راهکار امام صادق علیه السلام برای عاقبت بخیری

امام صادق (علیه السلام) به یکی از دوستانشان یک نامه ای نوشتند. ایشان در آن نامه به دوستشان می نویسند اگر می خواهی عاقبت بخیر بشوی سه کار را باید انجام بدهید.

طبق آموزه های اسلامی یکی از مهمترین دعاهایی که انسان باید بکند عاقبت به خیرى است همانگونه که امام سجاد علیه السلام در دعاى مکارم از خداوند می خواهند او را به راه حق هدایت کند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ مَتِّعْنِى بِهُدًى صَالِحٍ لَا أَسْتَبْدِلُ بِهِ، وَ طَرِیقَه حَقٍّ لَا أَزِیغُ عَنْهَا» (صحیفه سجادیه/ دعاى 20)
اگر می خواهید عاقبت بخیر بشوید: وَ أَکْرِمْ کُلَّ مَنْ وَجَدْتَهُ یَذْکُرُنَا أَوْ یَنْتَحِلُ مَوَدَّتَنَا ثُمَّ لَیْسَ عَلَیْکَ صَادِقاً کَانَ أَوْ کَاذِباً إِنَّمَا عَلَیْکَ نِیَّتُکَ وَ عَلَیْهِ کَذِبُهُ» (عیون أخبارالرضا، ج 2، ص 4) به کسی که به ما منصوب است و ارادت دارد، اظهار مودت می کند ولو به دروغ احترام کن.
عاقبت به خیری آنقدر با اهمیت است که یکى از دعاهای اولیا و انبیای الهی دعا برای عاقبت بخیری و فرجام نیک و زندگی را به خیر پایان بردن بوده است: «وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرار» (آل ‌عمران/193) «تَوَفَّنِی مُسْلِماً» (یوسف/101) «أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ» (یوسف/101) اینها ردیف ‌های این دعاست که در قرآن کریم آمده است.
در سوره مبارکه «فصلت» آیه 30 نیز می ‌خوانیم که خداوند در مورد استقامت در دینداری سخن می‌گوید. در این میان انسان به انواع و اقسام امتحانات الهی دچار می‌شود تا میزان استقامتش سنجیده شود که این استقامت همان عاقبت بخیری است.
درخواست ها و دعاهاى اولیاى خدا، مسلمان مردن است. همان گونه که حضرت یوسف علیه السلام از خداوند مى خواهد که مسلمان بمیرد: «تَوَفَّنِی مُسْلِماً» (یوسف/ 101) خدایا مرا مسلمان بمیران.
اهمیت این صحبت ها را می توان در مواردی دید که افرادی بودند که اول خوب بودند و در راه مستقیم بودند ولی آخر کارشان ختم بخیر نشد.
3 عامل اساسی برای عاقبت بخیر شدن
در بیانی از امام صادق علیه السلام داریم که طی نامه ای به دوستانشان فرموده اند: که اگر می خواهی عاقبت بخیر بشوی سه کار را باید انجام بدهید: (این روایت در جلد 73 بحار صفحه‌ی 351 محدث خبیر، مرحوم مجلسی نیز امده)
کتب امام الصادق لأحد موالی: إِنْ أَرَدْتَ أَنْ یُخْتَمَ بِخَیْرٍ عَمَلُکَ حَتَّى تُقْبَضَ وَ أَنْتَ فِی أَفْضَلِ الْأَعْمَال:
1- «فَعَظِّمْ لِلَّهِ حَقَّهُ» حق خدا را بزرگ بشمار و نعمت‌ های خدا را در معصیت صرف نکن. این آدم عاقبت بخیر می‌ شود.
خدا مجموعه‌ ی نعمت ‌هایی را به ما داده که اگر سعی کنیم این نعمت‌ها را در مسیر معصیت صرف نکنیم. یا در مسیر اطاعت یا حداقل آن نعمت را در معصیت هم صرف نکنیم. ضایعش نکنیم! نعمت چشم، اگر کسی با این چشم نگاه به صحنه ‌های حرام نکرد. اگر کسی با این زبان دروغ نگفت و غیبت نکرد، اگر با گوش پای غیبت و تهمت و حرف ‌های بی‌ ربط ننشیند، خود این عاقبت بخیری می ‌آورد.
2- «وَ أَنْ تَغْتَرَّ بِحِلْمِهِ عَنْکَ» (عیون أخبارالرضا، ج 2، ص 4) می ‌خواهی عاقبت بخیر شوی، به حلم خدا مغرور نشو.
خدا حلیم است شما چرا پررویی می ‌کنید؟ امان از زمانی که کاسه ‌ی حلم سر ریز شود. این حلم و ستر الهی برداشته شود.
در روایت داریم خداوند بین بنده و آبرویش وقتی گناه می ‌کند، گاهی چهل پرده می ‌اندازد و این از الطاف و مهربانی خداوند است که ما باید مراقب باشیم از این حلم سوء استفاده نکنیم.
3- اگر می خواهید عاقبت بخیر بشوید: وَ أَکْرِمْ کُلَّ مَنْ وَجَدْتَهُ یَذْکُرُنَا أَوْ یَنْتَحِلُ مَوَدَّتَنَا ثُمَّ لَیْسَ عَلَیْکَ صَادِقاً کَانَ أَوْ کَاذِباً إِنَّمَا عَلَیْکَ نِیَّتُکَ وَ عَلَیْهِ کَذِبُهُ» (عیون أخبارالرضا، ج 2، ص 4) به کسی که به ما منصوب است و ارادت دارد، اظهار مودت می کند ولو به دروغ احترام کن.
کوبیدن و آبروریزی از همه بد است. مخصوصاً کسانی که منسوب به اهل ‌بیت هستند. آقا این اهل منبر است. این آقا روحانی است، عالم دینی و مداح اهل‌بیت است. کسی که مردم او را به وجهه دین می‌شناسند. حالا اگر یک سری افرادی بیایند و آبروی این را بریزند، شخصیت این را بکوبند، چون لطمه به این لطمه به دین می ‌زند. مخصوصاً کسانی که حرف بی ‌مبنا می ‌زنند. یعنی آبروی طرف به طور کامل رفته است. براساس شنیده ‌های ما، این روایت می‌ گوید: آنچه هم درست است شما نقل نکن.
در سوره مبارکه «فصلت» آیه 30 نیز می ‌خوانیم که خداوند در مورد استقامت در دینداری سخن می‌گوید. در این میان انسان به انواع و اقسام امتحانات الهی دچار می‌شود تا میزان استقامتش سنجیده شود که این استقامت همان عاقبت بخیری است.
برای عاقبت بخیری از قرآن و اهل بیت جدا نشوید
اگر انسان بخواهد عاقبت به خیر بشود همانگونه که هر روز در نماز از خداوند می خواهیم که ما را هدایت کند و از راه کسانی که غضب کرده است بر آنها نجات دهد، باید اول به ولایت و ریسمان الهی متمسک شود که پیامبر در حدیث ثقلین فرمودند: «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی: من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترت و اهل بیت خودم. مادام که شما به این دو دست بیازید هرگز گمراه نخواهید شد.»
عاقبت بخیری تحت لوای چند دعا، ذکر لفظی و عملی
- دعای تمجید از جمله ادعیه ‌ای است که در مفاتیح الجنان از آن نام برده شده و از امام صادق(علیه السلام) نقل است که کسی که این دعا را بخواند اهل شقاوت نمی شود و عاقبت بخیر می شود.
- زیاد بگویید: بسم الله الرحمن الرحیم لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم
- مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب منازل الآخرة خواندن دعای 12 صحیفه سجادیه را عاملی برای عاقبت بخیری معرفی می کنند.
- خواندن سوره زلزال در نماز
- پیامبر صلی الله و علیه وآله فرمودند: کسی که سوره مؤمنون را در روزهای جمعه بخواند نتیجه کارش بهشت است.
- بر اوقات نماز توجه داشته باشید، دغدغه داشتن برای خواندن نمازها در اول وقت در روایات عامل مهمی برای عاقبت بخیر شدن است.
منابع:
سایت پاسخگو
بیانات حجت الاسلام رفیعی به نقل از سایت سمت خدا
بیانات حجتالاسلام رفیعی به نقل از سایت عقیق

فرآوری: زهرا اجلال