نمازی که آدمی را عباد الرحمن می کند

یکی از مسائلی که آدمی از آن خیلی رنج می برد تنهایی است ... این را از زبان خیلی از پدر و مادرها و پدر بزرگ و مادربزرگ ها شنیده ایم وقتی که فرزندانشان بزرگ می شوند و هرکدام سوی زندگی خودشان می روند...

به عبارت دیگر می توان از سرنوشت و سیر آفرینش انسان این گونه فهمید که انسان تنها آفریده شده و تنها از دنیا می رود و با دانستن این واقعیت، او باید کاری کند که حداقل برای آن لحظات تنهایی اش مونس و رفیقی حقیقی پیدا کرده تا با او همراه باشد : یا انیس من لا انیس له و یا رفیق من لا رفیق له ...
درمان تنهایی انسان تنها خداوند است ... ای رفیق کسی که هیچ رفیقی جز تو ندارد ... کسی که خصلت انسانی خود را درک کند و حقیقت تنهایی خودش را بفهمد راه برای زندگی واقعی و انس با خدا برایش راحت تر است ...
خیلی از ما در زندگی عادی دنیایی خودمان دوستان و رفیقانی داریم و با آن ها هم در ظاهر خیلی معاشرت داریم اما حس تنهایی واقعی را در کوران های مشکلات زندگی و سختی های زندگی به وضوح حس می کنیم ... و بعد از آن این حس تنهایی زمان مرگ است ... آن جا است که اگر در دنیا خداوند را رفیق خود برگزیده باشیم و ارتباط خوبی در دنیا با او برقرار کرده باشیم در لحظات سخت تنهایی آماده خواهیم بود چون می دانیم که رفیقی برای تنهایی داریم و او ما را تنها نمی گذارد...
یکی از بهترین مکان ها برای درک تنهایی واقعی انسان و اینکه بتواند از این تنهایی واقعی، رفیقی برای تنهایی لحظه مرگ داشته باشد، وقت سحر است.
از اهل بیت (علیهم السلام) روایت است که: آگاه باشید، درودهای خداوند شامل حال اهل سحر و پوزش طلبان سحری است
«سحر» ناب ترین لحظه شبانه روز است. جایگاه این وقت شریف، آن گاه روشن می شود که سوگندهای خداوند متعال بر این لحظه زمانی را با تعبیرهای گوناگون قدسی در نظر آوریم.1 سوگندهای قرآن، دلیلی است بر عظمت و اهمیت اموری که به آنها سوگند یاد شده است.
آیات قرآن در موضوع سحر و سحرخیزی، فراخوانی است که گاه از برتری وقت سحر و شکوه سحرخیزی و نشانه ها و یادگارها و نکات باریک و حقیقت های آن به گونه آشکار و بی پرده یاد کرده و همه را به شب خیزی فراخوانده: یا ایها المزمل، قم الیل الا قلیلا، نصفه او انقص منه قلیلا، او زد علیه و رتل القرآن ترتیلا ؛ ای جامه به خود پیچیده، شب را جز اندکی بپاخیز، نیمی از شب را یا کمی از آن کم کن، یا بر نصف آن بیفزا، و قرآن را با دقت و تأمل بخوان.[1]
استغفار در سحر را غنیمت شماریم
المستغفرین بالاسحار؛ (پرهیزکاران) آمرزش طلبان در سحرگاه.[2]... کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون و بالاسحار هم یستغفرون؛ و آنان (پرهیزکاران) کمی از شب را به خواب می روند و سحرگاهان آمرزش می طلبند.
یکی از بهترین اعمالی که در سحرگاه توصیه شده استغفار است و لازمه استغفار سحری، بیداری در پایان شب است و سنت مطهر از آن به نماز شب و استغفار در قنوت نماز وتر تفسیر می کند.[3] در برخی از روایت های دینی آمده است که مقصود از استغفارکنندگان در دو آیه یاد شده، همان نمازگزاران گاه سحراند.[4] نیز از امام رضا(علیه السلام) نقل است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) در قنوت نماز وتر، هفتاد مرتبه استغفار می کرد.[5] مقصود از پوزش طلبان در آیه هجده سوره ذاریات، کسانی اند که در پایان شب، هفتاد مرتبه در قنوت نماز وتر استغفار کرده و از خداوند پوزش می طلبند.[6] از امام صادق (علیه السلام) روایت است که: هر کس در گاه سحر استغفار کند از اهل این آیه به شمار می آید.[7]
از اهل بیت (علیهم السلام) روایت است که: آگاه باشید، درودهای خداوند شامل حال اهل سحر و پوزش طلبان سحری است.[8]
دو رکعت نمازی که آدمی عباد الرحمن می کند
و عبادالرحمن ... والذین یبیتون لربهم سجدا و قیاما؛ و بندگان خدای مهربان... کسانی اند که شب هنگام برای پروردگارشان سجده و قیام می کنند.[9]
سجده و قیام در شب از ویژگی های عبادالرحمن است و مقصود از بیتوته و سجده و قیام شبانه همان نماز شب است و این ویژگی اختصاصی بدان خاطر است که اطاعت شبانه سخت تر و پسندیده تر و از ریا دورتر است.
ابن عباس می گوید: هر کس در دل شب دو رکعت یا بیش تر نماز بگزارد از عبادالرحمن به شمار می آید.[10]
امام صادق (علیه السلام) درباره آیه «ان الحسنات یذهبن السیئات؛[11] همانا نیکی ها بدی ها را از میان می برد». فرمود: نماز شب مؤمن، گناه روز او را از بین می برد.[12]
پی نوشت ها:
[1] - سوره مزمل، آیات 1 و 2.
[2] - سوره آل عمران، آیه 17.
[3] - عدة الداعی و نجاح الساعی: احمد بن فهداالحلی، صححه و علق احمد الموحدی القمی، ص 251.
[4] -المصلین وقت السحر.» میزان الحکمة: ج 7، باب 3084، ص 249، ح 14806 و مجمع البیان: ط تهران، 1373، ج 2.
[5] - وسائل الشیعه: ج 4، ح 7 و 9، باب 10 از ابواب قنوت.
[6] - میزان الحکمة: پیشین، ح 14807.
[7] - همان: ح 14808.
[8] - عدة الداعی و نجاح الساعی: پیشین، ص 251.
[9] - سوره فرقان: آیات 63 و 64.
[10] - صلاة اللیل: ص 29.
[11] - سوره هود، آیه 114.
[12] - میزان الحکمة: ج 5، باب 2314، ص 421، حدیث 10462.
منابع :
پایگاه نور پورتال
سایت عرفان

فرآوری: زهرا اجلال