خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ
در هر شهری، و خصوصاً در شهرهایی به بزرگی و مرکزیت برلین، می توان کتابخانه های عمومی فراوان یافت که در هر محله ای کسانی را به خود جلب می کنند که می خواهند در فضایی آرام و خلوت بنشینند و یا کتابی مطالعه کنند یا به کارهای عقب افتاده خود برسند. اما در این میان گاه برخی از کتابخانه ها، خواه به علت غنای منابع یا به علت بزرگی و وسعت و البته راحتی دسترسی، جایگاهی خاص می یابند و افراد فراوانی را هر روز به خود جلب می کنند. در این یادداشت کوتاه، به دو کتابخانه در برلین که چنین جایگاهی یافته اند می پردازیم.
1. مرکز یاکوب و ویلهلم گریم (گریم سنتر). یاکوب و ویلهلم گریم که عموماً به عنوان برادران گریم از آن ها یاد می شوند دو برادری هستند که داستان های به اصطلاح فولکلور آلمانی مانند هانسل و گرتل، راپونتسل و ماهی گیر و همسرش را جمع آوری کردند و آن ها را برای همیشه ماندگار ساختند. دانشگاه هومبولت برلین هم به جهت ادای احترام به آن ها، بزرگترین کتابخانه عمومی اش را به نام آن ها نامیده است. این کتابخانه در نزدیکی ایستگاه مترو خیابان فریدریش و در مرکز برلین قرار دارد و دسترسی به آن از هر جایی در برلین بسیار ساده است. این کتابخانه در هفت طبقه ساخته شده است و مجموعه ای بسیار غنی از کتاب ها به زبان های آلمانی و انگلیسی دارد و گه گاه کتاب هایی به زبان های دیگر مانند فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی هم در آن یافت می شود. بزرگ ترین خصیصه این کتابخانه ساختار و طراحی داخلی بسیار زیبای آن است. سالن های مطالعه این کتابخانه به صورت تراس هایی بسیار بزرگ در پنج طبقه ساخته شده است و تراس هر طبقه به تراس طبقه پایین دید دارد و در طبقه همکف هم یک سالن مطالعه قرار دارد که از همه طبقات به آن دید دارد. البته جز این تراس ها، در همه طبقات در اطراف مخازن کتاب میز و صندلی برای مطالعه قرار دارد و فضای بسیار زیادی به مطالعه و کار اختصاص داده شده است. البته مانند دیگر کتابخانه های عمومی برلین (و البته بسیاری دیگر از شهرهای آلمان) شما نمی توانید کیف یا کوله پشتی خود را به سالن مطالعه ببرید و باید آن را بیرونِ کتابخانه در کمدهایی که به این منظور تعبیه شده است قرار دهید و بعد با کیسه ای شفاف که محتویاتِ آن مشخص است، کتاب ها و وسائل خود را داخل کتابخانه ببرید. این کتابخانه اما، هم به جهت مکانش که دسترسی را بسیار ساده کرده است و هم به جهتِ زیبایی داخلیِ آن و هم غنای منابع، بسیار شلوغ است و اگر به جای هشت صبح که کتابخانه باز می شود ساعت ده به آن بروید، نه تنها کمدی برای قرار دادنِ کیف و وسائل خود پیدا نمی کنید، که حتی ممکن است جای خالی برای نشستن در آن هم وجود نداشته باشد. این مسئله در فصول امتحان که حتی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد هم برای مطالعه به آن می آیند بسیار محسوس تر است و حتی گاه، نیم ساعتی پیش از آغاز کار کتابخانه، صفی طویل برای ورود به آن شکل می گیرد. همین طور این کتابخانه تنها کتابخانه عمومی و بزرگ برلین است که حتی یکشنبه ها نیز تعطیل نیست (تنها در روزهای شنبه و یکشنبه که آخر هفته به حساب می آیند و تعطیل اند، ساعات کاری به جای هشت صبح تا دوازده شب تبدیل می شود به ده صبح تا هفت شب) و برای همین یکشنبه ها از زمان دیگری شلوغ تر است و اگر زود نجنبید، جایی برای نشستن هم نصیبتان نمی شود. در اطراف کتابخانه هم کافه ها و رستوران های بسیاری وجود دارند و اگر ساعاتِ عصر مسیرتان به آن اطراف بخورد، خیل دانشجویانی را می بینید که با تیپ هیپستری نشسته اند و سیگارشان را رول می کنند و هرازگاهی جرعه ای از قهوه شان می نوشند.
2. اشتاتزبیبلیوتک برلین. کتابخانه شهر برلین که سه شعبه دارد و شعبه اصلی آن در پتسدامر پلاتز و نزدیکِ جایی است که قبلاً دیوار برلین قرار داشته، بعد از مرکز گریم محبوب ترین کتابخانه عمومی برلین است. محبوبیت آن از جمله به خاطر این است که با مبلغی بسیار کم (سی یورو در سال) می توانید در آن عضو شوید و هر بار تا پنجاه جلد کتاب امانت بگیرید و همین طور در سالن مطالعه عظیم و بزرگِ آن بنشینید و مطالعه کنید. این کتابخانه هم مجموعه ای عظیم از کتاب های انگلیسی و آلمانی دارد و کتاب های فارسی و عربی هم در آن پیدا می شود. همین طور، در کتابخانه کافه بزرگی قرار دارد که غذا هم در آن سرو می شود و می توانید با قیمت معقولی قهوه و غذا از آن بخرید، هر چند کیفیت قهوه اش آن قدر خوب نیست که شما را از رفتن به کافه های خوبی که در اطرافِ آن قرار دارد منصرف کند. اولین چیزی که وقتی وارد کتابخانه می شوید توجه شما را به خود جلب می کند، عظمت و وسعتِ آن است و تا مدت ها ممکن است با کشفِ جاهای جدید در این کتابخانه، حیرت زده شوید. اما حسن بزرگتر، که البته معلول همین وسعت است، این است که در هیچ ساعتی از شبانه روز از یافتنِ مکانی برای مطالعه ناامید نمی شوید و به همین دلیل، گزینه بهتری نسبت به مرکز گریم به حساب می آید، هر چند به زیبایی آن نیست و مانند آن در کنار غذاخوری دانشگاه نیست که غذایی با کیفیت بسیار بهتر و البته قیمت بسیار پایین تر ارائه می دهد و البته دسترسی به آن هم به سادگیِ مرکز گریم نیست. در این کتابخانه هم شما نمی توانید کیف خود را همراه خود ببرید و باید آن را پیش از ورود در کمدهایی که به همین منظور فراهم آمده اند، بگذارید.
