به گفته بانک تسویه بین‌الملل، بانک‌های اروپایی در بازه زمانی 2007 تا 2017 با کاهش 42 درصدی وابستگی خود به دلار امریکا از آسیب‌پذیری خود کاسته‌اند، اما هنوز تحریم‌های امریکا مانع بزرگی بر سر راه کشور‌های اروپایی خواهد بود
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جوان، بعد از تلاش عملیاتی چین، روسیه و ترکیه در حذف مبادلات دلاری اکنون هند و آلمان نیز در تلاش است تا وابستگی خود را به مبادلات دلاری کاهش دهد. اکثر این کشور‌ها مهم‌ترین دلیل خود را ادامه تجارت خارجی با ایران می‌دانند و به این ترتیب جهان شاهد شتاب گرفتن روند حذف دلار را از مبادلات تجاری است.
با توجه به اینکه کشور‌هایی نظیر چین و هند تمایلی به قطع کامل خرید نفت از ایران ندارند و اتحادیه اروپا نیز از تأیید خروج امریکا از برجام خودداری می‌کند، امریکا در موضع ضعف قرار گرفته تا با مشتریان نفت ایران در زمینه کاهش خرید نفت از این کشور مذاکره کند.
مشاوره حقوقی برای ادامه خرید نفت
به گزارش پایگاه خبری ان دی تی وی، در حالی که هند به دنبال راه‌هایی برای حفظ روابط دوجانبه خود با ایران در شرایط تحریم‌های امریکاست، یک مؤسسه حقوقی در لندن اعلام کرد، مشتریان عمده نفت ایران از جمله هند و چین گفته‌اند، قصد دارند راهی را برای دور زدن تحریم‌های امریکا و تداوم خرید نفت از ایران بیابند.
به گفته منابع رسمی، هند علاوه بر تلاش برای متقاعد کردن واشنگتن مبنی بر اینکه تحریم‌ها علیه ایران برای اقتصاد هند تبعات زیانباری دارد، در حال مذاکره با اعضای اتحادیه اروپاست تا راهی برای خلاصی از تحریم‌های ایران بیابد.
مؤسسه حقوقی زایوالا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «در حالی که امریکا در حال افزایش فشار بر متحدان این کشور است تا از تحریم‌های یکجانبه علیه ایران حمایت کنند، مشتریان عمده انرژی ایران از جمله هند و چین مخالفت خود را با درخواست امریکا اعلام کرده‌اند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «هند در حال حاضر موافقتنامه‌ای رقابتی با ایران در زمینه خرید نفت منعقد ساخته که بر اساس آن هزینه حمل نفت از ایران نسبت به هزینه حمل از امریکا حداقلی است. به علاوه، ایران مدت بیشتری به شرکت‌های هندی جهت پرداخت پول نفت فرصت می‌دهد؛ بنابراین این تفاوت در هزینه‌ها در بلندمدت برای هند پرمنفعت خواهد بود.»
این بیانیه می‌افزاید: «با توجه به اینکه کشور‌هایی نظیر چین و هند تمایلی به قطع کامل خرید نفت از ایران ندارند و اتحادیه اروپا نیز از تأیید خروج امریکا از برجام خودداری می‌کند، امریکا در موضع ضعف قرار گرفته تا با مشتریان نفت ایران در زمینه کاهش خرید نفت از این کشور مذاکره کند.»
این گزارش همچنین گفته، هند احتمالاً این موضوع را در نشست‌های ماه آینده با مایک پمپئو، وزیر خارجه و جیمز متیس، وزیر دفاع امریکا مطرح خواهد ساخت.
خرید نفت ایران با پول کشور مقصد
در همین حال راشا تودی از قرارداد‌های آتی نفت چین که با یوآن منعقد می‌شود خبر داده و آورده است: «خرید نفت ایران به روپیه توسط هند صورت می‌گیرد. همچنین روسیه برای حذف دلار از مبادلات تجاری سرعت بیشتری می‌دهد.»
معاون وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرده که این کشور به تحریم‌های امریکا پاسخ مناسبی خواهد داد؛ با این پاسخ در راستای افزایش تلاش‌ها برای خارج کردن دلار از مبادلات تجاری خواهد بود.
سرگی‌ریابکوف در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «وقت آن رسیده که ما از حرف بگذریم و به مرحله عمل وارد و از شر دلار خلاص شویم و به دنبال ارز جایگزین باشیم.»
ایجاد کانال‌های بانکی جدید مستقل از دلار بین ایران و اروپا یک رؤیا نیست
بلومبرگ نیز در گزارشی نوشت که پیشنهاد آلمان برای ایجاد کانال‌های جدید مالی و بانکی با ایران و دور زدن تحریم‌های امریکا می‌تواند محقق شود.
در شرایطی که دولت امریکا عرصه را بر متحدان اروپایی خود تنگ کرده است، رهبران آلمان از جمله آنگلا مرکل، صدراعظم پیشنهاد داده‌است که کشور‌های اروپایی باید گام‌هایی برای کاهش وابستگی خود به دلار بردارند. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان نیز خواهان ایجاد کانال‌های مالی مستقل از دلار برای حمایت از شرکت‌های اروپایی دارای روابط اقتصادی با ایران شده است.
برای تحقق چنین امری، کانال‌های پرداخت باید توسط مؤسساتی انجام شود که وابستگی به دلار ندارند. به گفته بانک تسویه بین‌الملل، بانک‌های اروپایی در بازه زمانی 2007 تا 2017 با کاهش 42 درصدی وابستگی خود به دلار امریکا از آسیب‌پذیری خود کاسته‌اند، اما هنوز تحریم‌های امریکا مانع بزرگی بر سر راه کشور‌های اروپایی خواهد بود: برای مثال در آلمان 502 میلیارد دلار از دارایی‌های بانکی به شکل دلار است.
با این حال اجرایی شدن برنامه پیشنهادی وزیرخارجه آلمان غیرممکن نیست؛ چراکه هم‌اکنون نیز بانک‌هایی وجود دارند که وابستگی به سیستم مالی امریکا ندارند و چه بسا که تحت شرایطی بتوانند رشد نیز داشته باشند.
در حال حاضر دولت‌های اروپایی نمی‌توانند کار زیادی برای محافظت از شرکت‌های بزرگ که روابط گسترده‌ای با امریکا دارند، انجام دهند با این حال بسیاری از شرکت‌های کوچک اروپایی هستند که ارتباطی با امریکا ندارند و بازار ایران را مکان مناسب‌تری برای فعالیت‌های خود می‌بینند. راه‌هایی برای تأمین مالی و شفافیت در مسیر تجارت بین اتحادیه اروپا و ایران وجود دارد، اما کشور‌های اروپایی باید بانک‌هایی بیابند که علاقه‌مند به کنار گذاشتن دلار و سیستم مالی امریکا باشند.
شاید برای اروپا بهتر باشد که نگاهی به تجربه روسیه بیندازد: در مارس 2014، امریکا بانک «روسیا» را تحریم کرد که متعاقب آن ضمن از دست دادن امکان فعالیت در بازار مالی امریکا، 572 میلیون دلاراز اموال آن در این کشور توقیف شد. محدودیت‌های مشابهی بر بانک «اس‌ام پی» نیز وضع شد، اما پس از مدتی، دارایی‌های بانک روسیا سریع‌تر از بانک‌های بزرگ تحریم نشده دیگر روسی افزایش یافت؛ چراکه آن‌ها مجبور بودند برای مثال از فعالیت در منطقه کریمه که توسط امریکا تحریم شده است، دست بکشند در حالی که روسیا بانک چنین محدودیتی نداشت.
بلومبرگ در انتها افزود: اگر اروپایی‌ها در خصوص کانال‌های بانکی مستقل از امریکا جدی هستند به بانک‌هایی نظیر روسیا بانک نیاز دارند. احتمال پدید آمدن چنین بانک‌هایی بستگی به میزان جدیت اروپایی‌ها برای رها شدن از تحریم‌های امریکا دارد. حداقل آلمانی‌ها باید به قدر کافی جدی باشند؛ چراکه منافع اقتصادی‌شان کاملاً در تضاد با دولت ترامپ است. احتمالاً برای بسیاری از شرکت‌های آلمانی، بازار روسیه و ایران از امریکا جذاب‌تر و سودآورتر خواهد بود.
هر چند هنوز برخی بر این باورند که اگر اروپا می‌خواهد نقشی متعادل در برابر امریکا ایفا کند باید فراتر از مقاله نوشتن در روزنامه‌ها گام جدی‌تری در حوزه سلطه دلار بر مبادلات تجارت جهانی بردارد.
