کاخ گلستان تهران اثری تاریخی است که در میانه پایتخت به جا مانده است و از بناهای بسیار ارزشمند ایران و حتی جهان محسوب می شود. این مجموعه بی نظیر که نام گلستان را از تالاری به همین نام ارث برده است، در زمان آغامحمدخان قاجار بنا گردیده است. موزه کاخ گلستان قدمتی نزدیک به 450 سال دارد و می توان رد و اثر وجود این بنا را در سفرنامه پیترو دلاواله دید که در وصف شهر تهران نوشته است چنارستانی که کاخ سلطنتی میان آن ها محصور است. این کاخ بنا شدنش به زمان شاه عباس صفوی باز می گردد اما در سال های 1173 هجری قمری تا 1180 هجری قمری اجر و قرب بیشتری یافت. در این سال ها، کریمخان زند این محوطه را با ساختن یک دیوانخانه منزلت بخشید و شهرت داد. پس در ادامه با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای معرفی کاخ گلستان در تهران...
موزه کاخ گلستان
کاخ گلستان در تهران با حضور آغامحمدخان قاجار و پایتخت شدن این شهر تبدیل به ارگ سلطنتی شد و وی پس از شکست دادن لطفعلی خان زند، در فروردین سال 1209 هجری قمری در این مجموعه پر راز و رمز تاجگذاری نمود. با جلوس فتحعلی شاه بر تخت سلطنت و تاج گذاری او نیز در کاخ گلستان، اهمیت این بنا بیشتر شد و این پادشاه قاجار دست به توسعه، ترمیم و تزئین موزه کاخ گلستان زد. شاهنشاه صاحب قِران، ناصرالدین شاه قاجار با دلبستگی که به فرنگ داشت تغییرات اساسی در این مجموعه به یادگار مانده از ازمنه دور ایجاد کرد که همگی متاثر از مشاهدات وی از فرنگ بود. سه پادشاه بعدی سلسله قاجار تغییرات چندانی در آن ایجاد نکردند ولی با به روی کار آمده رضا شاه و احساسات ناسیونالیستی این قزاق، هر دو شاه پهلوی نیز مراسم تاج گذاری خود را در مجموعه گلستان برگزار نمودند.
کاخ گلستان تهران در دوم تیرماه سال 1392 هجری شمسی در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو ثبت شد. این مجموعه با ابهت و بزرگ امروزه با 4 و نیم هکتار وسعت، یک دهم مساحت محوطه اصلی روزگار دور می باشد. شمس العماره، تالار آینه، تخت مرمر، تالار سلام، ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر، حوض خانه، کاخ ابیض، تالار برلیان، حوض خانه عمارت بادگیر، تالار الماس و تالار عاج از بناهای موجود در مجموعه شگرف گلستان تهران است.
تکیه دولت بنایی بوده در ضلع جنوب غربی کاخ گلستان تهران که کنار عمارت شمس العماره قرار داشت. ایوان مرمر هم از زیبایی و شکوهی وصف ناشدنی برخوردار است و با 65 تکه مرمر در ابعاد مختلف، یکی از دیدنی های مجموعه کاخ گلستان می باشد. کاخ ابیض نیز با دیواری سفید رنگ از بناهایی است که در میان کاخ گلستان تهران با معماری اروپایی ساخته شده است. وقتی به دیدن مجموعه های موجود در کاخ گلستان می روید موزه مردم شناسی را نیز فراموش نکنید همین طور بنای پنج طبقه شمس العماره که طرح و هوس ساختش، میراث سفرهای پادشاه قاجار است. این شاه برای نگهداری هدایایش نیز تالاری را اختصاص داد که با نام تالار عاج مشهور و معروف است همانند تالار آینه که با آینه کاری بی همتا و خیره کننده اش، یکی از بهترین بناهای این مجموعه تاریخی است.
کاخ گلستان کجاست؟
کاخ گلستان در تهران واقع شده است. در میدانی به نام ارگ واقع در خیابان 15 خرداد که ایستگاه مترویی به همین نام دارد و دسترسی به کاخ گلستان را جهت بازدید، بسیار سهل و آسان نموده است. این کاخ علاوه بر تاجگذاری شاهان قاجار و پهلوی، شاهد برگزاری مجلس موسسان بود. مجلسی که در مصوبه خود، در آذر ماه 1404، تولد سلسله پهلوی و سقوط حکومت چندین ساله شاهان قاجار را اعلام نمود. تعدادی بنا نیز در میان کاخ گلستان تهران قرار داشته است که امروز این طور نیستند همانند خوابگاه ناصری، تکیه دولت، عمارت خروجی، عمارت صندوق خانه و رخت دارخانه سلطنتی و تالار خاقان مغفور.
کاخ گلستان تهران، محوطه ای است تاریخی با معماری های متنوع در نزدیکی محل داد ستد پایتخت نشین ها، یعنی بازار تهران. این بناهای تاریخی شاهان بسیاری را دیده اند و حکایت های بی شماری را در سینه خود حبس کرده اند تا شاید، روزی برای جمعی که زبان شان شان را می شناسند تعریف کنند.
