌تواند هم آری و هم خیر باشد. به‌طورکلی متصل ماندن لپتاپ به منبع برق هنگامی‌که باتری به‌طور کامل شارژ شده است هیچ ضرری ندارد؛ چراکه به‌محض رسیدن سطح شارژ باتری لپتاپ به 100 درصد، ورود الکتریسیته به آن متوقف شده و جریان برق به‌طور مستقیم به سیستم پاور لپتاپ هدایت خواهد شد.
نگهداری باتری لپتاپ - حرارت
بااین‌حال باقی ماندن باتری در لپتاپ هنگام استفاده از منبع برق شهری می‌تواند یک ایراد داشته باشد. البته تنها درصورتی‌که سخت‌افزار لپتاپ آن را در معرض حرارت بیش‌ازحد قرار دهد؛ بنابراین در شرایط استفاده‌ی معمولی که لپتاپ بیش‌ازحد داغ نمی‌شود (دمای 40 تا 50 درجه برای پردازنده و هارددیسک) مانعی برای باقی ماندن باتری در لپتاپ وجود نخواهد داشت. ولی هنگام پردازش‌های سنگین نظیر بازی کردن (دمای بالای 60 درجه) بهتر است باتری را در صورت امکان از لپتاپ خارج کنید. برخلاف باور عمومی دشمن اصلی باتری‌های لیتیومی در زمانی که 100 درصد شارژ شده‌اند باقی ماندن در برق نیست بلکه حرارت بیش‌ازحد است.
آیا شارژ شدن کامل باتری لپتاپ برای آن مضر است؟
بهتر است از تخلیه شدن کامل شارژ باتری لپتاپ (رسیدن به 0 درصد یعنی جایی که لپتاپ خاموش می‌شود) اجتناب کنید. این حالت به باتری لپتاپ شوک زیادی وارد کرده و حتی ممکن است به آن آسیب بزند. اساسا توصیه می‌شود به‌جای رها کردن باتری تا دشارژ شدن کامل و سپس شارژ کردن کامل آن تا سقف 100 درصد، از دشارژ‌های جزیی تا رسیدن به سطحی در حدود 20 تا 30 درصد و شارژ کردن‌های زودبه‌زود استفاده کنید.
چرا باتری لپتاپ میزان شارژ باقیمانده را اشتباه نمایش می‌دهد؟
باتری لپتاپ به سنسوری مجهز است که میزان دقیق انرژی باقیمانده‌ی آن را نشان می‌دهد. البته معمولا این سنسور در اثر چرخه‌های مکرر شارژ و دشارژ به‌مرور زمان دقت خود را از دست می‌دهد. دقیق نبودن سنسور باتری می‌تواند منجر به نمایش میزان اشتباهی از شارژ توسط لپتاپ شود. ممکن است لپتاپ به شما نشان دهد که باتری هنوز 10 درصد شارژ دارد درحالی‌که میزان واقعی شارژ بسیار کمتر است. خاموش شدن ناگهانی لپتاپ می‌تواند نتیجه‌ی چنین خطایی باشد.
کالیبره کردن باتری لپتاپ به چه معنی است و چگونه انجام می‌شود؟
برخی از لپ‌تاپ‌ها به ابزار‌هایی برای کالیبره کردن مجدد سنسور باتری مجهز هستند که البته کاری بیشتر از انجام دادن یک دشارژ و شارژ کامل انجام نمی‌دهند. برای کالیبره کردن سنسور باتری بهتر است حدودا پس از هر 30 چرخه‌ی شارژ یک بار باتری لپتاپ را بدون وقفه به‌طور کامل دشارژ کرده و سپس آن را بدون وقفه به‌طور کامل شارژ کنید.
توجه داشته باشید که یک چرخه‌ی شارژ کامل به معنی استفاده از کل (100 ٪) ظرفیت باتری است، ولی لزوما این اتفاق نباید یکجا صورت پذیرد. برای مثال ممکن است امروز نیمی از ظرفیت باتری را استفاده کرده و سپس آن را دوباره کاملا شارژ کنید و فردا همین کار را مجددا انجام دهید. مجموع این دو روز یک چرخه‌ی شارژ محسوب می‌شود. در نتیجه بسته به نحوه‌ی استفاده‌ی شما تکمیل شدن یک چرخه‌ی کامل شارژ ممکن است چند روز به طول انجامد. باتری‌های لیتیومی تعداد محدودی (معمولا بین 200 تا 300) چرخه‌ی شارژ دارند و ظرفیت آن‌ها به‌مرور کاهش می‌یابد.
صحیح‌ترین روش کالیبره کردن باتری لپتاپ شامل مراحل زیر است:
1. باتری را به‌طور کامل (100 ٪) شارژ کنید.
2. پس از شارژ کامل حدودا دو ساعت به باتری استراحت دهید تا گرمای ناشی از پروسه‌ی شارژ شدن کاملا خارج شود. در طول این مدت می‌توانید با حفظ اتصال به منبع برق از لپتاپ برای کاربرد‌های سبک استفاده کنید.
3. لپتاپ را از برق جدا کرده و با توجه به تصاویر زیر آن را برای رفتن خودکار به حالت هایبرنت هنگام رسیدن شارژ باتری به 5 ٪ تنظیم کنید. اگر امکان تنظیم روی 5 ٪ وجود ندارد این مقدار را روی پایین‌ترین عدد ممکن بگذارید. توجه کنید که هرگز این مقدار نباید کمتر از 5 ٪ باشد. برای بزرگ شدن تصاویر روی آن‌ها کلیک کنید.
نگهداری باتری لپتاپ - کالیبره کردن 01
نگهداری باتری لپتاپ - کالیبره کردن 02
نگهداری باتری لپتاپ - کالیبره کردن 03
نگهداری باتری لپتاپ - کالیبره کردن 04
نگهداری باتری لپتاپ - کالیبره کردن 05،
4. لپتاپ را روشن رها کنید تا به‌صورت بدون وقفه شارژ باتری کم شود و نهایتا به حالت هایبرنت برود. در طول این مدت می‌توانید از لپتاپ مثل مواقع عادی استفاده کنید.
5. زمانی که لپتاپ به‌صورت خودکار خاموش (هایبرنت) شد آن را برای 5 ساعت یا حتی بیشتر در همین حالت رها کنید.
6. لپتاپ را به برق وصل کنید و اجازه دهید باتری به‌صورت بدون وقفه به‌طور کامل (100 ٪) شارژ شود. در طول این مدت هم می‌توانید از لپتاپ مثل مواقع عادی استفاده کنید.
اگر پس از کالیبره کردن، باتری لپتاپ خود را با نرم‌افزار‌های مخصوص تست کنید معمولا «سطح فرسایش» (Wear Level) بیشتری را گزارش می‌دهد. به همین دلیل بسیاری از مردم فکر می‌کنند کالیبره کردن کار مضری است. این تفکر صحیح نیست چرا که افزایش سطح فرسایش باتری در اثر کالیبره شده اتفاق نیفتاده بلکه اساسا باتری پیش از کالیبره شدن ظرفیت خود را صحیح گزارش نمی‌داده است.
کالیبره کردن باتری ضروری است چرا که مانع از بروز اتفاقات ناخوشایندی نظیر خاموش شدن ناگهانی لپتاپ در وسط یک ارائه‌ی بسیار مهم می‌شود، درحالی‌که به‌ظاهر باتری لپتاپ هنوز 30 درصد شارژ داشته است.
چگونه باید باتری را برای مدت طولانی انبار کنیم؟
اگر قصد دارید باتری لپتاپ خود را برای مدت طولانی بدون استفاده نگهداری کنید لازم است قبل از این کار شارژ آن را به حدود 40 درصد برسانید. همچنین محل نگهداری باید تا جای ممکن خشک و تمیز باشد. باتری را می‌توان در یخچال یا سردخانه (دمای بین 0 تا 10 درجه‌ی سانتی‌گراد) نگهداری کرد، ولی به‌شرط این‌که نسبت به رطوبت کاملا عایق‌بندی شده باشد. بار دیگر لازم است یادآوری کنیم که بدترین دشمن باتری‌های لیتیومی حرارت است؛ بنابراین رها کردن باتری در صندوق عقب خودرو در روز‌های گرم تابستان می‌تواند به نابود شدن آن کمک زیادی بکند.
چه زمان باید یک باتری جدید برای لپتاپ بخریم؟
پیشنهاد می‌شود تنها زمانی به فکر خریدن یک باتری جدید بیفتید که ظرفیت باتری فعلی لپتاپ شما بسیار کاهش یافته باشد.
اگر زود اقدام به خریداری باتری جدید کنید بلااستفاده ماندن منجر به خراب شدن آن خواهد شد.
اگر به هر دلیل مجبور شدید باتری اضافه‌ی خود را بدون استفاده نگهداری کنید نکاتی که پیش‌ازاین گفته شد حتما باید هنگام انبار کردن آن رعایت شود. جدا از این موارد هنگام خریداری باتری جدید دقت کنید زمان زیادی از تاریخ تولید آن نگذشته باشد.
