قادامس که به عنوان "مروارید کویر لیبی" شناخته می شود، یک شهر کویری در بخش نالوت از ناحیه تریپلیتانیا در جنوب غربی لیبی است. یکی از قدیمی ترین شهرهای قبل از صحرای آفریقا است و یک نمونه برجسته از زیستگاه و مسکن های سنتی می باشد. این شهر جمعیتی حدود 10000 نفر دارد که عمدتا بربرها هستند، که در خانه های ساخته شده از آجر و نخل به سبک سنتی زندگی می کنند. خانه های آن ها به هم نزدیک است و مانند کندوی زنبورها به نظر می رسد. خانه ها دارای یک معماری عمودی هستند، طبقه همکف برای ذخیره مواد غذایی استفاده می شود، طبقه های بعدی برای خانواده ها، و در بالا ، تراس های رو باز برای زنان است. روی سقف به گونه ای است که زنان می توانند آزادانه حرکت کنند و از نگاه های مردان به دور باشند. سازه های آویز به گونه ای است که کوچه های بین خانه ها را می پوشاند (مانند سقف)، و تقریبا یک شبکه زیرزمینی از گذرگاه ها را ایجاد می کند.
قادامس، مروارید کویر لیبی
قادامس یک شهر قدیمی است. قدیمی ترین اسناد مربوط به این منطقه به دوره رومی ها بر می گردد، زمانی که این مکان به نام سیداموس شناخته میشد ، یک شهر مستحکم که تاریخ آن به یک قرن قبل از میلاد مسیح باز می گردد. امروزه قادامس یک شهر کوچک بیابانی است که در کنار نخلستان واقع شده است. هیچ یک از ساختمان های باقیمانده به دوران بربرها یا سلطه رومی ها برنمیگردد، با این حال یک معماری برجسته به سبک بومی، قادامس را از دیگر شهرهای قبل از صحرا و شهرک های امتداد لبه شمالی بیابان از لیبی به موریتانی متمایز می سازد. طرح بندی این شهر تاریخی تقریبا دایره ای شکل میباشد و مجموعه ای از خانه ها را در بر گرفته است. دیوارهای بیرونی محکم خانه ها در لبه قادامس ، یک دیوار مستحکم را به وجود آورده است. از طریق درها می توان به درون حصارکشی های این شهر بدوی راه یافت.
خانه های قادمس حداقل دارای دو طبقه اصلی هستند. طبقه همکف، که ممکن است آب در آن برود، یک در مجزا دارد که در یک راهرو باریک است و به سمت یک اتاق مستطیلی شکل رهنمون میشود که در آن خواربار ذخیره می شود. در پشت، یک راه پله وجود دارد که به یک سطح بالاتر که فضای بیشتری دارد رهنمون میشود. طبقه اول معمولا شامل اتاق زیر شیروانی و اتاق خواب، و گاهی اوقات یک اتاق نشیمن است. بعضی مواقع طبقه دوم، طرحی مشابه دارد.
فضای زندگی سطح زمین(همکف) در امتداد دیوارها در طبقه پایین که به روی شهر باز میشود، محصور شده و کوچه ها بیشتر گذرگاه های طاقدار هستند تا خیابان های واقعی. در سطح تراس ها، تنها قسمت های طرح ریزی شده به وسیله اتاق های زیرشیروانی بر روی سقف ها مشخص شده اند و با دیوارهای کوتاه حصارکشی شده شکل گرفته اند.
تراس های خانه های مجاور به یکدیگر متصل می شوند که یک منظره ی شهریِ باز به وجود می آورند. تراس، محدوده ی بانوان است و به آن ها آزادی زیادی میدهد. آن ها از طریق تراس ها با همسایه هایشان ارتباط برقرار میکنند و با هم دوست میشوند و حتی میتوانند از طریق سقف ها در شهر حرکت کنند. گذرگاه های طاقدار در سطح زمین به طور کلی برای مردان است. بخش قدیمی شهر در سال 1986 به عنوان میراث جهانی در یونسکو شناخته شد.
