خواص شگفت انگیز دارچین

زهرا معاریف – صنایع غذایی

زیر نظر دکتر مصطفی نوروزی – دانشیار تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین

مقدمه

با توجه به نگرانی مردم در ارتباط با عوارض داروهای شیمیایی از جمله مقاومت دارویی، امروزه در علم پزشکی، بکارگیری ترکیبات گیاهی با خواص متفاوت مورد توجه همگان قرار گرفته است.

دارچین قطعات خشک شده و نیز کوبیده پوست درختانی از جنس Cinnamomum از تیره برگ و بو است که در غذا به عنوان ادویه و در داروسازی استفاده می‌‌شود.

از برگ و شاخه‌‌های کوچک این درخت اسانس دارچین را می‌گیرند ترکیبات اصلی اسانس دارچین عبارتند از 80-95 درصد ماده سینامون آلدئید که طعم و مزه شیرین دارچین به دلیل این ماده است، همچنین دارای موادی چون سینامیل استات، اجنول، کاریوپیلن، لینالول، تریپنؤل، کومارین، سینؤل و ترپینن سینامالوئید، فرمول شیمیایی آن و دارای رنگ زرد تاسبز روشن است.

دارچین دارای آمیدون، موسیلاژ، تانن، یک ماده رنگی، اکسالات کلسیم، قندسیناموسین و اسانس و رزین است. ارزش تجاری دارچین بستگی به میزان سینامالدئید آن دارد.

تأثیر دارچین بر چربی‌های خون

محققان به بررسی اثرات کاهندگی دارچین بر روی چربی‌های خون پرداختند و در طی یک مداخله چهل روزه که به افراد تحت بررسی درسه گروه به ترتیب 1 و 3 و 6 گرم دارچین در روز داده شد در حالی که به افراد تحت بررسی در سه گروه دیگر کپسول حاوی دارونما داده شد، نتایج نشان داد که سطوح تری گلیسریدخون به میزان 30 درصد همچنین سطوح کلسترول تام از 12 تا 26 درصد کاهش یافته و دارچین دارای اثر ضداکسیدانی بر روی کلسترول بد خون دارد.

خاصیت ضد میکروبی عصاره دارچین

در طی مطالعاتی که بروی اثر ضدباکتریایی دارچین انجام گردیده، نشان داده شد. که گیاه دارچین دارای خواص ضد باکتریایی مهمی برروی باکتری‌‌هایی از جمله: اشرشیاکلای، لیستریامونوسیتوژن، سالمونلاتیفی موریوم، استافیلوکوکوس اورئوس، کلستریدیوم پرفرنجس، کمپیلوباکترجوجنی، کلستریدیوم

بوتولینوم وهلیکوباکترپیلوری دارد. همچنین نشان داده شده است که دارچین دارای خاصیت ضد قارچی و بازدارنده خوبی برای رشد قارچ‌‌هاست. بنابراین دارچین خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد که احتمالاً این آثار مربوط به محتوی ماده سینیمالدئید است.

خاصیت ضد لخته عصاره دارچین

خاصیت حل لخته برای ترکیب اوژندل و وجود این ترکیب در دارچین، وجود ترکیب کومارینی در گیاه و خاصیت افزایش جریان خون محیطی توسط دارچین میتواند دلایل وجود خاصیت فیبروینولیتیک در این گیاه باشد.

 اثر عصاره دارچین بر کاهش درد

امروزه دارو‌‌های شیمیایی متعددی جهت درمان دیسمنوره اولیه ( اختلال پریود ماهانه) بکار برده می‌‌شود، اما هر یک عوارض خاص خود را دارند. تحقیات نشان داده است که دارچین در نیرو دهنده، مسکن،

ضد اسپاسم، ضدالتهاب، کاهش دهنده درد قاعدگی استفاده می‌‌شود. همچنین اثر ضد درد مزمن دارچین در دوز بالا در آزمون فرمالین تایید شده است و به نظر میرسد این اثر ناشی از خاصیت ضد التهابی گیاه فوق باشد.

اثر دارچین بر حافظه

تحقیقاتی که به بررسی اثر عصاره ی دارچین بر روی یادگیری و حافظه‌ی کوتاه مدت در موش پرداختند و در طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که عصاره‌ی گیاهی دارچین به طور مؤثری باعث تقویت قدرت یادگیری و حافظه‌ی کوتاه مدت می‌‌شود.

 اثر عصاره دارچین بر روی دیابت

تحقیقات نشان داده است که در دارچین ترکیباتی وجود دارد که ترشح انسولین را تشدید می‌‌کند که ابتدا به عنوان عامل تقویت کننده انسولین نامگذاری شده و سپس این عامل به عنوان هیدروکسی چالکون توصیف شد.

در طی تحقیقاتی که در آن‌‌ها به برسی اثر دارچین بر شاخص‌‌های خونی و گلوگز خون در جیره غذایی نوعی ماهی زینتی پرداخته شد، نتایج بدست آمده نشان داد که تجویز خوراکی پودر دارچین در جیره غذایی باعث بهبود گلبول‌‌های سفید و کاهش گلوکز در ماهی زینتی گروه گرین ترور شد.

 مصرف دارچین منجر به کاهش قندخون می‌‌شود و به نظر میرسد مصرف دارچین و انسولین توأم، اثر هم افزایی دارند یا دارچین اثر انسولین را در دیابت نوع اول تقویت می‌‌کند و اگرچه به نظر نمی‌رسد که مصرف مکمل خوراکی دارچین به تنهایی سبب کاهش در شاخص‌‌های کنترل قند و چربی خون بیماران دیابتی نوع دو شود، معهذا استفاده از آن در جهت تنظیم وزن بیماران مبتلا در کنار درمان‌های متداول بکار می‌‌رود.

اثر ضداکسیدانی عصاره دارچین

در طی چند تحقیق خاصیت ضد اکسیدانی عصاره پوست دارچین به اثبات رسیده است. مطالعات انجام شده نشان داده است که دارچین در غلظت‌‌های مختلف دارای تاثیرات مهاری برسیستم‌‌های اکسیدانی بوده واحتمالا می‌‌تواند جهت مهار و پیشگیری یا پیچیده شدن بیماری‌‌های آترواسکلروز دیابت وآسیب‌‌های کبدی مورد استفاده قراربگیرد.

از ترکیبات فنولیک و غیرفنولیک فرار پوسته دارچین که دارای خاصیت ضد اکسیدانی هستند می‌توان به سینامالدئید، گاما اژنول، ترپینؤل، ترپسین، کامفن اشاره نمود، همچنین برخی ازآن‌‌ها که دارای خاصیت ضد اکسیدانی هستند شامل، سیتسترول، کاتچین، کریدین، سرینجیک اسید، سینامیک اسید، کومادین و وانلیک اسید میباشد.

اثر دارچین برترمیم زخم ناشی از سوختگی

در طی تحقیقاتی که بر روی تاثیر عصاره‌ی دارچین به صورت موضعی و تزریقی بر ترمیم زخم ناشی از سوختگی در موش‌‌های صحرایی نر دیابتی و موش‌‌های سالم پرداخته شد، نتایج حاصل نشان داد که عصاره‌ی گیاه دارچین موجب تسریع بهبودی زخم سوختگی می‌‌شود. این تسریع در گروه غیر دیابتی نسبت به گروه دیابتی بیشتر است.

روش تزریقی نیز موثر تر است که احتمالا می‌‌تواند به علت جذب بیشتر سینامالدئید و اوژنول موجود در عصاره در اثر تزریق نسبت به درمان موضعی باشد.

تأثیر دارچین بر روی نیروی جنسی

یکی از اثرات درمانی دارچین افزایش میل جنسی می‌‌باشد و افزایش هورمون‌‌ها را می‌‌توان به اثر مستقیم یا غیر مستقیم ترکیبات دارچین به ویژه سینامالدئید در افزایش سنتر نیتریت اکسید دانست.

نتایج تحقیق برخی محققان در مورد بررسی تأثیر عصاره دارچین بر فیزیولوژی تولیدمثل جنس نر در موش آزمایشگاهی نشان دادکه عصاره‌ی دارچین در دوزهای 200 و 400 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دارای تأثیر مثبت بر سیستم تولیدمثل ازطریق هیپوفیزبربیضه موش‌‌های نر به دلیل افزایش تولید سلول‌های جنسی دانست.

میزان هورمون‌‌های گنادوتروپین که ازهورمون‌‌های تنظیم کننده اصلی وافزایش تستسترون وتراکم سلولهای بیضه و گسترش عروق خونی در فضای بینابینی سلول‌‌های بیضه در گروه مداخله‌ای که دارچین مصرف می‌‌کردند گردیده بنابراین میتوان نتیجه گرفت که عصاره دارچین محرک جنسی برای اسپرماتوژتر است.

در طی تحقیقات دیگری که درزمینه فرمولاسیون‌‌های موثر در درمان ناتوانی‌‌های جنسی مرد و زن انجام شد به بررسی تأثیر ترکیب دارویی شامل: دارچین به همراه گیاه خارخاسک پرداخته شد نتایج بدست آمده نشان داده شد که این ترکیب در درمان اختلالات جنسی مردان و زنان مفید است.

در این میان می‌‌توان به یکی دیگر از خواص دارچین ازجمله محرک وگرم کنندگی رحم اشاره نمود که موثر در بارداری و تخمک گذاری طبیعی بدون اقدام درمانی می‌‌باشد.

نتیجه گیری

با توجه به وجود ترکیبات ذکر شده در دارچین که عامل خصوصیات مفید آن از جمله خواص ضد میکروبی، ضد اکسیدانی، ضد لخته خون، کاهش درد، افزایش حافظه، اثرات مؤثر بر روی دیابت و زخم ناشی از سوختگی می‌‌شود. همچنین مطالعات نشان داده است که دارچین باعث افزایش نیروی جنسی در زن و مرد و کاهش انواع چربی خون می‌‌شود و بنابراین مصرف دارچین به میزان حداقل سه گرم در روز توصیه می‌‌شود