کندوان ؛ سومین روستای صخره ای جهان

کارناوال قصد دارد به مکانی جالب و شگفت انگیز در #آذربایجان شرقی سفر کند.

 روستایی با معماری عجیب و مردمانی سخت کوش و مهربان. 

کندوان روستایی صخره ایست در اُسکو که اهالی آن داخل خانه هایی در دل صخره های کله قندی شکل سکونت دارند. خانه هایی متفاوت و حیرت انگیز.

کندوان یکی از سه روستای صخره ای دنیاست که حیرت همه گردشگران را بر می انگیزد.

همراه کارناوال به #کندوان سفر کنیم و راجع به روستا و شرایط زنگی ساکنانش بیشتر بدانیم.

کندوهای مسکونی…

بعد از گشت و گذار در شهر تبریز ، به قصد بازدید از روستای صخره ای جالب که ساکنانش همچنان در خانه های صخره ای قدیمی خود زندگی می کنند ، به سمت اسکو حرکت کردیم. کمتر از یک ساعت تا تماشای خانه های عجیب اهالی کندوان فاصله داریم.

از دور کوه هایی کله قندی فشرده ای دیده می شود که اصلا شبیه خانه نیستند.

ابتدای روستا ماشین متوقف می شود و باید پیاده داخل روستا را ببینیم. با آنکه تابستان است ، نسیمی خنک می وزرد و جای هیچ خستگی را در تنت نمی گذارد. اینجا همه چیز از طبیعت برخاسته و همه چیز رنگ  بوی طبیعی خود را دارد. انسان ها هماهنگند با محیط پیرامونشان.

از میان دکان های ادویه وگیاه دارویی و صنایع دستی گذر کرده و کله قندهایی که رویشان حفره هایی و جود دارد و در و پنجره هایی رنگی دارند  را می بینیم. انگار ساکنان این شهر درون هرم هایی سنگی زندگی می کنند؛ خانه هایی چند طبقه که نیاز ساکنینش را برآورده می کند. از کوچه های باریک و پله های بلند  روستا عبور می کنیم و بوی نان تازه از لابه لای در و پنجره های روستا به مشام می رسد؛ بسیار دوست دارم وارد یکی ازین خانه های خاص و جالب شوم و نوع زندگی ساکنانش را از نزدیک ببینم. به همین خاطر شبی را در یکی از خانه های محلی اقامت می کنیم. در ساده و چوبی خانه را که باز می کنی ، خانه ای ساده و با حداقل امکانات را می بینیم که  لوازمش را بسیار باسلیقه و با توجه به معماری اتاق چیده اند. سقف و دیوارهای سنگی و ناهموار آن نشان از دستانی توانا دارد که برای ساخت سرپناهی ، تمام توانش را به کار گرفته.

بالکنی بزرگ جلوی خانه است که گردشگران روی صندلی های پلاستیکی آن می نشینند و چای را در کنار همراهانشان  می نوشند و منظره تماشایی کندوان را از بالا نظاره می کنند.

به تماشای زیبایی های وصف ناشدنی روستای صخره ای کندوان بنشینیم …

سومین روستای صخره ای دنیا

در جنوب شرقی اسکو ، روستایی تاریخی و خارق العاده در میان  دره ای سرسبز و رودخانه ای پر آب قرار دارد. روستایی با صخره های مخروطی شکل که اهالی خانه های خود را در دل این صخره های سنگی و سخت کوه سهند  تراشیده اند و سرپناهی سنگی برای خود ساخته اند.

این خانه های سنگی در چند طبقه با چند اتاق ساخته شده که طبقات همکف معمولا به عنوان اصطبل و طبقات بالا برای سکونت طراحی شده؛ طبقات به وسیله راه پله هایی  کنده شده با دست بهم راه پیدا می کنند.

 کندوان قدمتی 800 ساله دارد؛ معماری عجیب آن یکی از خاص ترین و نادرترین سکونتگاه های ساخته شده به دست بشر است. 

در محله مسکونی برروی دیواره ها در و پنجره هایی کج و کوله با رنگ های متفاوت دیده می شود ، با این وجود ، منظره ای جالب و تماشایی دارد.

کندوان سومین روستای صخره ای جهان پس از کاپادوکیای ترکیه و داکوتای آمریکا می باشد. تفاوت کندوان با دو نمونه دیگر ، سکونت اهالی در این خانه های مخروطی و صخره ای است و همین امر کندوان را متمایز ساخته است .

روستای کندوان در با 117 خانه مسکونی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

معماری بناهای روستای کندوان

خانه های کندوان در  میان مخروط هایی به ارتفاع تقریبی 40 متر ساخته شده اند که درون هر مخروط، خانه های دو تا چهار طبقه قرار دارد. خانه هایی سنگی که اهالی به آن ها “کران” یا “گیران” می گویند. مسجد ، حمام ، مدرسه ، هتل و… از ابنیه ساخته شده در دل صخره هاست.

شکل مخروطی این ساختمان ها باعث می شود که طبقات مختلف کران ها از داخل به هم راه نداشته باشند و تنها از طریق پلکان سنگی در خارج از بنا امکان پذیر است. آشپزخانه را به خاطر فضای کم خانه ها بیرون و در دامنه کوه ساخته اند تا دود تنور نیز مزاحم ساکنین آن نشود. 

نورگیر این منازل بیشتر در طبقات بالایی قرار دارد و طبقات پایین نور خوبی ندارند. در هر فصلی که به کندوان سفر کنید ، اگر وارد یکی از خانه ها شوید ، تفاوت دما را در بیرون و داخل حس خواهید کرد. هوای داخل کندوهای مسکونی در زمستان گرم و در تابستان خنک است.

 

 چشمه آب معدنی کندوان

یکی از جاذبه های این روستا ، وجود چشمه آب معدنی است که بسیاری معتقدند آب این چشمه برای درمان بیماران کلیوی بسیار مفید است و به همین خاطر بسیاری از گردشگران در هنگام سفر به کندوان ، از آب این چشمه برای عزیزان خود جرعه ای برداشته و به سوغات می برند. 

آب چشمه را برای مصرف به داخل روستا لوله کشی کرده اند. 

بسیاری از اهالی کندوان ظرف هایی مخصوص آب با حجم های مختلف برای فروش در دکان های خود دارند که گردشگران برای برداشتن و بردن آب به شهر خود با مشکل مواجه نشوند.

کندوان مامن دلیران ایران

وقتی به فرم خانه های کندوان می نگری ، فرهادان تیشه به دستی را می بینی که با دستان خالی به عشق امنیت هم میهنان خود تیشه بر سنگ های سخت زده تا مامن و سرپناهی آرام را بسازند و از یورش مغولان در امان مانند.

در سده هفتم هجری که مغولان به آب و خاک این دیار متجاوز شدند ، روستاییان جنوب خاوری اسکو ، به فکر ساخت محلی افتادند که از قتل و غارت مغولان در امان باشند؛ پس بهترین منطقه ، مکانی مرتفع است که نزدیک به مراتع و چراگاه باشد و دسترسی به آب آن راحت باشد. بهمین دلیل  کندوان با چشمه آب معروفش ، بهترین مکان برای اسکان اهالی بوده است.

 

عبادت در میان صخره ها…

در میان این مخروط های جالب و عجیب و در مرکز روستا دو مسجد برای راز و نیاز و عبادت اهالی ساخته شده که ظاهر آن تفاوتی با دیگر بناها ندارد.

1) مسجد بزرگ

بنای این مسجد در چهار طبقه بنیان نهاده شده که  طبقه‌ اول‌ به‌ صورت‌ آغل‌، طبقه‌ دوم‌ به‌ عنوان‌ مسجد و طبقه‌ سوم‌ به‌ صورت‌ مسکونی‌ و طبقه‌ چهارم‌ به‌ عنوان‌ انباری‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گرفت ه؛ که امروز به علت تخریب تنها طبقه مسجد مورد استفاده قرار می گیرد.

ورودی مسجد را باید از پرچمی که بر پنجره آن نصب شده تشخیص داد. درب آن نیز چوبی بوده که امروز شکسته شده و در کنار صخره رها شده است.

باید از طریق یک پلی چوبی  ( که‌ از طریق‌ اتصال‌ به‌ یک‌ صخره‌ مسکونی‌ بزرگ‌ به کوچه متصل می شود ) به درب چوبی رسید و وارد مسجد شد ؛ که این پل نیز رو به تخریب است.

داخل مسجد به دو قسمت زنانه و مردانه تقسیم شده و برای استحکام سقف ، ستونی در وسط فضای مردانه قرار داده اند. نور مسجد از پنجره چوبی کوچکی است که رو به جنوب قرار دارد.

دیواره های مسجد را با گچ سفید کرده اند و دورتا دور آن جای شمع و چراغ و مهر دیده می شود. در رَف ها نیز محلی برای تهیه چای در نظر گرفته شده است.

2) مسجد کوچک

مسجدی کوچک به منظور ادای نماز صبحگاهی در کنار حمام صخره ای کندوان قرار دارد. مسجدی با یک ستون سنگی، محراب و جایی برای تهیه چای و محلی برای قرار دادن کفش و…

مسجد کوچک در یک طبقه و دارای در و پنجره و نورگیر است و دیواره های آن نیز سفیدکاری شده می باشد.

این مسجد و حمام مجاورش در حال حاضر متروکه است.

زمان ساخت این دو مسجد را از اهالی که پرس و جو کردیم ، آنها اظهار بی اطلاعی کردند و از  تاریخ برپایی آن ها اطلاعی کسب نشد.

کسب و کار اهالی کندوان

وقتی وارد روستا می شوید ، دکان های فروش گیاهان دارویی ، عسل ، صنایع دستی چون گلیم ، جاجیم و شال‌های رنگین و… را خواهید دید که از فروش آنها به گردشگران مردمان کندوان ، کسب درآمد می کنند.

مراتع سرسبز عشایری باعث شده تا اهالی ازین فضا برای پرورش زنبور عسل و گیاهان دارویی بهره برده و منبع درآمدی از این طریق داشته باشند.

زنان روستا نیز با بافت شال های رنگی و متنوع ، گلیم ، جاجیم و… گردشگران را با هنر و صنایع دستی خود آشنا می سازند.

وجود مراتع سرسبز عشایری فضای مناسبی را برای پرورش زنبور عسل و کشت گیاهان دارویی فراهم نموده است و همین موقعیت یک نوع منبع درآمد برای روستاییان محسوب می‌شود. همچنین بافت گلیم ، جاجیم و شال‌های رنگین و زیبا یکی از اشتغالات زنان روستای کندوان می‌باشد.

موزه مردم شناسی کندوان

در میان کوچه های باریک روستا ، تابلویی را خواهید دید که راهنمای ورود به یکی از بناهای کندوان است که تبدیل به موزه مردم شناسی شده است.

با ورود به این اتاق صخره ای ، با دنیای زندگی و آداب و رسوم ، پوشاک ، ابزارآلات و … روستاییان آشنا خواهید شد. 

در این قسمت نیز می توانید صنایع دستی کندوان را از فروشنده داخل موزه خریداری کنید.

هتل صخره ای لاله کندوان

یکی از بهترین و بزرگترین جاذبه های این روستا ، وجود هتلی صخره ای است که برای گردشگران به خصوص گردشگران خارجی چند شب سکونت در آن بسیار جذاب و لذت بخش است. این هتل در سال 1385 افتتاح شد و از آن تاریخ به بعد بسیار شهرت یافت.

هتل لاله کندوان سومین هتل صخره ای دنیاست. اتاق ها و فضای این هتل با آنکه در دل صخره قرار دارد و فرم صخره ای خود را حفظ کرده ، دارای تجهیزات و امکانات مدرنی  چون جکوزی و … است. 

 هتل 5 ستاره لاله دارای  40 کرانه ( اتاق سنگی طبیعی ) است که آرامش حاکم بر محیط آن سبب شده تا در اغلب اوقات به ویژه فصل بهار و تابستان تمام اتاق هایش از قبل رزرو شده است.

 برای اقامت در این هتل تماشایی و جذاب  از قبل باید با پذیرش هتل تماس گرفته و اتاقی را رزرو کنید.

تلفن:     7-33224951-009841 
فاکس:      33224958-009841

جنس مخروط های کندوان

 مخروط هایی که امروز سکونتگاه اهالی کندوان است و به یکی از بهترین مقاصد گردشگری ایران زمین تبدیل شد ه، حاصل مخلوط شدن مواد آتشفشانی سهند با گل و لای حاصله از باران سیل‌آساست و جنس آن ها از نوع “اینمبریت” و “لاهار ” می باشد.

مواد مذابی که از دهانه آتشفشان سهند و دیگر آتشفشان ها در طول هزاران سال بیرون جهیده و برروی هم انباشته شده و پوسته ای از سنگ توف برروی آن ها ایجاد شده که در قسمت های مختلف مقاومتشان تفاوت دارد. عوامل طبیعی چون برف و باد و باران این توده ها را شکل داده و به با گذشت زمان تکه های کم استحکام کران ها فرو ریخته و قسمت های مقاوم باقی مانده اند.

قسمت ورودی روستا براثر باد و باران های فراوان صدمه دیده و قسمت شرق و انتهای روستا سالم ترند؛ چون وجود تپه های مرتفع از تخریب کران ها جلوگیری کرده اند.

بهترین زمان برای سفر به کندوان

کندوان در زمستان بسیار سرد و برفی است به همین خاطر گردشگران ترجیح می دهند در اواخر بهار و تابستان به این منطقه سفر کنند تا هم از طبیعت اطراف کندوان بهره برند و هم به راحتی در روستا قدم زنند و از بافت روستا و بازار  و موزه و… دیدن کنند.

اقامت در کندوان

هتل لاله کندوان بهترین گزینه برای گذراندن شبی دلچسب و آرام در روستای کندوان است.

اما گزینه ای دیگر نیز وجود دارد و آن اجاره یکی از خانه های روستایی می باشد. برخی از اهالی اتاقی در منزل خود را مجهز کرده تا به گردشگران کرایه دهند.

دسترسی به کندوان

آدرس: ایران. تبریز. اسکو

روستای کندوان در 62 کیلومتری جنوب غربی تبریز و در دامنه سلطان داغی واقع شده است که با اسکو 18 کیلومتر فاصله دارد.

با خودروی شخصی خود یا تاکسی از تبریز به سمت اسکو حرکت کنید. بعد از اسکو و گذر از شهر “اسفنجان” و روستای “کهنمو” به کندوان خواهید رسید.

جهت عزیمت به روستای کندوان کافی است از شهر تبریز به سمت اسکو حرکت نمایید و پس از ادامه مسیر از شهر اسکو به سمت جنوب و گذشتن از شهر “اسفنجان” و روستای “کهنمو” به این روستا میرسید. تقریبا کمتر از یک ساعت از شهر تبریز تا کندوان راه است.

اگر هم نمی توانید به کندوان بروید سفری مجازی به این روستای شگفت انگیز داشته باشید. سفر را از اینجا آغاز کنید …

توصیه های دوستانه کارناوالی

در این سفر حتما به دکان های اهالی و بازارچه محلی کندوان بروید ، در این قسمت داروهای گیاهی و ادویه های متنوعی را خواهید دید که نمونه آن ها را در شهر دیگری پیدا نخواهید کرد.

به اهالی روستا و کسب و کار و گفته هایشان احترام بگذارید. روستاییان کندوان بسیار با گردشگران مهربان و خوش برخورد هستند.

کندوان از نگاه توریست های خارجی

سخن کارناوال

سفر به کندوان تجربه ای متفاوت و لذت بخش خواهد بود و اطلاعات بسیاری را در این روستا کسب خواهید کرد.

از خاطرات خود در این سفر با کارناوال و همراهان سخن بگویید.