دکتر عباس تحصیلی؛ متخصص داخلی-اندوسکوپی
خانم 45 ساله‌ای پرسیده‌اند برای خارپاشنه، پا چه درمانی مناسب است. ایشان می‌گویند هیچ‌گونه سابقه بیماری ندارند وزنشان با قد 171 سانتیمتر هشتاد کیلو است.
جز برای زایمان در بیمارستان بستری نشده‌اند و علت درد پاشنه پا در مدت حدود یک سال از داروهای مختلف استفاده کرده‌اند که بیشتر ضدالتهاب و مسکن بود و یا نتیجه نداشته، آیا عمل جراحی یا درمان‌های دیگر را صلاح می‌دانید؟
دکتر رضا قلم قاش - فیزیوتراپیست
خانم محترم خارپاشنه یک زائده استخوانی خار مانند در استخوان پاشنه است که معمولاً در خانم‌ها و بخصوص کسانی که راهپیمائی زیادی داشته‌اند دردناک می‌شود. البته گاهی هم درد در تمام کف پا انتشار دارد ولی چون وجود این خار استخوانی می‌تواند بدون درد هم باشد، پزشکان معتقدند بیشتر التهاب نسوج زخم در اطراف این خار موجب درد می‌شود.
درمان شامل قرار دادن یک کف نرم پلاستیکی در ناحیه پاشنه، استفاده از دروهای ضدالتهاب و سرانجام در مواردی که این درمان‌ها مؤثر نباشد عمل جراحی است در این نظر یکی از همکاران فیزیوتراپیست که تجربه زیادی در این مورد دارند نقل می‌شود امیدوارم برای شما مفید واقع شود ولی توصیه می‌کنم فعلاً با پزشک معالج خود مشورت نمائید و اگر این نوع معالجه را سودمند بدانند اقدام فرمائید.
پاها نقش مهمی در تحمل وزن بدن و حفظ تعادل و راه رفتن دارند. بروز یکسری مشکلات در پاها مشکلات عمده‌ای در سایر نقاط بدن پدید می‌آورد. یکی از این مشکلات خار پاشنه است. محققان معتقدند درد پاشنه اگر با التهاب و تورم همراه باشد به دلیل تغییر در شیوه راه رفتن و درد ناشی از آن به مشکلات حادتر در پا،زانو ،لگن و ستون فقرات منتهی می‌شود.
بیماران زیادی هستند که به علت درد پاشنه از یک پزشک به یک پزشک دیگر مراجعه می‌کنند و اغلب هم ناراضی هستند و نتیجه مطلوبی از درمان نمی گیرند. به راستی علت این بیماری و راه‌های برخورد و پیشگیری آن چیست در بیماری خار پاشنه، واقعا همانطور که اسم بیماری بر می‌آید خاری در پاشنه ایجاد شده است. خار پاشنه یک برجستگی کوچک و تیز استخوانی است.
خارپاشنه چگونه ایجاد می‌شود؟
خار پاشنه اگرچه به عنوان یکی از علل شایع درد زیر پاشنه پا در نظر گرفته می‌شود، ولی باید دانست خارپاشنه یک علت واقعی درد نیست بلکه با درد همراهی می‌کند و خود آن ناشی از یک حالت بیمار گونه در کف پاست و در حقیقت معلول است نه علت. برای فهم علت تشکیل آن باید ساختمان کف پا را در نظر گرفت.
کف پا یک قوس طولی از عقب به جلو دارد یعنی پاشنه پا و انگشتان روی زمین هستند و وسط کف پا بالاتر از سطح زمین است و یک قوس به سمت بالا تشکیل می‌دهد. دو سر این قوس یعنی پاشنه و انگشتان پا توسط یک بافت نواری شکل و سفت به نام فاشیای کف پا به هم وصل هستند.
وقتی راه می‌رویم و روی پا وزن می‌گذاریم قوس کف پا زیر وزن بدن تمایل به باز شدن و صاف شدن روی زمین پیدا می‌کند و بنابراین دو سر این قوس از هم دور می‌شوند و باند متصل کننده آنها یعنی فاشیای کف پا کشیده می‌شود.
در اثر وزن زیاد وزیاد راه رفتن یا شکل نامناسب کف پا به مرور و با بالا رفتن سن، فشارها بیشتر شده و در محل اتصال فاشیای کف پا به پاشنه، التهاب وتورم رخ می‌دهد که بیماری التهاب فاشیای کف پا یا (فاشئیست پلانتر) نام دارد و به این خاطر درد زیر پاشنه ایجاد می‌شود.
کم کم به دنبال آن در محل چسبیدن فاشیای کف پا به زیرپاشنه استخوان‌سازی رخ می‌دهد و یک استخوان کوچک و تیز متصل به پاشنه به سمت این فاشیا ایجاد می‌شود و وقتی از پاشنه پا عکس می‌گیریم، آن را به صورت زائده در زیر پاشنه می‌بینیم که به آن خار پاشنه می‌گوییم.
خارپاشنه و درد زیر پاشنه هر دو معلول یک فرایند هستند و معمولا هر دو با هم دیده می‌شوند. ولی خود خارپاشنه به تنهایی عامل درد نیست. البته باید ذکر کرد که تمامی دردهای زیر پاشنه از این فرایند و همراه با خارپاشنه نیستند. ولی شایع‌ترین علت درد زیر پاشنه همین است که ذکر شد. برای تشخیص دقیق علت درد پاشنه باید به پزشک مراجعه کرد.
نشانه وجود خارپاشنه چیست؟
علامت اصلی خار پاشنه درد بوده که محل این درد زیر قسمت داخلی پاشنه پاست.
این درد چه زمان‌هایی از شبانه‌روز بیشتر پیش می‌آید؟
این درد هنگام شروع راه رفتن، پس از مدتی استراحت کردن و نیز هنگام صبح که بیمار بیدار شده و راه می‌رود بیشتر احساس می‌شود. پس از مدت کوتاهی مقداری بهتر شده و در طول روز معمولا قابل تحمل است و سپس در انتهای روز بدتر می‌شود و با استراحت شبانه بهتر می‌شود.
هنگامی که پزشک با شست دست خود قسمت داخلی زیر پاشنه را فشار می‌دهد، بیمار احساس درد می‌کند. معمولا وقتی بیماران به پزشک مراجعه می‌کنند هفته‌ها تا سال‌ها از بیماریشان می‌گذرد...
برای خواندن بخش دوم- خار پاشنه- اینجا کلیک کنید.