به گزارش تسنیم، الواح هخامنشی بخش مهمی از گنجینه خزانه تخت‌جمشید شیراز هستند که 83 سال قبل از سوی باستان‌شناسان دانشگاه شیکاگو آمریکا بعد از کشف به صورت امانی به این دانشگاه برای بررسی برده شدند اما بخش مهمی از آنها هیچگاه به کشور بازگردانده نشدند. تاکنون سه بار بخش‌هایی از این گنجینه به کشور بازگردانده شده که دو بار آن مربوط به پیش از انقلاب و یک مرتبه آن مربوط به سال ٨٣ بوده است. این الواح در اصل سندهای تاریخی از زندگی در دوره هخامنشیان و اداره حکومت در این دوره است.
الواح هخامنشی از جمله میراث فرهنگی و گنجینه ایران باستان است که بیش از 8 دهه از توقیف آن در آمریکا می‌گذرد. با وجود آن‌که امید می‌رفت با رای قضایی دادگاه مبنی بر بازپس‌گیری این الواح، شاهد بازگشت آن به ایران باشیم اما معاون میراث‌فرهنگی در آستانه آغاز دور جدید تحریم‌ها از انتظار ایران برای اجازه خزانه‌داری آمریکا برای خروج الواح هخامنشی طی چند ماه آینده خبر داد.
اسفند ماه سال 1396 بود که علی اصغر مونسان (معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) از رأی مثبت دیوان عالی آمریکا مبنی بر مصادره نشدن الواح هخامنشی ایران خبر داد و گفت: با صدور این رأی اقدام عملی برای بازگرداندن الواح هخامنشی از آمریکا آغاز می‌شود. اما با آغاز دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران؛ بیم آن می‌رود که الواح هخامنشی که قرار بود به ایران بازگردانده شوند، همچنان در آمریکا توقیف بماند.
مونسان عنوان کرده بود که «برای بازپس‌گیری الواح گلین نه تنها حکم قضایی گرفته شده است بلکه باتوجه به فضای تحریم باید مراحل قانونی بازگشت آن طی شود. درعین حال همین که جلوی حراج این الواح گرفته می‌شود و به نام ایران ثبت می‌شوند، گام مهمی است و گام بعدی استرداد آنها به ایران خواهد بود.»
به گزارش میراث آریا- محمدحسن طالبیان (معاون میراث فرهنگی کشور) نیز به یکی از رسانه‌ها گفته است که «پیگیر بازگشت الواح هخامنشی به ایران هستیم و منتظریم تا خزانه‌داری آمریکا اجازه خروج این الواح را بدهد. حتی طی چند روز گذشته ایمیلی از خزانه‌داری آمریکا دریافت کردیم مبنی بر اینکه طی چند ماه آینده تدابیر لازم برای خروج این آثار انجام خواهد شد.»
وی در پاسخ به این سوال که چند ماه پیش نیز چنین پاسخی از سوی خزانه‌داری آمریکا دریافت کرده بودیم و گویی این پاسخ هر از چند ماه تکرار می‌شود، گفت: «موسسه شرق شناسی می‌گوید در انتظار دستور خزانه‌داری است.»
الواح هخامنشی شامل بیش از 30 هزار لوح بود که در سال 1314 براساس مصوبه دولت وقت ایران از طریق کشتی به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شد و سال 1316 به آنجا رسید. قرار بود در مدت سه سال، بررسی‌های کارشناسی و مطالعات روی این الواح انجام و به ایران برگردانده شود. چند سال نخست این اقدام انجام نشد، اما با پیگیری‌ها بخشی از الواح در سال 1327 به ایران برگردانده شد، بخشی نیز در سال 1350. همچنین بخش دیگری از آنها در سال 1383 به ایران برگردانده شد، اما هنوز بخشی از الواح در آن موسسه است.
از سوی دیگر در انفجاری که در سال 1997 میلادی در بیت‌المقدس رخ داد چند یهودی به بهانه جبران خسارت و ارتباط واهی ایران با این انفجار، درخواست توقیف الواح را مطرح کردند و به این ترتیب آن آثار توقیف شدند تا اینکه در چند مرحله ایران در جلسات دادگاه‌هایی که در این زمینه برگزار شد، حضور یافت و ثابت کرد که الواح جنبه تجاری ندارند و آثاری با جنبه فرهنگی و مطالعاتی‌اند که قابل توقیف نیستند.
