به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ زمانی که به کویر می‌رویم علاوه بر گرما، تشنگی، فرو رفتن در باتلاق‌های شن و گودال‌های مخفی باید مراقب موجوداتی مانند مار‌ها و عقرب‌ها باشیم که به ما نزدیک نشوند، چراکه برخی از این حشرات نیش سمی دارند.
عقرب‌ها گونه‌هایی شب زی هستند که در طول روز در گوشه کناری بدون حرکت مخفی می‌شوند و شب‌ها از مخفیگاه خود بیرون می‌آیند و دنبال شکار می‌روند.
عقرب‌ها پا‌هایی بلند دارند و برای پیدا کردن غذا از آن‌ها استفاده می‌کنند. این موجودات وقتی احساس خطر می‌کنند، پا به فرار می‌گذارند و زمانی که راه فراری ندارند، برای دفاع از خود نیش می‌زنند که بسیار سمی است.
عقرب‌ها بشتر در بیابان‌های گرم زندگی می‌کنند و خطرناک‌ترین نوع آن‌ها در مناطق گرم ایران هستند که در زیر سنگ‌ها و سوراخ‌ها مخفی می‌شوند و منتظر شکار می‌نشینند.
عقرب‌های ایران به دلیل داشتن نیش در نوک دم خود از جمله سمی‌ترین و کشنده‌ترین گونه‌های عقرب در جهان محسوب می‌شوند.
عقرب حفار یا عقرب زرد ایرانی یکی از خطرناک‌ترین عقرب‌های دنیا است و نیش آن کشنده نیست. این عقرب در استان‌های کرمان، یزد، اصفهان، مرکزی، قزوین، سمنان، کرمانشاه، بوشهر و بیابان‌های اطراف تهران به وفور مشاهده می‌شود.
بررسی‌های محققان در گذشته حاکی از آن بود که عقرب زاگرسی بومی ایران است، اما بعد‌ها معلوم شد که این نوع از عقرب‌ها در کشور‌های همسایه ایران نیز وجود دارند.
عقرب دم پهن ایرانی از خطرناک‌ترین عقرب‌های ایران است که چهره خشنی دارد و در لابه لای سنگ‌ها و باقی مانده گیاهان زندگی می‌کند و از تمام سطوح به جز شیشه می‌تواند بالا برود. این نوع موجود موش‌ها و مارمولک‌ها را می‌کشد و از مایعات بدن آن‌ها تغذیه می‌کند. در صورت نیش زدن به انسان، شخص دچار اختلال در سیستم عصبی می‌شود و روی قلب او نیز تاثیرمی‌گذارد.
عقرب‌ها در استان خوزستان با توجه به شرایط آب و هوایی کشنده‌تر هستند. جالب است بدانید اگر عقربی را از نواحی دیگر به این استان منتقل کنید، به علت شرایط آب و هوایی خاص این منطقه، ظرف چند روز سم عقرب چندین برابر غلیظ و کشنده‌تر می‌شود.
بیشتر عقرب‌ها در دمای 40 درجه به بالا می‌میرند، این در حالی است که این موجودات دمای بسیار پایین و زیر صفر درجه را به خوبی تحمل می‌کنند. عقرب‌ها در حرارت بالا مانند آتش به دلیل از دست دادن سریع آب بدن، انعقاد همولنف و انسداد عروق و مجاری می‌میرند، این موجودات شب‌ها فعال هستند و اگر در طول روز و در بیابان از سایه و پناهگاه شان بیرون بیایند، مرگ شان حتمی است.
یکی از موضوعات قابل توجه درباره عقرب‌ها وابستگی آن‌ها به آب و اکسیژن است با وجود اینکه این موجودات به آب زیادی نیاز ندارند،چراکه آن‌ها آب مورد نیاز بدن خود را از بدن طعمه‌هایشان تأمین می‌کنند. همچنین عقرب‌ها به اکسیژن کمی نیاز دارند به طوری که حتی می‌توانند 24 ساعت بدون اکسیژن زنده بمانند.
گرانبهاترین مایع در جهان سم یا همان زهر عقرب است که قیمت هر یک گرم سم خشک این موجود برابر با 80 میلیون تومان است، بر همین اساس این روزها ما شاهد گسترش تجارت زهر عقرب هستیم، چراکه بسیار سودآور است. این شغل یکی از نوپا‌ترین شغل‌ها است که درآمد میلیونی آن موجب شده تا جوانان اشتیاق بیشتری برای فعالیت در این حوزه داشته باشند.
زهر عقرب حاوی پروتئین است و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند رماتیسم مفصلی، التهاب روده، بیماری ام اس، سرطان در خارج از کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و بازار بسیار پر سودی را به خود اختصاص داده است.
عقرب خشک شده، پودر و آرد عقرب در بسیاری از شرکت‌های دارویی و بهداشتی، عطاری‌ها و طب‌های سنتی داخل کشور قابلیت استفاده دارد.
پرورش عقرب بالای 100 درصد سودآور است، لذا برای پرورش دهندگان صرفه‌ی اقتصادی بسیار زیادی دارد.
برای ترویج و گسترش این تجارت نوپا از سوی کارشناسان و اساتید دانشگاه‌ها برای تشکیل کلاس‌های آموزش پرورش عقرب تبلیغات بسیاری انجام شده است.
در ایران 60 گونه عقرب وجود دارد و زهر 4 نوع آن‌ها بسیار ارزشمند است و با توجه به اهمیت این موضوع سعی شده است که در کلاس‌های آموزشی به 50 کارآموز از سراسر کشور چگونگی نحوه شناسایی، صید، پرورش و زهرگیری از عقرب به صورت عملی آموزش داده شود. گفتنی است این گونه تبلیغات در چند سال اخیر موجب شده تا دانشجویان بسیاری برای کسب درآمد به این کلاس‌ها روی آورند و بعد از یادگیری به صید غیر مجاز عقرب‌ها اقدام کنند.
علیرضا نادری کارشناس بی مهرگان در دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در رابطه با این موضوع اظهار داشت: برخی شرکت‌ها برای کسب سود کلان با استفاده از کارشناسان و اساتید دانشگاه‌ها به برگزاری کلاس‌های پرورش عقرب روی آورده‌اند. این شرکت‌ها در گذشته مجوز پرورش و تولید زهر مار را داشتند که با همین مجوز اقدام به این آموزش‌ها کرده‌اند.
وی افزود: شرکت‌های آموزشی پرورش عقرب از هر دانشجو حدود 500 تا 700 هزار تومان هزینه دریافت می‌کنند و حتی با چندین میلیون تومان طرح‌های توجیهی می‌فروشند.
نادری گفت: این شرکت‌ها عقرب‌هایی که به طور غیرقانونی جمع آوری می‌کنند را با قیمت‌های مختلفی به فروش می‌رسانند و همچنین برای کسب سود بیشتر به عقرب گیری و فروش زهر این موجود اقدام می‌کنند.
وی ادامه داد: در ایران کار پرورش عقرب بسیار سخت است، چراکه برای پرورش این موجود تجربه چندانی در دست نیست.
کارشناس بی مهرگان در دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در ایران برای پرورش گونه‌هایی مانند مار و عقرب محدودیت وجود دارد، چرا که اگر هر فردی بخواهد هزاران عقرب و مار را جمع آوری و از سم و زهر آن‌ها استفاده کند، جمعیت این جانور به خطر خواهد افتاد.
وی افزود: همان طور که می‌دانید عقرب‌ها در مناطق گرم زندگی می‌کنند و کشور ما نیز به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک تعداد بسیار زیادی از این گونه را در خود جای داده است، اما افرادی هستند که برای کسب سود بیشتر، زندگی این گونه را به خطر انداخته‌اند.
نادری تصریح کرد: با توجه به اینکه این موجودات در خطر انقراض قرار گرفته‌اند، سازمان محیط زیست برای جلوگیری از فعالیت سودجویان به شدت پیگیر این موضوع است.
حال برای حفظ محیط زیست و تنوع زیستی در ایران باید از فعالیت غیرقانونی برخی سودجویان و خطر انقراض گونه‌های با ارزشی همچون عقرب‌ها که در درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید هستند، جلوگیری به عمل آید.
قیمت سم عقرب مشخص شد
