پایگاه خبری تحلیلی فردا؛ جعفربرزگر: هفته گذشته ترامپ بعد از تهدیدهای مکرر ایران اعلام کرد که حاضر به مذاکره بدون پیش شرط با ایران است. اظهاراتی که ساعتی بیشتر دوام نیاورد و پومپئو وزیر خارجه آمریکا دوباره از پیش شرط مذاکره سخن گفت.
اظهارت ترامپ در داخل کشور با ذوق زدگی جریان اصلاح طلب مواجه شد؛ جریانی که با اعتماد بی جای خود به آمریکا بلای برجام را سر کشور آورد. برای بررسی سودمند بودن مذاکره با آمریکا برای منافع ملی کشورمان با کارشناسان حوزه سیاست خارجی گفتگو کرده ایم. تا ببینم در شرایط فعلی مذاکره با آمریکا به نفع ما هست یا نه؟
ترامپ ثبات ندارد/ ایران نفس مذاکره را نباید رد کندحسین بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به این پرسش که اظهار نظر ترامپ را چقدر می توان جدی گرفت به فردا گفت: «کلا آقای ترامپ شیوه اش همین است. تهدید می کند و دم از مذاکره میزند و بعد دوباره تهدید و بعد مذاکره. اصلا شیوه ترامپ همین است و رفتارش در این مدتی که رئیس جمهور آمریکا بوده نشان داده که کلا آدمی است که ثباتی ندارد و دائما در حال تغییر موضع است. نمیشود روی موضع گیری وی حساب کرد. من معتقدم که ایران نفس مذاکره را نباید رد کند. آمریکاییها هم تهدید میکنند و از آن طرف برای اینکه افکار عمومی دنیا را با خودشان همراه کنند و بگویند جنگ طلب نیستیم دم از مذاکره میزنند ایران هم مذاکره را نباید معادل سازش تعریف کند. مذاکره، مذاکره است و سازش، سازش. این دو تا معادل هم نیستند. مذاکره کردن میتواند شرایط داشته باشد، برنامه داشته باشد.»
تا به وحدت ملی نرسیم نباید وارد مذاکره با ترامپ شویمبهشتی پور در مورد مذاکره ایران با آمریکا در شرایط فعلی هم بیان کرد« الان در شرایط فعلی لازم نیست ایران به سمت مذاکره برود، ولی لازم است مذاکره را رد نکند. اصل مذاکره کردن تقریبا طوری مطرح میشود که اگر کسی مذاکره کرد کانه خائن به کشور است. این کار و فکر غلط است. میتوانید شما مذاکره کنید و موضع خودت را داشته باشید. با فکر محکم و استوار جلوی آمریکایی ها بشنید. چرا الان خوب نیست؟ چون الان در شرایط مذاکره نیستیم. کشور باید در داخل به یک وحد ملی همگانی برسد بعد وارد مذاکره شویم. 80 میلیون نفر یک چیز را بخواهد. ثبات اقتصادی را فراهم کنیم و سلاح تحریم را از دست آمریکاییها دربیاوریم. در این شرایط میتوان مذاکره کرد.»
جمهوری اسلامی هیچگاه مجبور به مذاکره نشده است این کارشناس سیاست خارجی در مورد اینکه عده ای بیان می کنند در نهایت مجبور به مذاکره با آمریکا خواهیم شد هم گفت: « اولا که ما هیچ گاه مجبور به مذاکره نشدیم، این تبلیغات غرب است، در ذهن نخبگان جامعه اثر گذاشته است. اگر اوباما در سال 91، حتی قبل از اینکه دولت آقای روحانی سرکار بیاید در حدود دی ماه 91 اگر مذاکرات محرمانه پذیرفته بود که غنی سازی در ایران ادامه پیدا کند امکان نداشت که پای میز مذاکره بیاید. این آمریکا بود که امتیازی را قبول کرد و آن این بود که ایران غنی سازی اورانیوم را ادامه دهد ولو محدود. بنابراین مذاکراتی که معاون وزیرخارجه ایران در زمانی که وزیر خارجه آقای صالحی بود، انجام گرفت و توافق شد و حتی یک یادداشت موقت هم امضا شد، آنجا بود که ایران پذیرفت مذاکره کند. منتها بعضیها با زرنگی در تبلیغاتشان مطرح میکنند که این فشار تحریمها بود که ایران را پای میز مذاکره کشاند. من نمیخواهم بگویم حتما تحریمها اثر نداشت. قطعا تحریمها اثر داشت، اما آنچه که موجب اصلی این بود که ایران قبول کرد مذاکره کند موضوع پذیرش ادامه غنی سازی اورانیوم در ایران از طرف آمریکاییها بود؛ بنابراین همانطور کسانی این تحریمهای غلط را میدهند که بعدا میگویند برجام هیچی برای ایران ندارد. حالا که آمریکا از برجام خارج شده میفهمند که نه مثل اینکه خیلی چیزها داشته که آنها اصرار می کردند. برجام مهمترین دستاوردش این بود که پرونده سازی هستهای علیه ایران پایان داده شد. بنابراین باید توجه داشته باشیم اینهایی که میگویند ایرانیها در آبان ماه میآید مینشیند پای میز مذاکرات همانهایی هستند که آن موقع تصور میکردند که ایران به خاطر تحریمها آمده پای میز مذاکرات. اینها تبلیغاتی است که آمریکاییها ، اسرائیلیها و رسانه های عربستان صعودی مطرح میکردند و الان هم میکنند تا دل ایران را خالی کنند.»
مسئولان ایران مرتبا باید به مذاکره تاکید کنند/ به ترامپ اعلام کنیم اهل مذاکره هستیم به شرطها و شروطهابهشتی پور با بیان اینکه نباید حرف های ترامپ را جدی بگیریم گفت: « من باز تاکید میکنم که مسئولان ایرانی باید مرتب بر انجام مذاکرات تاکید کنند، چون باید خودشان را نشان دهند که اهل صلح هستند اهل گفتگو و مدارا هستند، اما شرایطشان را محکم بگویند و بگویند نمیرویم بنشینیم تن به ذلت دهیم. نمیرویم بشینیم هر چه او گفت قبول کنیم. چون ترامپ با زرنگی میخواهد بگوید که ما همان طور که کره شمالی را پای میز مذاکرات کشیدم، ایران را هم کشیدم پای مذاکرات و تبلیغات انتخابی پیش رو از آن استفاده کند. چون در آبان ماه جمهوری خواهان انتخابات حساسی دارند که بنابراین ما نباید این حرف را که آمریکاییها میزنند را باور کنیم. پومپئو وزیر خارجه دو ساعت بعد موضع گرفته و شرایط را مطرح کرده است. از آن 12 شرطی که گذاشته بود باز 3 تا شرط را مطرح کرده است؛ بنابراین ما هوشمندانه باید بر مذاکرات تاکید کنیم و بگوییم که ما هم از مذاکرات استقبال میکنیم. اما به شرط ها و شروطه ها. باید شرطهای خودمان را به صورت شفاف و منطقی بگوییم. این طور نیست که وقتی میگویند مذاکره ما کلا رد کنیم و بگوییم به طرف مقابل اعتمادی نداریم. اساسا در بسته میشود. وقتی در بسته شد میروند در تبلیغات و به فریب مردم مشغول می شوند. میروند در اقسام اینکه در بین مردم شبه ایجاد کنند و اینکه حکومت ایران است که زور میگوید. در حالی که طرف آمریکا است که به ملت ایران زور میگوید.»
ترامپ قابل اعتماد نیستدکتر حسین پور احمدی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی هم در مورد سخنان ترامپ به فردا گفت: «ترامپ که قابل اعتماد نیست. اینکه گفته من حاضر به مذاکره هستم، طبیعتا شروطی را که قبلا خودش اعلام کرده و پومپئو اعلام کرده معنی اش این است که اگر آنها انجام شود ما حاضر به مذاکره هستیم. به آن شروطی هم که قبلا اعلام کرده یعنی که جمهوری اسلامی همه منافعش را واگذار کند، قدرتش را مشروط به اراده آمریکا کند و...»
آمریکا به دنبال ایران ضعیف استاحمدی پور با بیان اینکه به نظرم سخنان ترامپ را نباید جدی گرفت گفت: « در دنیای بین الملل شرط مذاکره هدفمند و برای حفظ منافع داشتن قدرت است. آمریکاییها ایران ضعیف را میخواهند و ایران ضعیف هم وارد مذاکره شود یعنی بایستی همه چیز را واگذار کند، این دیگر مذاکره نیست. دستورالعملهای آمریکا است.»
بنیان قدرت دولت را اول باید تقویت کنیماستاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه من فکر میکنم زمانی که ایران در اوج قدرت باشد و طرف مقابل هم جایگاه قدرت برتر ایران را به رسمیت بشناسد، آن وقت، وقت مذاکره است گفت: « در شرایط فعلی توصیه به مذاکره نمی کم. پیشنهاد من این است اول مشکلات داخلی را حل کنند، بنیان قدرت دولت در قرن 21 اعتماد عمومی است که در شرایط فعلی با این فسادهای گسترده و نارضایتیها اعتماد عمومی آسیب دیده است؛ و این بزرگترین جایگاه آسیب پذیری ایران در منطقه و نظام بین الملل است. اولین اینها را ترمیم کند، اعتماد عمومی را به حداکثر برساند. ابزارهای قدرت منطقهای و بین المللی خودش را پس از آن تقویت بکند، وقتی که طرف مقابل این جایگاه برتر به رسمیت شناخت. برای مذاکره اعلام آمادگی کند.»
ایران نمی تواند شروط آمریکا را برآورده بکندفواد ایزدی استاد دانشگاه تهران هم در مورد سخنان ترامپ به فردا گفت: « سخنگوی وزارت خارجه و هم سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در نهایت مذاکره با قیدو شرط را مطرح کردند. آقای ترامپ هم صحبت کرد یک بار دیگر بحث مذاکره را مطرح کرد اما این بار سخن از شروط کرد. یعنی به نظر میرسد به نوعی ادبیات ایشان اصلاح شد. بحث مذاکره با قیدو شرط هم چیز جدید نیست. پومپئو در سخنرانی دو ماه پیش خود 12 قید و شرط گذاشته بود، انجام بدید و بعد فکری میکنیم. پریروز هم صحبت کرد، 12 تا را تجدید کرد. این قیدو شرط چیزی نیست که ایران بتواند انجام دهد. اگر بخواهیم ترجمه روانی داشته باشید حرف اولش این است که سیاست داخلیتان را به دست ما بدهید، نکته دوم این است که سیاست خارجه را بدهید به دست ما. اصل سوم، نباید موشکی داشته باشید. زمانی که یک کسی همه جور بمبارانی و فشاری می آورد بعد هم میگوید بیایید مذاکره کنیم. جمهوری اسلامی هم نمیتواند این کار را کند.»
مذاکره با آمریکا ممکن نیست/ آمریکا علاقه ای به مذاکره با ایران ندارد ایزدی در پاسخ به این پرسش که مذاکره با آمریکا را به صلاح می دانید؟ هم گفت: «مذاکره با این قید و شرطهایی که ایران نمیتواند انجام دهد اصلا ممکن نیست. یعنی چیزی نیست که آدم بخواهد به آن فکر کند، مذاکره که میخواهید انجام دهید، باید دو طرف علاقهمند به مذاکره باشد. کسی که علاقهمند به مذاکره است و 12 تا شرط میگذارد یکی دو تا شرط قابل اجرا میگذارد. 12 شرط گذاشته اند که هیچ کدام را میداند ایران نمیتواند انجام دهد. این پیامش این نیست که شما علاقهمند به مذاکره هستید، پیامش این است که شما علاقهمند به مذاکره نیستید، تا زمانی که طرف آمریکایی علاقهمند به مذاکره نیست، شما نمیتوانید یک طرفه بروید. »
دولتمردان تفکرشان نسبت به غرب را اصلاح کنند این استاد دانشگاه تهران در پاسخ به این سوال که جمهوری اسلامی ایران چطوری باید تضمین بگیرد که منافع ملی ایران حفظ شود؟ هم گف: «این تفکر که در نهایت منجر به برجام شد باید در کشور اصلاح شود. ذوق زدگی که نسبت به برجام در کشور داشتیم، الان ترامپ حرف نصفه و نیمهای زده، وزیر خارجه اش آمده اصلاح کرده و این ذوق زدگی را در کشور برای آن میبینید. انگار نه انگار چیزی به نام برجام بوده است، اصلا بحث بی اعتمادی آمریکا داشتیم، باید اصلاح شود. بعضیها در کشور هستند که اینها فراموش کار هستند و الان خیلی حال و هوای برجامی را به خودشان نمیگیرند. این نگاه به غرب خیلی هم هست که باید اصلاح شود. آب ریخته جمع نمیشود. در حوزه سیاست خارجی همه جای دنیا باید توجه شود. مشکلی که در 5 الی 6 سال گذشته داشتیم، سیاست خارجه ما تمرکز روی آمریکا و اروپا بوده نه کارهای گسترده دیپلماتیک با امریکا و اروپا آن هم خلاصه شده در برجام. باید سیاست خارجه را اصلاح کنیم. همه جای دنیا را آدم حساب کنیم، سعی کنیم با همه جا رابطه داشته باشیم.»