نمایندگان مجلس با بررسی لایحه هوای پاک، روز گذشته کاهش معاینه فنی خودروهای شخصی و دولتی را از ٥ سال به ٤ سال کاهش دادند و برای خودروهای عمومی معاینه فنی یک ساله گذاشتند. نمایندگان در این جلسه به ماده ٦ لایحه هوای پاک پرداختند و مصوباتی را چون تفکیک و کاهش معاینه فنی خودروها، جریمه برای تخطی مراکز معاینه فنی از صدور گواهی مجاز و الزام خودروسازان به گارانتی خودروها و قطعات‌شان تا دو سال را مصوب کردند.
به گزارش ، اعتماد نوشت: معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست در خصوص این مصوبه به «اعتماد» گفت: « مهم‌ترین مطالبی که در جلسه روز سه‌شنبه مجلس در این خصوص به تصویب رسید، بحث تفکیک معاینه فنی خودروهای عمومی از شخصی و دولتی است. همچنین بحث استاندارد بودن خودروهای نقلیه موتوری هم مصوب شد و اینکه خودرو باید استاندارد شود و کلیه قطعاتی که روی آلودگی هوا اثر می‌گذارند باید استاندارد باشند. ضمانت خودروسازها برای ٢ سال یا ٤٠هزار کیلومتر گارانتی کلیه خودروها بحث دیگری است که مطرح شده، در این خصوص خودروسازان ضمانت می‌کنند هر قطعه‌ای در خودروها که روی آلودگی هوا اثر دارد باید به شکل رایگان تعویض و اصلاح شود که به این وسیله صحت عملکرد خودروها در زمینه فنی، ایمنی و کنترل آلودگی هوا تضمین می‌شود.»
محمد مجابی همچنین با اشاره به تفکیک معاینه فنی خودروها افزود: معاینه فنی خودروهای سنگین، نیمه‌سنگین، عمومی و اختصاصی به شکل جداگانه به تصویب رسید. آنچه در این میان اهمیت دارد این است که برای خودروهای شخصی، دولتی و عمومی تفاوت قایل شدند. خودروهای عمومی هر سال باید برای معاینه فنی مراجعه کنند، بقیه خودروها که شخصی و دولتی محسوب می‌شوند هم هر ٤ سال یک‌بار مراجعه کنند. همچنین در صورتی که مراکز معاینه فنی در دادن گواهی‌های فنی تخلف کند، با متخلفین برخورد می‌شود؛ در تخلف اول جریمه مالی، در صورت تکرار تخلف به تعلیق پروانه از یک ماه تا یک سال منجر می‌شود و در صورت تکرار تا لغو پروانه پیش می‌رود. او با اشاره به آیین‌نامه اجرایی که باید توسط هیات وزیران تصویب شود، گفت: شهرداری‌ها، نیروی انتظامی، وزارتخانه‌ها و سازمان محیط زیست مکلف‌اند حمل و نقل موتوری و شهری و تردد وسایط نقلیه را طوری تنظیم کنند که کاهش آلودگی اتفاق بیفتد. همچنین باید یک آیین‌نامه اجرایی دربرگیرنده محدوده مجاز تردد شهری توسط نیروی انتظامی، وزارت کشور و محیط زیست حداکثر ظرف سه ماه نوشته شود و به تصویب هیات برسد.
٤ سال و ٥ سال فرقی نمی‌کند
اما کاهش معاینه فنی خودروهای شخصی از ٥ سال به ٤ سال دردی را از هوای آلوده شهرها نمی‌کاهد. خودروهای شخصی بیشترین تعداد خودروها را در شهرها شامل می‌شوند و مجلس بعد از ماه‌ها و سال‌ها کشمکش بر سر لزوم کاهش معاینه فنی، تنها به یک سال کاهش معاینه فنی رای داده است. بر اساس آماری که از ستاد مرکزی معاینه فنی تهران به دست آمده، تعداد خودروهای دولتی که سال ٩٤ به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند، ٤٧٣٢ خودرو است، این در حالی است که ٨٠ هزار تاکسی در تهران در حال ترددند که ٤٠ هزار خودرو آن مشمول معاینه فنی هستند و ٦ هزار دستگاه اتوبوس در پایتخت وجود دارند. اما آمار خودروهای شخصی در تهران به ٣ میلیون و ٤٠٠ هزار خودرو می‌رسد که یک میلیون و ٨٠٠ هزار تای آنها مشمول معاینه فنی‌اند.
اعداد و آمار به دست آمده شاید آمار نهایی و دقیقی از تعداد خودروهای عمومی، شخصی و دولتی نباشند، اما به خوبی عیان می‌کند که میزان خودروهای شخصی چندین برابر عمومی و دولتی است و اگر قرار باشد با کاهش میزان سال‌های معاینه فنی خودروها شاهد کاهش آلودگی هوا باشیم، این خودروهای شخصی‌اند که نیازمند توجه بیشتر هم از سوی مراکز معاینه فنی و هم از سوی خودروسازها هستند. بعد از مصوبه روز گذشته مجلس، مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران اعلام کرد معاینه فنی چهار سال و پنج سال فرقی ندارد و این مصوبه عملا شکستی برای لایحه هوای پاک است. سید نواب حسینی در این خصوص به مهر گفت: لایحه هوای پاک حاصل سال‌ها مطالعه و بر اساس پشتوانه‌های علمی و نظر کارشناسان این حوزه و اسناد بالادستی بوده است که هم در دولت و هم در کمیسیون تخصصی مجلس مورد تایید قرار گرفته و اینکه کاهش سن معاینه فنی به سه سال رای نیاورده، کم‌لطفی نمایندگان مجلس است. خودرویی که پنج سال از سن تولید آن می‌گذرد، عملا خودرویی فرسوده محسوب می‌شود. در تمام کشورهای پیشرفته دنیا سن معاینه فنی دو سال است و حتی در برخی از کشورها بر اساس پیمایش، داشتن معاینه فنی الزام‌آور می‌شود و جای سوال است که چرا مجلس، سن معاینه فنی را چهار سال تصویب کرد. سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست نیز از تغییر دوره معافیت معاینه فنی خودروها از پنج سال به چهار سال انتقاد کرد و گفت: در دنیا نمونه‌های بسیاری وجود دارد که خودروهای تولیدی تنها یک سال از معاینه فنی معاف هستند.
این در حالی است که پیشنهاد دولت و سازمان محیط زیست، کاهش سن معاینه فنی برای خودروهای شخصی از پنج سال به دو سال بود. متصدی در این باره اظهار کرد: تغییر سن معاینه فنی در دولت و در کمیسیون‌های مجلس از پنج سال به دو یا یک سال بود و حتی در شور دوم که با ریاست مجلس شورای اسلامی و کمیسیون‌ها تشکیل شده بود، کاهش معافیت سن معاینه فنی از پنج سال به دو یا یک سال تصویب شد. نمایندگان حق دارند به هنگام مطرح شدن موضوع در صحن پیشنهاد خود را ارایه دهند، با توجه به رای‌گیری که در مجلس انجام شد دوره چهارساله برای معافیت معاینه فنی خودروهای شخصی تصویب شد و خودروهای شخصی از ابتدای تولید تا چهار سال از انجام معاینه فنی معاف هستند و برای خودروهای دولتی و عمومی همان عدد پیشنهاد دولت یعنی یک سال تصویب شد.
