سینماسینما، کیوان کثیریان:
فیلم “زرد” را به دلایل مختلف نشد که به وقت اکران ببینم. فیلم، کار اول کارگردانش است و در جشنواره فجر سال 95 برای شرکت در جشنواره فجر پذیرفته نشد. سال 96 روی پرده سینماها رفت و اکران موفقی هم داشت. حالا که نسخه نمایش خانگیاش به بازار آمده دیدم که خلاف تصورم نه تنها فیلم بدی نیست بلکه اتفاقا خوش ساخت و قابل قبول هم از کار درآمده. با کارگردانی خوب، بازیهای روان و قصهای که بیلکنت روایت میشود.
راستش بعداز این همه سال هنوز به سادگی نمیشود فهمید جشنواره فجر دارد چه سلیقه ای و چه سطح کیفی را پوشش میدهد یا با چه معیارهایی فیلم انتخاب میکند. واقعا نمیتوانم بفهمم فیلم “زرد” با چه استدلالی در جشنواره رد شده. مثلا در محدوده فیلمهای اول، یکبار میبینی فیلمی کاملا سطحی و دم دستی مثل “همهچی آرومه” که تازه کپی درجه چندم از یک فیلم خارجی است سر از بخش مسابقه فیلمهای اول فجر درمیآورد و بار دیگر میبینی فیلمهایی مثل “گرگ بازی” و “درساژ” و “یهوا” و “زرد” … را نمیپذیرند.
سال گذشته بخش مجزای فیلم اولی ها از جشنواره ملی فجر حذف شد. تا پیش از آن یازده فیلم اول در یک بخش مستقل در سه رشته بهترین فیلم، فیلمنامه و کارگردانی جوایز جداگانهای داشتند و سه فیلم هم از این جمع در بخش مسابقه اصلی با سایر فیلمها مجددا رقابت میکردند.
خود من از موافقان حذف این بخش مجزا بودم با این استدلال که در یک فیلم اول، عملا رشته هایی مثل بازیگری، تدوین، موسیقی، فیلمبرداری، صدا و… از هر داوری محروم میمانند و فیلم تنها در همان سه رشته قضاوت میشود. مثلا موسیقی خیلی خوب “در دنیای تو ساعت چند است” یا بازیگران و فیلمبردار این فیلم چرا باید داوری نشوند؟ حذف بخش مستقل فیلمهای اول اگر با هدف حمایت بیشتر از این فیلمها و فیلمسازان و عوامل آنها انجام میشد بسیار هم مثبت بود اما در اولین سالی که جشنواره بدون این بخش برگزار شد، نتیجهای شگفت آور به دست آمد. هیات انتخاب تنها سه فیلم اول را به جمع 23 فیلم مسابقه راه داد و بقیه فیلمهای اول از امکان دیده شدن در جشنواره بازماندند.
این درحالیست که درمیان فیلمهای بازمانده از جشنواره 36 چند فیلم اول خوب و حتی خیلی خوب دیده میشد که اتفاقا به لحاظ کیفی از 60 درصد فیلمهای حاضر در بخش مسابقه باکیفیتتر بودند. برخی از آنها مثل “درساژ” بلافاصله در جشنواره برلین، پذیرفته، موفق و ستایش شدند ولی برخی مثل “گرگ بازی”، “یک کیلو بیست و یک گرم” و چندفیلم دیگر وضعیت بلاتکلیفی برای اکران دارند. جالب آنکه چندین فیلم ضعیف و حتی خیلی ضعیف در همین جشنواره 36 به بخش مسابقه راه یافتند که بیشک هریک به دلایل فرامتنی و مسلما غیرسینمایی این امکان را پیدا کردهاند چون بعید میدانم اعضای هیات انتخاب این همه به لحاظ سواد بصری و سینمایی و تشخیص فیلم خوب از بد مشکل داشته باشند.
هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر باید بیشتر به حساسیت نقش و تصمیم خود در آینده فیلمسازان و عوامل فیلمها، به ویژه جوانان آگاه باشند و به سادگی با حذف انها که فیلم خوب ساختهاند، آینده آنان را به مخاطره نیندازند. به هرحال جشنواره، درست یا غلط بسیار به دیده شدن سینماگران کمک میکند و مهمترین عرصه برای پرزنت آنهاست.
با تشخیصها یا تصمیم های اشتباه از این دست، مشکلات زیادی برای کارگردانان جوان پدید میآید و آنها که با هزار زحمت سرمایه ای برای ساخت اولین فیلمشان یافته اند، در ادامه راه با مشکلات بسیار مواجه خواهند بود و آینده فیلمسازی شان با ابهامات جدی روبرو میشود.
با وجود وضعیت فعلی و ارجحیت ملاحظات مختلف و معیارهای غیر سینمایی بر ملاکهای کیفی به نطر میرسد بهترین راه، بازگشت به همان سیاق پیشین باشد(ایجاد دوباره بخش مسابقه فیلم های اول در جشنواره ملی) که لااقل، ستم کمتری به همراه دارد وتعداد بیشتری فیلم اول دیده میشوند. به شرطی که بازیگری و بخشهای فنی آنها هم به نوعی دیده شوند و مورد توجه قرار گیرند.
منبع: روزنامه اعتماد