سرویس دفاع و امنیت مشرق، شناورهای رزمی در کلاس Corvette، به عنوان شناورهای جنگی سبک وزن و یک رده بالاتر از شناورهای تندروی موشک انداز محسوب می شوند که معمولا 2000 و نهایتا در برخی از موارد 3000 تن وزن دارند. این شناورها در سالهای اخیر و به لطف استفاده از فناوری های جدید مثل طراحی های پنهانکار، توسعه مواد جدید برای ساخت بدنه های سبک تر، پرتابگرهای موشک عمودی و کوچک سازی در سامانه های الکترونیک توانسته اند به سطح مناسبی از وزن و اندازه در مقابل پنهانکاری، چابکی و قدرت آتش دست پیدا کنند. شناورها در این رده، در ماموریت های اسکورت، حفاظت از مناطق اقتصادی، جنگ سطحی و زیردریایی، مین گزاری و مقابله با مین ها دریایی کاربرد دارند.
با توجه به اینکه آمریکایی ها به دلایل مختلفٰ سالهاست که از بحث ساخت شناورهای سبک خارج شده و این بازار را به رقبا سپرده اند، در این بخش چندین کشور به صورت جدی و با برنامه مناسب وارد بازار شده و شناورهای مناسبی را معرفی کرده اند.
بروز چالش هایی مثل بهره گیری مقتدرانه سپاه از قایق های تندرو در خلیج فارس و گسترش نیروی دریایی چین در منطقه تنگه تایوان شاهد سرمایه گذاری آمریکا در بحث شناورهای سری LCS هستیم که البته دارای برخی اشکال ها و معایب سوال انگیز خصوصا در بخش تسلیحات و قدرت آتش هستند.
با توجه به توسعه ساخت این شناورها و بازار بزرگی که چنین رده ای از محصولات دریایی در جهان پیدا کردهٰ کشورهای مختلفی طرح های بسیار خوبی در این رده ارائه کرده اند که مسئولان صنایع دریایی و دفاعی کشورمان نیز با مشاهده این تجارب موفق، می توانند سرمایه گذاری در طراحی و تولید این محصول را با نگاه به درآمدزایی و توسعه خط تولید آن را به صورت جدی تر دنبال کنند که سود آن علاوه بر کسب درآمد، گسترش اشتغال و بهینه سازی محصولات داخلی نیز باشد.
کلاس Tuo Chiang
تایوان جزیره ای کوچک در کنار چین است و تایوانی ها در این سالها هزینه های زیادی را برای افزایش توان دفاعی خود پرداخت کرده اند که یکی از طرح های آنها شناورهای کلاس Tuo Chiang است؛ شناورهایی سبک با وزن حدودی 567 تن و طراحی پنهانکار که برای رزم دریایی ساخته شده. این کشتی 60 متر طول و 14 متر عرض دارد، تعداد خدمه آن 41 نفر است و می تواند به سرعت 74 کیلومتر در ساعت برسد.
در این شناورها شاهد نصب 16 تیر موشک ضد کشتی از دو مدل مختلف 2 Hsiung Feng و 3 Hsiung Feng هستیم که اول سرعتی زیر صوت و دیگری مافوق صوت است و هر دو آنها در تایوان ساخته شده اند. یک توپ 76 میلی متری، دو پرتابگر سه تایی اژدر و یک قبضه سامانه دفاع نزدیک فالانکس از دیگر تسلیحات نصب شده بر روی این شناور است.
این شناور توان حمل یک فروند بالگرد را نیز دارد. چندین مدل رادار جستجوی سطحی و هوایی به همراه سامانه سونار و پخش کننده چف و فلر برای فریب موشک های ضد کشتی نیز بر روی این شناور نصب شده و در بخش پیشرانه ما شاهد نصب یک موتور دیزل با قدرت 5766 اسب بخار هستیم. در حال حاضر تایوانی ها یک فروند از این شناورها را وارد خدمت کردند و به دنبال ساخت 11 فروند دیگر از این شناورها هستند.
تایپ 056
از تایوانی ها صحبت کردیم و حالا به سراغ همسایه بزرگ آنها یعنی چین می رویم؛ جایی که چندین سالی است که صنعت دریایی و شناور سازی خصوصا در بخش نظامی بسیار جدی گرفته شده. چینی ها در ساخت کوروت ها هم در حجم بسیار بالایی کار کرده و مدل تایپ 056 را در تعداد بالا ساخته اند. تا الان چیزی در حدود 37 فروند از شناورهای این کلاس به نیروی دریایی چین تحویل شده و برخی شایعات حکایت از برنامه آنها برای ساخت 60 فروند از این شناور دارد.
وزن این شناورها در حدود 1500 تن، طول 90 و عرض 11 متر بوده و تعداد خدمه این شناورها در حدود 78 نفر است. در بخش تسلیحات در شناورهای این کلاس شاهد نصب 4 تیر موشک کروز ضد کشتی YJ-83، یک پرتابگر موشک های ضد هوایی کوتاه برد FL-3000N با 8 موشک، یک قبضه توپ 76 میلی متری، دو توپ 30 میلی متری و دو پرتابگر 3 تایی اژدر 324 میلی متری بر روی این ناوها هستیم.
تایپ 056 توان حمل یک فروند بالگرد را نیز دارد. رادار جستجوگر هوایی و سطحی در کنار سیستم سونار نیز بر روی این شناور نصب شده، همچنین در بخش پیشران در این شناور 2 موتور دیزل نصب شده که سرعتی در حدود 46 کیلومتر بر ساعت را برای این شناور فراهم می کند.
کلاس Baynunah
امارات متحده عربی نیز چند سالی است که بخش دریایی را جدی گرفته و با کمک فرانسوی ها اقدام به ساخت شناور رزمی کرده است. کوروت های کلاس Baynunah که در امارات ساخته شده اند، برای ماموریت دفاع از آب های ساحلی این کشور و عملیات های رزم سطحی به کار می روند. امارات 6 فروند از این شناورها را در اختیار دارد.
این شناورها در حدود 915 تن وزن داشته و طول آنها در حدود 71 متر و عرض آن نیز 11 متر است. این شناور دارای 4 موتور دیزل است و می تواند به سرعتی در حدود 55 کیلومتر در ساعت می رسد. تعداد خدمه این شناورها در حدود 37 نفر است.
در بخش راداری نیز سامانه های جستجوگر سطحی و هوایی به همراه سامانه سونار برای کشف برجستگی و مین های دریایی مجهز شده است. رادار اصلی این شناور ساخت کشور سوئد و رادار کنترل آتش این ناو نیز توسط ایتالیا ساخته شده است و در حقیقت معجونی اروپایی با مرکزیت ساخت امارات است.
در بخش تسلیحات شاهد نصب 8 تیر موشک کروز ضد کشتی اگزوست بلوک 3 با قابلیت ثانویه درگیری با اهداف زمینی، یک پرتابگر حامل موشک های ضد هوایی RAM حامل 21 تیر موشک، 1 قبضه توپ 76 و 2 قبضه توپ 27 میلی متری هستیم. این شناور توان حمل یک بالگرد را نیز دارد.
کلاس Steregushchiy
از همسایه کوچک جنوبی به سراغ همسایه بزرگ شمالی می رویم؛ جایی که روسها چند سالی است بخشی از استراتژی سطحی خود در دریا را بر اساس شناورهای کوچک تر و سبک تر با قدرت آتش بیشتر قرار دادند.
یکی از شناورهای جدید روسها کوروت های کلاس Steregushchiy با وزن نهایی 2200 تن است. طول این شناورها 104 متر و عرض آنها 11.6 متر است. این شناور دارای 90 نفر خدمه است. روسها در حال حاضر 5 شناور از این کلاس را در خدمت دارند و برنامه هایی برای داشتن ناوگانی 24 فروندی از ناوهای کلاس Steregushchiy را در برنامه دارند.
این ناوها دارای سری کاملی از رادارهای جستجوگر سطحی و هوایی، سامانه های کنترل آتش، سیستم سونار و همچنین سیستم های جنگ الکترونیک و اخلالگرهای ضد موشک است. در بخش تسلیحات این شناورها به 4 تیر موشک KH-35، 12 تیر موشک ضد هوایی از سری ویتیاز، یک قبضه سامانه دفاع نزدیک "کاشتان"، دو قبضه توپ دفاع نزدیک AK-630M، یک قبضه توپ 100 میلی متری و 2 پرتابگر 4 تایی اژدر 330 میلی متری، تسلیحات این ناو را تشکیل می دهد.
در بخش پیشرانه این ناوها دارای 4 موتور دیزل با نیروی 23664 اسب بخار هستند که سرعتی در حدود 55 کیلومتر در ساعت را برای این شناورها تامین می کند. ناوهای کلاس Steregushchiy توان حمل یک فروند بالگرد را نیز دارند.
کلاس Ada
همچنان با شما هستیم در کنار همسایگان ایران و حالا به ترکیه می رسیم. این کشور برنامه بسیار سنگینی برای نوسازی توان دریایی خود دارد و بخشی از این برنامه توسعه چند مدل شناور رزمی سطحی است. 4 فروند کوروت کلاس Ada مخصوص جنگ های ضد زیردریایی، بخشی از برنامه ترکیه محسوب می شود و در حال حاضر ترک ها دو فروند از این ناو را در خدمت دارند. این شناورها در حدود 2300 تن وزن، 99 متر طول و 14 متر عرض دارند. تعداد خدمه در حدود 106 نفر است.
در بخش رادارها و سامانه های اپتیکی با سامانه هایی مثل رادار SMART-S Mk2 رو به رو هستیم. بخش از این سیستم ها نیز توسط شرکت های ترکیه ای مثل Aselsan توسعه پیدا کرده و سامانه سونار نیز روی این ناوها نصب شده است. در بخش تسلیحات نیز این شناورها دارای 8 تیر موشک کروز هارپون، پرتابگر 21 تیری موشک ضد هوایی RAM، دو پرتابگر برای اژدرهای مارک 46 و یک قبضه توپ 76 میلی متری هستند و یک فروند بالگرد سی هاوک نیز بر روی این این شناورها قرار می گیرد.
در بخش پیشران شاهد نصب 2 موتور دیزل بر روی این شناورها هستیم که در مجموع نیرویی برابر با 42430 اسب بخار را برای این شناور فراهم کرده و قابلیت رسیدن به سرعت نهایی 54 کیلومتر در ساعت را به آنها می دهد. پاکستان نیز که اخیرا برنامه سنگین مدرن سازی توان دریایی خود را آغاز کرده است 4 فروند از این شناورها را به ترکیه سفارش داده است. این قرارداد بزرگترین قرارداد دفاعی تاریخ ترکیه محسوب می شود.
خانواده کلاس SIGMA
شناورهای کلاس SIGMA ساخت هلند نیز طیف گسترده ای هم از کوروت ها و هم از ناوهای محافظ هستند که اتفاقا در بازار صادراتی نیز بسیار موفق ظاهر و شناورهایی از این کلاس به اندونزی، مراکش، مکزیک و رومانی صادر شده اند. اندونزی 4 فروند از کوروت های مدل Sigma 9113 را در اختیار دارد که وزنی در حدود 1700 تن، طول 97 و عرض 13 متر را دارند.
این شناورها دارای 80 نفر خدمه و عرشه پذیرش بالگرد است. در بخش پیشرانه این ناوها دارای 2 موتور دیزل با توان 11935 اسب بخار است. در بخش سنسورها و سامانه های راداری، سیستم اصلی رادار آرایه فازی غیر فعال باند جی مدل MW08 ساخت شرکت تالاس است. سیستم های اپتیکی و سونار نیز روی این ناو نصب شده است.
در بخش تسلیحات شاهد نصب 4 تیر موشک کروز اگزوست بلوک 2، 8 تیر موشک کوتاه برد ضد هوایی میسترال، 2 پرتابگر اژدر، دو توپ 20 میلی متری و یک توپ 76 میلی متری هستیم. سیستم های جنگ الکترونیک و پخش کننده های چف و فلر نیز روی این شناورها نصب شده است.
کلاس Visby
اما در نهایت به سوئدی پنهاکار یعنی کلاس Visby می رسیم. شناوری که بحث طراحی رادارگریز در دریا را وارد مرحله ای جدید کرده است. سوئدی ها در طراحی این شناور اختفاء راداری و حرارتی را در اولویت کار خود قرار دادند. آنها 5 فروند از این ناوها را در اختیار دارند. وزن این شناورها در حدود 640 تن، طول آنها در حدود 72 و عرض آنها نیز 10 متر است.
تعداد خدمه این ناو 43 نفر بوده و دارای توانایی پذیرش بالگرد نیز است. در بدنه این شناور در حجم بالایی از مواد کامپوزیتی و فیبر کربن استفاده شده است. کارشناسان سوئدی اعتقاد دارند در صورت ساخت همین شناور با مواد معمولی شاهد افزایش وزن تا 1200 تن می بودیم.
رادارهای جستجوگر و کنترل آتش این شناور عمدتا توسط شرکت ساب سوئد طراحی و ساخته و سامانه سونار و اقدامات متقابل و منحرف کننده های موشک نیز بر روی این شناور نصب شده است. در این شناورها 8 تیر موشک کروز ضد کشتی RBS15 نصب شده است.
در بحث ضد هوایی قابلیت نصب تا 12 تیر موشک ضد هوایی Umkhonto ساخت آفریقای جنوبی نیز روی این شناور وجود دارد اما سوئدی ها این موشک ها را نصب نکرده اند. توپ 57 میلی متری، اژدرهای 400 میلی متری و قابلیت مین گذاری و پرتاب خرج های ضد زیردریایی از دیگر توانایی های رزمی این شناور محسوب می شود. در بخش پیشران شاهد نصب 4 توربین گازی، 2 موتور دیزل و سه ژنراتور هستیم که در مجموع سرعتی در حدود 65 کیلومتر در ساعت را به این ناو می بخشد.
