به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به توفیقات چشمگیر عروسکهای باربی، برخی از کشورها و شرکتهای اسباببازیسازی در رقابت با آن به ساخت عروسک پرداختند که «دارا و سارا» یکی از آنها بود و با استقبال کم روبهرو شد. البته عروسکهای ایرانی «شکرستان» و «کلاهقرمزی» از قافله عقب نماندهاند و جایگاه خوبی میان کودکان باز کردند اما عروسکی که بتواند وارد کارزار با عروسکهای «باربی» شود و در جبهه برابری با عروسکهای «باربی» تولید شود و مورد اقبال عموم هم قرار بگیرد، همچنان جایش خالی است. در اسباببازیفروشیها و مراکز فرهنگی میبینیم که کودکان انتخاب اولشان «باربی» دختر امریکایی معروف است. در ادامه عروسکهای ایرانی که در رقابت عروسکی قرار گرفتند، میآید:
دارا و سارا؛ عروسکهای ایرانی
زمزمههای ساخت عروسکهای «دارا و سارا» از سال 1375 مطرح شد و سال 80 برای برای رده سنی الف «آمادگی و سال اول دبستان» از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به بازار عرضه شد. طراح گرافیک این عروسکها، «امیرحسن سلامزاده» و «مجید قادری»، نمونهساز «فرزانه بابایی» و ناظر فنی و هنری آن «مجید قادری» است.
عروسکهای «دارا و سارا» یک برادر و خواهر دو قلو هستند که با توجه به ویژگیهای فرهنگ ایرانی طراحی شدهاند، به نوعی این عروسکها علاوه بر سرگرمی و تفریح برای کودکان، میتوانند با فرهنگ ایرانی و آموزشهای اسلامی آشنا شوند.
چهره عروسک سارا شرقی است، قامت او 30 سانتیمتر با دو مدل موهای بافته شده و باز با رنگهای متفاوت ظاهر شده است.
برخی از منتقدان درباره عروسکهای ایرانی دارا و سارا میگویند که این عروسک به دلیل وزن زیاد و جنس نامرغوب با شکست مواجه شده است که بعد از متولیان ساخت دارا و سارا تصمیم میگیرند که ساخت این عروسکهای ایرانی را به شرکتهای چینی واگذار کنند تا شاید با اقبال مواجه شود اما با تولید دارا و سارای چینی باز اتفاق موثری برای آنها رخ نداد.
عروسکهای سنتی مبارک
«مبارک» از دیگر تولیدات مرکز سرگرمیهای سازنده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. این عروسک در نقش خدمتکاری شوخ و بزلهگو برای کودکان ظاهرمیشود که از نصیحتها و صحبتهای اطرافیان نتایج معکوس میگیرد.عروسک «مبارک» که در مرکز سرگرمیهای سازنده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تولید شده، برداشت «آزادی» از عروسک سنتی نمایشهای مبارک است.
عروسک شهر موشها
کارتون معروف دهه شصتیها، عروسکهای محبوب دهه هفتادی و هشتادی هم هست. عروسکهای «کُپُلی»، «عینکی»، «گوشدراز» این موشهای دردسرساز جذابیت زیادی داشتند حتی برخی از شعرهای معروف این مجموعه «کـ مثل کُپُل» یا «میرم مدرسه جیبام پر فندوق و پسته» هم همراه با عروسکها خوانده میشد و مورد اقبال مخاطب کودک و نوجوان هم قرار گرفت.
عروسکهای مجموعه کلاهقرمزی
عروسک کلاهقرمزی و پسرخاله از سال 1370 در کنار دیگر عروسکها رشد کرد و در دل کودکان و نوجوانان نشست. بعد از سالها این مجموعه کارتونی، عروسکهای خود را گسترش داد و در کنار کلاهقرمزی و پسرخاله، «فامیل دور»، «دختر همسایه»، «ببعی»، «گابی»، «پسر عمهزا»، «جیگر»، «گیگیلی» و «عزیزم ببخشید» به عنوان عروسک در بازیهای کودکان جای گرفتند. «کلاه قرمزی» شخصیت بازیگوش و خوشقلبی که از ابتدای ساخت مجموعه کلاهقرمزی از عروسکهای اصلی بود. «پسرخاله» در کنار «کلاهقرمزی» شخصیت اصلی و جدی داشت که به جوانمردی معروف است. از خصوصیات بارز پسرخاله کمک به سالمندان و کودکان است. «فامیل دور» عروسکی که در کار «در» است و هر جا «در» میبیند برای خود نگهداری میکند. «پسر عمهزا» شخصیت ناخلف این مجموعه است که امکان دارد هر لحظه دست به کارهای اشتباه بزند. «گابی» گاوی که از روستا به شهر آمده و علاقه زیادی به سبزیجات دارد و موقعیتهای اجتماعی را دستمایه و محوریت صحبتهایش قرار میدهد.
عروسکهای دارویی باجی
عروسکهای «باجی» در دهه 90 همراه با کیسههای پُر از گلهای محمدی ساخته شد و در نهایت به عروسکهای «باجی» تبدیل شد. سازندگان عروسکهای باجی قصد دارند تا کودکان را با داروهای گیاهی و سنتی آشنا کند. در ادامه ساخت این عروسکها برای کودکان نابینا هم طرحهایی زده شد و اِلمانهای از جمله برجسته کردن صورت عروسک موقعیتی را فراهم کردند تا نابینایان عروسک را حس کنند. از سوی دیگر زنگولههایی برای «باجی» طراحی شد تا صدا را به مخاطب نابینا انتقال دهد. تولیدکنندگان عروسک «باجی» عروسکهای چهارشنبه خاتون که از خطه گیلان است را تولید کردند.
عروسکهای «باجی» در کنار تمام طراحیهایش شکل و شمایلشان همانند قاجار است و نقش و نگار سوزندوزیهای قدیمی بر روی لباسشان وجود دارد.
عروسکهای شکرستان
عروسکهای شکرستان الهام گرفته شده از انیمیشن شکرستان است که بیش از 180 شخصیت انیمیشنی در آن حضور دارند. از عروسکهای پر طرفدار این مجموعه همانند ننه قمر، اسکندر، بهلول، پادشاه و وزیر، قاضی و پهلوان در قالب عروسک به بازار اسباببازی فروشی عرضه شده است. عروسکهای شکرستان به همت مرکز نشر الکترونیک و با همکاری مرکز انیمیشن حوزه هنری، توسط دو شرکت «آیس تویز» و «پالیز» ساخته شده است. «بهلول»، خردمندی که همه او را دیوانه میپندارند. او همیشه با بچهها بازی میکند ولی در مواقعی که مشکلی پیش میآید، تنها اوست که راه حل را میداند و جایی که به شخص مظلومی ستم میرود، از او در برابر ظالم دفاع میکند. او نماد خردورزی کودک درون است و شاید دوست داشتنیترین شهروند شکرستان.
«پادشاه و وزیر»، پادشاه معروف شکرستان فردی خوشگذران و ابله است و همیشه در حال ظلم کردن به مردم است اما تیرش به خطا میرود. همچنین وزیرحیلهگر و مکار پادشاه هم به اهداف شوم خود نمیرسد. «ننه قمر»، شخصیت پیرزنی با پشت خمیده و چادر گلدار است که به چشمان ضعیفش عینک میزند. «اسکندر»، بچه کوچک عروسکهای شکرستان است. «قاضی»، یکی از بیاعتمادترین افراد در مجموعه شکرستان است که از مردم مظلوم پول زور دریافت میکند. «پهلوان و نوچههایش»، شخصیتی زورگو و تنبل که تنها لاف میزند و کارهای اشتباه انجام میدهد.