تقویم پر است از روزهایی که متفاوت تر از بقیه ی روزها جلوه می کنند و با خودشان پیام های خاصی را به همراه می آورند. حالا آخرین برگ های این روزشمار ورق می خورد و خودش را برای ورود به سالی دیگر آماده می سازد. به نیمه ی اسفندماه که می رسیم، عبارتی خاص بر روی صفحه تقویم به چشممان می خورد : روز درختکاری؛ روزی که باید دست دوستی به سوی طبیعت دراز کنیم و پیوندی عمیق و محکم را با آن برقرار سازیم. وقت آن است که این استوار قامتان را ارج نهیم و به پاس خدماتی که همواره به انسان کرده اند، سپاسگزارشان باشیم.
شاید از خودتان بپرسید کدام خدمت ؟!
ما انسان ها بارها و بارها از وجود این نعمات الهی استفاده کرده و شاید به راحتی از کنارشان گذشته ایم. همه ی ما در سایه سار این درختان لحظاتی را آسوده و دغدغه هایمان را فراموش کرده ایم. قامتشان را بریده ایم تا چوب به دست آوریم و لوازم زندگی بسازیم. برگ و میوه شان را چیده ایم تا نیازهایان را برطرف کنیم و…
آنها با تمام وجود به ما خدمت کرده اند اما تا به حال برایشان چه کرده ایم؟!؟!
حالا روز درختکاری بهانه ای شده تا در واپسین روهای سال و با نزدیکی به موسم رویش جوانه ها در طبیعت لحظاتی را به این موجودات غرق در سکوت بیاندیشیم و کمی از دردهایی را که به جانشان روا داشته ایم، تسکین دهیم.
امروز، روز یادگیری است و همه ی ما باید یاد بگیریم که درختان حق زندگی دارند و باید روز به روز کهن سال تر شوند تا آیندگان ما نیز از آنها بهره مند گردند. می خواهیم به رنگ طبیعت در آییم و برایتان از روز درختکاری سخن بگوییم…
برای لحظاتی هم که شده ذهنتان را به این زیبارویان طبیعت معطوف کنید و با کارناوال قدمی کوچک را در راستای حفظشان بردارید…
15 اسفند، روز درختکاری در ایران
در کشورمان ایران، روز 15 اسفندماه در هر سال به عنوان روز درختکاری شناخته می شود و در طی آن مراسم های مختلفی با هدف بیان اهمیت درخت و درختکاری برگزار می گردد.
اما این تازه آغاز ماجرا برای درختان و طبیعت است و از 15 تا 22 اسفند به هفته ی منابع طبیعی اختصاص دارد. شاید بتوان نام این هفته را هفته ی خوشحالی درختان نیز نامید که به عنوان منبعی ارزشمند و حیاتی برای ادامه حیات بشر باید به آنها توجه شود.
در این روز چه باید بکنیم؟
در روز درخت کاری، همانطور که از نامش پیداست، باید نهالی در زمین کاشته شود. مردم دست به کار می شوند و با به راه انداختن گروه ها و کمپین ها ی ویژه ی این روز به کاشت نهال اقدام می کنند. سازمان هایی نظیر منابع طبیعی، شهرداری و … نهال ها و درختچه هایی را به رایگان در اختیار مردم قرا می دهند تا در این حرکت ارزشمند مشارکت داشته باشند.
بسیاری از مردم و و حتی هنرمندان و ورزشکاران در اطراف شهر ها و پارک های بزرگ گرد هم می آیند تا با دستهایشان، قدمی کوچک در راستای سپاس از خدمات طبیعت بردارند. در این میان کمپین های حمایتی از محیط زیست و تشکل های مردمی نیز به منظور جلوگیری از نابودی و از بین رفتن کامل جنگل ها اقداماتی را انجام می دهند تا در این امر مهم شریک شوند.
چه شد که این روز در تقویم قرار گرفت؟
نخستین بار در سال 1872، فردی به نام جولیوس استرلینگ مورتون (J.Sterling Morton) که در در ایالت نبراسکا زندگی می کرد به فکر این افتاد که روزی را در تقویم به درختکاری و منابع طبیعی اختصاص دهد. در آن زمان تاریخ 10 آوریل به این منظور در نظر گرفته شد و مردم بیش از 1 میلیون درخت را کاشتند. بعد از مدتی این تاریخ به آخرین جمعه ماه آوریل منتقل گردید و از آن به بعد کم کم بقیه ی کشورها نیز وارد این عرصه شدند و گام هایی را در جهت حفظ درختان برداشتند.
درختان به چه کار ساکنان زمین می آیند؟
درختان یکی از حیاتی ترین نقش ها را در حیات انسان ها و سایر جانداران ایفا می کنند. آنها برای ادامه حیات از دی اکسید کربن استفاده کرده و به این وسیله هوا را پاک می کنند. هر درخت سالانه 22 کیلوگرم دی اکسید کربن جذب می کند و هوای پاک و سالم را به ساکنان زمین اهدا می نمایند.
بسیاری از پرندگان و جانوران مامن و آشیان خود را در درختان می سازند و از میوه های آن ها برای تغذیه خود استفاده می کنند.
چوب درختان یکی از عناصری است که مورد استفاده انسان قرار می گیرد و با استفاده از آن وسایلی را برای زندگی خود می سازد. البته با همین استفاده آسیب های زیادی را بر بدنه این منبع ارزشمند وارد می آورد.
این سبز قامتان به هنگام بروز سیل همچون سدی استوار عمل می کنند و جان انسان و سایر ساکنان کرده زمین را نجات می دهند. اگر این مخلوقات نباشند فرسایش خاک امان زمین را می بُرد و مشکلاتی جدی را به وجود می آورد.
از همه ی این اصول علمی که بگذریم، وجود درختان رنگی دیگر را به طبیعت می بخشد و دیدنشان روحمان را تازه می کند که با هیچ حسی قابل مقایس نیست…
15 اسفند آغازی برای هفته منابع طبیعی
روز درختکاری آغاز هفته منابع طبیعی را نوید می دهد و بر اهمیت این منابع ارزشمند را بیش از پیش تاکید می کند. حال بد نیست بیشتر راجع به مفهوم منابع طبیعی بدانیم و در مورد نقش آن در حیات خود اطلاعات بیشتری به دست آوریم.
منابع طبیعی، به کلیه مواد و منابعی اطلاق می گردد که به صورت کاملا طبیعی و بدون دخالت انسان به وجود می آیند و از نظر حیاتی به دو دسته تقسیم می گردند:
منابع طبیعی غیرقابل تجدید که مقدار آنها پس از بهره برداری، کاهش می یابد و به صورت اولیه باز نمی گردد مانند معادن و مخازن.
منابع طبیعی تجدید شونده که پس از بهره برداری، در صورت رعایت اصول و مدیریت صحیح، قابلیت تجدید حیات دارند و مجددا شارژ می شوند مانند جنگل ها و مراتع.
منابع طبیعی چه ارزشی دارند؟
آب، خاک، جنگل و مرتع که با عنوان منابع طبیعی تجدید شونده از آنها یاد می کنیم به عنوان بستری برای حیات انسان ها و زیربنای توسعه پایدار جوامع شناخته می شوند و نه تنها به نسل امروزی، بلکه به آیندگان نیز تعلق دارند و نیازمند حفظ و نگهداری هستند. در این میان منابع تجدید ناپذیر نیازمند توجه بیشتر ی هستند چرا که در صورت نابودی هیچ گاه نمی توان آنها را احیا نمود و هیچ اثری از آنها برای نسل بعدی باقی نمی ماند.
این منابع، تکیه گاهی مطمئن برای توسعه اقتصادی و اجتماعی، بستری برای رونق کشاورزی، زمینه ای برای اشتغال، منبعی برای تولید چوب، زیستگاهی برای گونه های گیاهی و جانوری، منبعی برای تولید اکسیژن و تفرجگاهی برای گذران اوقات فراغت به وجود می آورند و دارای اهمیت بسیار زیادی هستند.
منابع طبیعی، چگونه از دست می روند؟
تخریب منابع طبیعی دو متهم دارد: طبیعت و انسان
آتش سوزی های طبیعی، سیل و زلزله، برخی از عوامل طبیعی به شمار می روند که انسان کنترلی بر روی آنها ندارد و جزئی از چرخه ی طبیعت هستند. در مقابل انسان، به روش های گوناگون، دانسته و ندانسته، به جان منابع طبیعی می افتد و آنها را به مرگ نزدیک و نزدیک تر می کند. بی احتیاطی جنگل نشینان، دامداران و آتش سوزی های جنگل ها و مراتع، عبور جاده های گوناگون از جنگل ها و مراتع، مدیریت اشتباه در عرصه منابع طبیعی و نبود آموزش صحیح تنها گوشه ای از اقدامات نادرست انسان هستند و قطع درختان و آلودگی هوا را منجر می شوند.
رابطه انسان و طبیعت کاملا دو طرفه است. اگر به آن احترام بگذارید و حفظش کنید مدت زمان بیشتری را به شما خدمت می کند اما اگر آن را نادیده بگیرید به مرور زمان مرگ آن را رقم می زنید.
حال دنیایی را بدون این منابع تصور کنید که نفستان را بند می آورد و و در نهایت شما را به ایستگاه مرگ می رساند.
کمی درباره ی نهال کاری بدانیم
حال اگر قرار است دست به کار شوید و نهالی را به زمین هدیه کنید بهتر است با توجه به اصول، این کار را انجام دهید.
برای کاشت نهال ابتدا باید به این موضوع دقت کنید که در چه محلی می خواهید اقدام به انجام این کار کنید و سپس با توجه به شرایط، نهال مورد نظر را انتخاب نمایید. در روز درخت کاری بیشتر از دو نوع نهال استفاده می شود ، ریشه لخت و گونی پیچ. چرا که این نوع نهال ها قیمت پایین تری دارند و راحت تر می شود آن ها را کاشت .
به هنگام کاشت نهال این نکات را مد نظر قرار دهید:
1) نهال ها باید سالم باشند.
2) در خاک و محل مناسب کاشته شوند.
3) کاملا صاف و در صورت نیاز از چوب و یا شی دیگری در راستای خم نشدن آن استفاده شود تا مبادا نهال کج رشد کرده و یا آسیب ببیند.
4) حوضچه ی کوچک دور تنه ی آن مناسب حفر شود.
5) در معرض باد و طوفان و یا ضربه ی شدید قرار نگیرد.
6) از کود مناسب به هنگام کاشت استفاده شود.
نکات دیگری نیز در این خصوص وجود دارد ولی دانستن همین نکات می تواند تا حدود زیادی موفقیت شما را در کاشت نهال و تقدیم درختی تنومند به آیندگان تضمین کند.
دنیایی را بدون درختان تصور کنید
شاید هنوز هم در این که دست به کار شوید و نهالی بکارید مردد هستید. می خواهیم کمی از قوه تخیلتان کمک بگیرید. در ذهن خود دنیایی را بدون درختان تجسم کنید. زمینی کویرگونه که هیچ سایه ساری برای در امان ماندن از تابش خورشید وجود ندارد.
هوایی که نمی شود در آن نفس کشید و با هر دم و بازدم گازهایی خطرناک به بدن ما راه پیدا می کنند.
دیگر وسایل چوبی زینت بخش خانه هایمان نمی شوند.
مداد یا کاغذی برای تحصیل فرزندانمان وجود ندارد.
و…
نگاهی به روز درختکاری در دیگر کشورها
بد نیست بدانید ایران تنها کشوری نیست که چنین روزی را در تقویمش دارد. کشورهای دیگر نیز یکی از روز های پایانی زمستان و یا اوایل بهار را به این امر اختصاص داده اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
نام کشور |
روز درختکاری |
نام کشور |
روز درختکاری |
الجزایر |
27 اکتبر |
ونزوئلا
|
چهارمین یکشنبه ماه می |
استرالیا |
28 جولای |
ایالات متحده آمریکا
|
10 آوریل |
بلژیک |
21 مارس |
اوگاندا
|
24 مارس |
برزیل |
21 سپتامبر |
تانزانیا
|
1 ژانویه |
کامبوج |
1 ژوئن |
سری لانکا
|
15 اکتبر |
جمهوری آفریقای مرکزی |
22 ژوئیه |
کره جنوبی
|
5 آوریل |
تایوان |
12 مارس |
آفریقای جنوبی
|
از 1 تا 7 سپتامبر |
چین |
12 مارس |
پرتغال
|
21 مارس |
کاستاریکا |
15 ژوئن |
لهستان
|
10 اکتبر |
مصر |
15 ژانویه |
فیلیپین
|
25 ژوئن |
آلمان |
25 آوریل |
نیجر
|
3 آگوست |
ژاپن |
29 آوریل |
نیوزیلند
|
5 ژوئن |
کنیا |
21 آوریل |
هلند
|
نخستین روز بهار (21 مارس) یا نخستین روز پاییز (21 سپتامبر) |
لسوتو |
21 مارس |
نامیبیا
|
8 اکتبر |
مقدونیه |
12 مارس |
مکزیک
|
دومین دوشنبه ماه ژوئیه |
سخن آخر
می شود با قدم ها و حرکت هایی کوچک جلوی یک فاجعه زیست محیطی را گرفت.
کافیست حداقل همین یک روز را صرف این منابع ارزشمند کنیم تا زمینی مناسب زندگی را به آیندگان خود تحویل دهیم.
یادتان باشد این فقط ما نیستیم که از این درختان سهم داریم، نسل های آینده نیز باید بتوانند از وجود آنها بهره ببرند و به حیات خود ادامه دهند.
چه برنامه ای برای این روز دارید؟
آیا در محل زندگیتان کمپینی برای این روز به راه افتاده است؟
از حال و هوای شهرتان برایمان بگویید.
منتظر نظرات، پیشنهادات و تجربیات شما همراهان همیشگی هستیم…