قصری مختص روزه داران ماه رجب!

میان روزها و ماهها و سالها به لحاظ ظاهری تفاوتی وجود ندارد. تمامی روزها خصیصه های مشترکی دارند که موجب نامگذاری آنها به یک نام واحد می شود اما گاه برخی روزها و اوقات از سایرین متمایز می گردد و این بدلیل فضیلت و ویژگی های خاص آن اوقات است. گاه پاره ای از اوقات آنچنان خاص و پرفضیلت می گردند که گویی از اوقات دنیا نیستند و بخشی از زمانهای بهشتند. این ایام فرصتی ویژه در جهت عبودیت پروردگارند و عملی هر چند کوچک در این ایام آنچنان عظیم می گردد که معادل چندین سال عبادت می شود.

ماه رجب از جمله اوقاتی است که از ویژگی های خاصی برخوردار است. نزول گسترده رحمات الهی در این ماه بر زمین و زمینیان فرصتی ویژه و استثنایی به منظور بهره مندی هر چه بیشتر از نعمت های الهی و توشه اندوزی برای دیار باقی در اختیار انسانها قرار می دهد. از اینرو در متون دینی و احادیث رسیده از معصومین (علیهم السلام) علاوه بر ترغیب هر چه بیشتر مردم برای بهره گیری از فرصت های این ماه اعمالی ویژه برای این ایام این ماه بیان شده است. از اعمال بیان شده برای این ماه عبارت است از:
روزه داری
خداوند در حدیثی قدسی رجب را ریسمانی میان خود و بندگان شمرده و چنگ زننده ی به آن (مغتنم شمارنده ی فرصت های این ماه) را به وصال رسیده خوانده است.«وَ جَعَلْتُ هَذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَیْنِی وَ بَیْنَ عِبَادِی فَمَنِ اعْتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إِلَی » (اقبال الاعمال، ابن طاووس،علی بن موسی، ج 2، ص628)
در روایات متعددی بر فضیلت روزه داری در این ماه تاکید شده است و برای روزه داری در این ماه اثرات متعددی ذکر شده است. برداشته شدن عذاب قبر از شخص، اثر هزار سال عبادت برای فرد، بسته شدن دری از درهای جهنم بر شخص روزه دار، آسایش از شدت سکرات موت و وحشت قبر، عبور آسان از صراط، جایگاهی خاص برای روزه داران این ماه در بهشت و دوری از جهنم بخشی از فوائد حاصل از روزه داری در این ماه است. از پیامبر (صلوات الله علیه) روایت شده که فرمودند: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله إِنَّ فِی الْجَنَّةِ قَصْرٌ لَا یَدْخُلُهُ إِلَّا صُوَّامُ رَجَب؛ در بهشت قصری است که جز روزه داران ماه رجب وارد آن نمی شوند» (بحار الانوار، محمد بافر مجلسی، ج94، ص47).
هر چند نفس روزه داری عملی شایسته و پسندیده است که فوائد مادی و معنوی بسیاری به همراه دارد اما گاه روزه داری در ایامی خاص اثراتی مضاعف و چندین برابر به همراه دارد که از دست دادن چنین فرصتهایی ندامت و افسوسِ بسیار با خود به همراه می آورد.
استغفار
آمرزش خواهی در برابر خداوند یکتا برای بندگان سراسر تقصیر و گناه در همه حال لازم و ضروری است زیرا توجه فرد به اعمال و قصورش در پیشگاه الهی و سرانجام دست توبه و انابه به سوی خالق یکتا بلند نمودن مانع از غوطه ور شدن فرد در قهقرای ضلالت می شود و پیمودن مسیر عبودیت را هموار می سازد. اما طلب آمرزش در این ماه علاوه بر اثرات مترتب بر توبه؛ بنا به فرموده ی نبی اکرم (صلوات الله علیه) اثری خاص بدنبال دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): هرکس در ماه رجب این عبارت را صدبار بگوید: «استغفر الله الذی لا اله الا هو وحده لاشریک له و اتوب الیه» و با صدقه این ماه را به پایان ببرد. پاداش صد شهید را دارد و اگر در ماه رجب از دنیا برود خدا از او راضی می باشد. (مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، سایر اعمال رجب)
دعا
طلب آمرزش در این ماه علاوه بر اثرات مترتب بر توبه؛ بنا به فرموده ی نبی اکرم (صلوات الله علیه) اثری خاص بدنبال دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) : هرکس در ماه رجب این عبارت را صدبار بگوید: «استغفر الله الذی لا اله الا هو وحده لاشریک له و اتوب الیه» و با صدقه این ماه را به پایان ببرد. پاداش صد شهید را دارد و اگر در ماه رجب از دنیا برود خدا از او راضی می باشد. (مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، سایر اعمال رجب)
راز و نیاز با خالق یکتا علاوه بر ایجاد پیوند میان عبد و پروردگارش، آرامش بخش آدمی است. روح و جان انسان در دنیا مدام در تلاطم است چرا که حوادث زندگی مدام او را نگران و مشوش می سازد. حوادثی که راه گریزی از آنها نیست و خواه ناخواه شخص را به خود درگیر می سازند. در این میان تنها یک پناهگاه ایمن انسان را آرام می نماید.
باور به قدرت لایزال الهی و تکیه بر ذات احدی و راز و نیاز با یکتای بی همتا در بدترین و سخت ترین حوادث، آرام بخش نفس آدمی است. تعلیم چگونه سخن گفتن با پروردگار یکتا از سوی هادیان امت آرام کننده ی روح و جان انسانها است هر چند برای قرائت ادعیه در زمانهایی خاص اجر و پاداشی ویژه نیز در نظر گرفته شده است. در این ماه نیز ادعیه خاصی از سوی معصومین (علیهم السلام) بیان شده و قرائت آن در روزهای این ماه سفارش گشته است.
روزهایی ویژه در ماهی ویژه
علاوه بر آنچه از فضائل و اعمال این ماه عزیز بیان گردید به دلیل اهمیت برخی روزهای این ماه اعمال ویژه ای بدانها اختصاص یافته است. از جمله اوقات خاص این ماه عبارتند از: شب جمعه اول ماه رجب معروف به لیله الرغائب، ایام البیض (روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم)، روز بیست هفتم رجب روز مبعث نبی اکرم (صلی الله علیه و آله).( شرح مبسوط اعمال این ایام در کتب دعایی موجود است.)
تمامی آنچه گفته شد حاکی از اهمیت ویژه این ماه عظیم در نزد پروردگار و مغتنم شمردن فرصتهایی است که به فرموده ی امیر المومنین (علیه السلام) همانند ابرها در گذرند: «..الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْر؛ فرصتها همچون گذر ابرها می گذرند پس از فرصتهای خیر بهره گیرید. (نهج البلاغه، شریف رضی، محمد بن الحسین، ص471)». چرا که بهره نبردن از این اوقات تنها حسرت و ندامت قیامت را به همراه می آورد. از اینروست که خداوند در حدیثی قدسی رجب را ریسمانی میان خود و بندگان شمرده و چنگ زننده ی به آن (مغتنم شمارنده ی فرصت های این ماه) را به وصال رسیده خوانده است.« وَ جَعَلْتُ هَذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَیْنِی وَ بَیْنَ عِبَادِی فَمَنِ اعْتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إِلَی » (اقبال الاعمال، ابن طاووس،علی بن موسی، ج 2، ص628)
امید است تا با بهره گیری از دستور العملهای وارده از سوی معصومین (علیهم السلام) برای ایام ویژه و مغتنم شماردن این ایام، اندوخته ای سنگین برای روزهای سخت و هولناک قیامت بهمراه داشته باشیم.

زینب فیاضی