چگونه مرگ را یاد کنیم؟

یاد مرگ مورد عنایت روایات است و شاید علت اصلی آن آثار و برکات تربیتی فراوانی باشد که یاد مرگ دارد. فهرستی از روایات بررسی شده که اگر انسان به یاد مرگ باشد چه برکات و چه ثمرات تربیتی دارد. به جهت همین آثار سازنده تربیتی یاد مرگ است که روایات توجه ویژه و خاصی به آن دارند.
در آیات قرآن هم کم و بیش اشاره شده اگرچه در روایات صریح تر اشاره و بیان شده است. در بعضی از این روایات گفته شده یاد مرگ باعث می شود که انسان قلبش زنده بشود، مرگ و سفر مرگ برایش آسان بشود و دیگر نگران مرگ نباشد و ناراحتی از مرگ نداشته باشد و با مرگ مأنوس می شود مأنوس تر از بچه به پستان مادر و همین طور گناهان انسان را پاک می کند و انسان را نسبت به دنیا وزخارف دنیا بی میل می کند.
کیفیت یاد مرگ
در روایات به کیفیت یاد مرگ هم اشاره می شود و اینکه به یاد مرگ باشیم یعنی چکار کنیم؟ به چه چیز بیندیشیم؟
امام علی (علیه السلام) فرمود: " إکثروا ذکر الموت ، زیاد به یاد مرگ باشید " ، " و یوم خروجکم من القبور، آن زمانی که قرار است از قبرها خارج بشوید برای حضور در محضر عدل الهی" ، " وقیامکم بین یدالله عزّ وجل ، به یاد آن روزی باشید که می خواهید از قبر خارج بشوید و بروید در مقابل خدای متعال بایستید برای حسابرسی"، اگر چنین شد "تهونوا علیکم المصائب، یاد مرگ و یاد این امور ، مشکلات و مصایب را بر شما سهل و آسان می کند " .
سپس فرمود: " أکثروا ذکر الموت عندما تنازعکم إلیه أنفسکم من الشهوات " وقتی که نفس های شما با شما نزاع می کنند که شماها را به سمت گناه و شهوت رانی بکشند به یاد مرگ باشید که یاد مرگ کمک می کند در این دعوا و نزاعی که بین شما و نفس واقع می شود تا بر نفستان پیروز بشوید " و بعد فرمود: " کفی بالموت واعظا ، مرگ موعظه گر خوبی است و کافی است برای موعظه کردن انسان ".
امام علی(علیه السلام) فرمود: " من أکثر من ذکر الموت رضی من الدنیا و الکفاف ، اگر کسی زیاد به یاد مرگ بود از دنیا به اندازه ای که کفایتش کند راضی می شود و خیلی دنبال جمع آوری مال و ثروت برای دیگران نیست"
"و کان رسول الله (صلی الله علیه واله) کثیراً ما یوصی أصحابه بذکر الموت، پیامبر زیاد اصحابش را به یاد مرگ وصیت می کرد " و می فرمود: "زیاد به یاد این مرگی باشید که بین شما و بین شهواتتان حائل می شود و نمی گذارد شما شهوترانی بکنید و لذت جویی ها را از بین می برد."
در روایت دیگری امام علی(علیه السلام) فرمود: " اوصیکم بذکر الموت و إغلال الغفلة عنه ، من شما را سفارش می کنم به یاد مرگ باشید و از مرگ غافل نباشید چطور شما از چیزی غفلت می کنید که او از شما غفلت نمی کند و به سمت شما می آید و چطور از کسی غفلت می کنید که به شما مهلت نمی دهد. " " فکفی و اعظاً بموتی عاینتموه، برای موعظه و برای نصیحت شما مشاهده کسانی که در بین شما از دنیا می روند کافیست.
خلاصه سخن
به دلیل آنکه یاد مرگ آثار سازنده تربیتی فراوانی دارد آیات قرآن و روایات توجه ویژه و خاصی به آن دارند. زیرا انسان را از غفلت، غم و ناراحتی، شهوترانی و بطور کلی گناه دور می کند.
منبع:استاد محمدی 

فرآوری: دکتر جعفری