سرویس اقتصاد مشرق - ماجرای پرداخت ارز مسافرتی برای سفرهای خارج از کشور به یکی از پرمناقشه‌ترین مسایل حوزه بانکی کشور طی ماه‌های اخیر تبدیل شده است و بسیاری از کارشناسان نسبت به ضرورت حذف این یارانه برای سفرهای غیر ضروری هشدار داده‌اند.
عمده دلیل اصلی که مخالفان پرداخت این ارز به مسافران مطرح می‌کنند، سواستفاده برخی شرکت‌های مسافرتی از این یارانه است بطوریکه هم‌اکنون تعدادی از این تورها در ازای دریافت ارز داده شده به مسافران، آن‌ها را به‌طور رایگان به مسافرت می‌برند و در مقابل ارزی را که با قیمت حدود 5000 تومان خریداری کرده‌اند با قیمت بیش از 11 هزار تومان به فروش می‌رسانند.
بیشتر بخوانید
از سوی دیگر، بی‌توجهی و ضعف بانک مرکزی سبب شده، تخصیص این ارز که برای هزینه‌های شخص در کشور خارجی پرداخت می‌شود تنها مختص به سفرهای تفریحی و... باشد و سایر سفرها بخصوص زیارتی از آن محروم بمانند.
گرچه بانک مرکزی در بخشنامه‌ای که 14 اردیبهشت ماه امسال صادر کرد، وظیفه پرداخت ارز به مسافران عتبات را به دو بانک تجارت و پارسیان محول کرد و آن‌ها موظف به پرداخت 250 هزار دینار ارز مسافرتی به زائران عتبات عالیات شدند، اما آنچه در عمل اتفاق افتاده این است که هیچ‌کدام از این دو بانک و بانک‌های دیگر برای این مسافران ارز تخصیص نمی‌دهند.
در بیانیه بانک مرکزی آمده است:
در حال حاضر تأمین و پرداخت ارز مسافرتی (به صورت اسکناس) از طریق پنج بانک ملی ایران، ملت، سامان، تجارت و پارسیان امکان‌پذیر است و در این بین، تأمین و پرداخت ارز مسافرتی به زائران عتبات عالیات صرفاً از طریق دو بانک تجارت و پارسیان انجام می شود.
حسب هماهنگی های به عمل آمده با سازمان حج و زیارت و به منظور تسهیل شرایط مسافرت هموطنان ایرانی به عتبات عالیات، تأمین و پرداخت ارز مسافرتی به زائران عتبات عالیات اعلامی از سوی سازمان حج و زیارت (به طور کلی اعم از زمینی یا هوایی) به میزان 250 هزار دینار عراق صرفاً از طریق تمام شعب ارزی منتخب بانک‌های تجارت و پارسیان در سطح شهر و با ارایه فهرست مشخصات زائران که توسط دفاتر سازمان مورد اشاره تایید شده باشد، بدون ارایه بلیط و گذرنامه بلامانع است.
طی تماس خبرنگاران مشرق با شعب ارزی این دو بانک که وظیفه تخصیص ارز را داشتند، آنچه اعلام شد این است که هیچ دستور و بخشنامه ای برای تخصیص ارز مسافرتی برای افرادی که برای زیارت به عراق می‌روند دریافت نکرده‌اند.
در این زمینه می‌توان به پاسخ شعبه ارزی یکی از این دو بانک حاضر سازمان حج و زیارت اشاره کرد که در این زمینه گفت:
بانک مرکزی هیچ ابلاغی برای پرداخت ارز نداشته و از شهریور پارسال تا کنون به زائران عتبات ارزی تخصیص داده نشده است. وی دلیل اصلی این ماجرا را ناتوانی دولت در تامین ارز مسافرتی برای سفر عتبات ذکر کرد.
در واقع در حال حاضر نه بانک‌تجارت و نه بانک پارسیان هیچ‌کدام به زائران حرم‌های اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، باوجود اینکه دسترسی ایران به منابع دینار بسیار راحت‌تر از سایر ارزهاست، هیچ ارزی تخصیص نمی‌دهند ولی در مقابل برای سفرهای تفریحی و گشت‌وگذار به راحتی دلار و یورو می‌دهند.
طبق اماری که مدتی قبل منتشر شده است، بانک مرکزی از 21 فروردین ماه امسال تا 21 تیرماه و در مدت سه ماهه، در مجموع معادل 312 میلیون دلار ارز بابت سفرهای خارجی هموطنان پرداخت کرده است. که با این وجود می‌توان گفت سهم سفرهای زیارتی از این یارانه پرداختی صفر بوده است.
این درحالیست که هنوز مدت زیادی از توصیه رهبرانقلاب در نماز عیدفطر برای سفرهای خارجی نگذشته است. ایشان در خطبه‌های نماز عید فطر فرمودند:
رفتن به سفرهای خارجیِ تفریحی، به کشورهای گوناگون -البتّه غیر از سفرهای زیارتی به عتبات یا به حج، این مورد نظر نیست؛ آن این‌قدر خرج و هزینه‌ای هم بر دوش کشور نمیگذارد، دارای برکاتی هم هست- سفرهای تفریحی، سفرهای زائد با بهانه‌های گوناگون را کنار بگذارند.
