اگر مالک یک گوشی یا کامپیوتر هستید، پس باید یاد بگیرید که با بروز انواع و اقسام مشکلات مربوط به آن‌ها کنار بیایید. از طرف دیگر، برخی از مشکلات ساده، نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلات بسیار پیچیده‌تری هستند. در ادامه به چند مشکل گوشی‌ها و لپ‌تاپ‌ها می‌پردازیم که بهتر است رسیدگی به آن‌ها را پشت گوش نیندازید.
در رابطه با حل این مشکلات توضیحات زیادی ارائه نخواهیم داد، اما به مسیر درست برای برطرف کردن آن‌ها اشاره می‌کنیم. بیشتر این راه‌حل‌ها موارد مشترکی دارند که از بین آن‌ها می‌توانیم به اسکن برای یافتن بدافزار، ریست نرم‌افزاری و جایگزین کردن قطعات سخت‌افزاری اشاره کنیم.
1. کاهش سرعت محسوس
گجت‌های قدیمی‌تر با گذشت زمان ضعیف‌تر می‌شوند و این یک موضوع کاملا طبیعی به‌حساب می‌آید. اما اگر گجت شما سن و سال زیادی ندارد، ولی ناگهان از لحاظ عملکردی دچار مشکل شده، پس باید این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد.
این مشکل گوشی یا لپ‌تاپ شاید به موارد نرم‌افزاری مربوط باشد که بی‌سروصدا در پس‌زمینه‌ی سیستم‌عامل مشغول فعالیت هستند. در کامپیوتر‌ها چنین موضوعی شایع است، اما گاهی اوقات در مورد گوشی‌های هوشمند هم چنین پدیده‌ای مشاهده می‌شود. این مورد نرم‌افزاری می‌تواند یک بدافزار خطرناک باشد یا مثلا یک استخراج‌کننده‌ی ارز دیجیتالی که موفق شده به سیستم گجت شما نفوذ کند.
برطرف کردن این مشکل چندان ساده نیست، ولی حتما باید به این موضوع رسیدگی شود. برای شروع بهتر است که با استفاده از آنتی‌ویروس‌های مشهور سیستم خود را اسکن کنید، نرم‌افزار‌ها یا اپلیکیشن‌های ناشناخته را پاک کنید و در نهایت می‌توانید به مرورگر سیستم سر بزنید و افزونه‌های اخیرا نصب شده را پاک کنید.
2. رفتار غیرمنتظره
اگر یک نوع کی‌لاگر یا نرم‌افزار نظارتی راه خود را به کامپیوتر یا گوشی شما باز کرده باشد، شاید گاهی اوقات متوجه موارد غیرمنتظره‌ای در گجت خود شوید. این مشکل گوشی یا لپ‌تاپ شاید به شکل موارد ساده، ولی مکرر بروز پیدا کند. به‌عنوان مثال می‌توانیم به باز و بسته شدن تصادفی اپلیکیشن‌ها و برنامه‌ها، باز شدن ناخواسته‌ی منو‌ها و دیگر موارد این چنینی اشاره کنیم.
این ابزار‌های نظارتی معمولا به‌خوبی مخفی می‌شوند و به همین خاطر برای رهایی از دست آن‌ها بهتر است گجت خود را ریست نرم‌افزاری کنید یا اینکه با استفاده از یک نرم‌افزار امنیتی، سیستم را اسکن کنید. در مورد گوشی‌ها، برخی از اتفاقات (مانند تکرار یک حرف در هنگام تایپ) به ایراد نمایشگر لمسی برمی‌گردد و به همین خاطر در مورد گوشی‌ها بهتر است که نظر یک متخصص را جویا شوید.
3. دریافت ایمیل‌های ناخواسته
دریافت ایمیل‌های ناخواسته از جانب افراد غریبه یا شرکت‌هایی که هیچ کاری با آن‌ها ندارید، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی سوءاستفاده از ایمیل شما باشد. برای بررسی این موضوع، به افراد و شرکت‌های فرستنده ایمیل بزنید و پیگیر این موضوع شوید. همچنین به فیلتر‌های فعال شده در ایمیل خود هم نگاهی بیندازید. البته لازم نیست در مورد ایمیل‌های اسپم یا فیشینگ سخت‌گیری زیادی به خرج دهید، زیرا چنین ایمیل‌هایی به‌طور گسترده برای هزاران نفر فرستاده می‌شود؛ منظور ما ایمیل‌هایی است که از جانب افراد یا شرکت‌های حقیقی ارسال می‌شوند.
4. غیرفعال شدن تنظیمات سیستم
وقتی که یک بدافزار بتواند به‌طور کامل به سیستم گوشی یا لپ‌تاپ نفوذ کند (مورد دوم شایع‌تر است)، در بیشتر موارد این بدافزار‌ها تعدادی از تنظیماتی که می‌توانند در عملکرد آن‌ها اختلال ایجاد کنند، غیرفعال می‌کنند. به همین خاطر اگر یک یا چندتا از بخش‌های مختلف تنظیمات سیستم غیرفعال شده باشد، بهتر است این موضوع را به وجود بدافزار ربط دهید.
ویروس‌های قدرتمند معمولا نرم‌افزار‌های آنتی‌ویروس را غیرفعال می‌کنند و در همین رابطه اگر عملکرد آنتی‌ویروس سیستم شما مانند سابق نیست، باید این موضوع را هرچه زودتر بررسی کنید. این مشکل گوشی یا لپ‌تاپ شاید به دلیل تغییراتی که شما در سیستم اعمال کرده‌اید، به وجود آمده و به همین خاطر ابتدا در مورد این موضوع اطمینان حاصل کنید و سپس در راستای پیدا کردن و حذف بدافزار‌ها اقدام کنید.
5. تغییر در تنظیمات اپلیکیشن‌ها
همانند تغییرات تنظیمات سیستم، تغییرات در تنظیمات اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزار‌ها را هم باید جدی بگیرید. به‌عنوان مثال می‌توانیم به تغییر مکرر هوم‌پیج یا بروز تغییرات در رابط کاربری نرم‌افزار‌ها اشاره کنیم. اگر منشأ این موضوع مربوط به بدافزار نباشد، ببینید می‌توانید تغییرات ایجادشده را به حالت اول برگردانید یا نه.
بدافزار‌ها معمولا در گوشی‌های هوشمند حضور پررنگی ندارند (به غیر از اینکه کاربر اندروید باشید و از محیط‌های بیرون از پلی استور اپلیکیشن دانلود کنید)، اما چنین اتفاقاتی گاهی اوقات رخ می‌دهند. مراقب دسترسی اپلیکیشن‌ها به بخش‌های مختلف سیستم‌عامل باشید یا قابلیت‌هایی که در اپلیکیشن‌های موجود در سیستم‌عامل به‌طور ناگهانی فعال می‌شوند.
6. نمایش مکرر پیام‌های پاپ‌آپ
پاپ‌آپ‌ها به بخش جدایی‌ناپذیر دنیای اینترنت بدل شده‌اند، ولی اگر تعداد آن‌ها از حد معمول فراتر برود، پس باید آن را مشکل گوشی یا لپ‌تاپ در نظر بگیریم. این پاپ‌آپ‌ها عمدتا در مرورگر سیستم به نمایش درمی‌آیند، اما همین موارد می‌توانند نشان‌دهنده‌ی مشکلات عمیق‌تری در سیستم باشند. در ابتدا بهتر است به افزونه‌های نصب‌شده در مرورگر نگاهی بیندازید و در صورت لزوم آن‌ها را پاک کنید و گاهی اوقات پاک کردن داده‌های موقتی مرورگر هم به حل این مشکل کمک می‌کند.
بسیاری از اپلیکیشن‌های رایگان موبایل، پاپ‌آپ‌های تبلیغاتی نمایش می‌دهند، اما همانطور که گفتیم نمایش تعداد زیادی از آن‌هم شکل‌زا است و می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلات دیگری باشد. مطابق معمول، در این زمینه هم بهتر است با استفاده از یک نرم‌افزار امنیتی قدرتمند کل سیستم گجت را اسکن کنید.
7. کرش‌های تصادفی و مشکل در بوت کردن
یکی دیگر از مشکلاتی که نباید نادیده گرفته شود، کرش‌های تصادفی و بروز مشکل در حین بالا آمدن سیستم است. متأسفانه شناسایی منشأ چنین مشکلاتی کار ساده‌ای نیست. شاید مقصر اصلی یک بدافزار باشد، یا گرمای بیش‌ازحد قطعات سخت‌افزاری، شاید هم عمر این قطعات رو به پایان است و روز‌های آخر عمر خود را سپری می‌کنند. اگر حضور ذهن دارید، روز اول بروز این مشکلات را به خاطر بیاورید و ببینید که آیا قبل از آن تغییرات نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری را اعمال کرده‌اید یا نه.
اگر این موارد همچنان ادامه‌دار بودند، برای حل این مشکل گوشی یا لپ‌تاپ می‌توانید سیستم را به‌طور کامل ریست نرم‌افزاری کنید و اگر باز هم شاهد این موارد بودید، احتمالا مقصر اصلی این اتفاقات قطعات سخت‌افزاری هستند. در نهایت، شاید دیگر وقتش رسیده که یک گوشی یا لپ‌تاپ جدید بخرید.
8. عملکرد ضعیف باتری
همانطور که می‌دانید، باتری گجت‌ها طی مرور زمان ضعیف‌تر می‌شوند و به همین دلیل عمر باتری گجت چهارساله دیگر مانند روز اول خود نیست. بااین‌حال، اگر عملکرد باتری گجت شما به‌طور ناگهانی افت کرده باشد، پس احتمالا این موضوع به یک مشکل دیگر برمی‌گردد که باید مورد بررسی قرار بگیرد.
در مورد این مشکل گوشی یا لپ‌تاپ می‌توان دو احتمال مطرح کرد. یک اینکه باتری در روز‌های آخر عمر خود قرار دارد و به‌زودی از کار می‌افتد و دیگر اینکه یک برنامه در پس‌زمینه‌ی سیستم مشغول مصرف بخش اعظمی از انرژی گجت است. در هر صورت، باید به فکر برطرف‌کردن این مشکل باشید. البته باید احتمال مشکل‌دار بودن پورت یا کابل مربوط به شارژ هم اشاره کنیم که می‌توانند در عملکرد باتری اختلال ایجاد کنند.
9. سروصدای عجیب‌وغریب از طرف هارد درایو
اگر هارد درایو لپ‌تاپ شما سروصدا‌های عجیب‌وغریبی ایجاد می‌کند، این موضوع می‌تواند نشانه‌ی مرگ قریب‌الوقوع آن باشد. برای اینکه از وجود چنین مشکلی اطمینان حاصل کنید، می‌توانید از ابزار‌هایی مانند DiskCheckup بهره ببرید. حافظه‌های SSD که لپ‌تاپ‌های جدید و گوشی‌های هوشمند از آن‌ها بهره می‌برند، معمولا چنین صدا‌هایی را ایجاد نمی‌کنند و به‌طور کلی آمار خرابی کمتری دارند. با این حال این هارد‌ها هم بالاخره خراب می‌شوند و از علائم آن می‌توانیم به مشکلات ایجادشده در حین ذخیره‌ی فایل‌ها یا بالا آمدن سیستم اشاره کنیم.
روی‌هم‌رفته، اگر فکر می‌کنید که هارد درایو سیستم شما به‌زودی از کار می‌افتد، بهتر است قبل از این اتفاق از تمام فایل‌های مهم نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنید. بعد از این کار، با خیال راحت می‌توانید یک هارد جدید بخرید و اطلاعات موردنظر را به آن منتقل کنید.
10. افزایش ناگهانی مصرف اینترنت
افزایش ناگهانی مصرف اینترنت شاید ناشی از استفاده‌ی بیش‌ازحد یکی از برنامه‌ها از اینترنت باشد و شاید هم برنامه‌های مخفی موجود در سیستم همواره در حال ارسال اطلاعات مختلف به سرور‌ها هستند.
برای بررسی این موضوع، در ویندوز به Task Manager، در macOS به Activity Monitor، در تنظیمات اندروید به منوی Network & Internet و در تنظیمات iOS به منوی Cellular مراجعه کنید. اگر مقصر اصلی را پیدا کردید، ابتدا به تنظیمات آن اپلیکیشن یا برنامه نگاهی بیندازید تا ببینید دلیلی برای این مصرف بیش از اندازه وجود دارد یا نه.
در غیر این صورت، بهتر است آن برنامه را پاک کنید. اگر هم برنامه‌های مخفی موجود در پس‌زمینه‌ی سیستم مقصر اصلی ماجرا باشند، با استفاده از نرم‌افزار‌های امنیتی می‌توانید آن‌ها را شناسایی کنید.
