به گزارش خبرگزاری مهر، نعمت الله سعیدی در پنجمین نشست عصر طنز که به همت باشگاه طنز و کاریکاتور انقلاب اسلامی و با موضوع « طنز انقلابی، تلازم تعهد به انقلاب و عدالتخواهی» در حسینیه هنر برگزار شد، اظهار کرد: طنز انقلاب، امروز از مشکلاتی رنج میبرد و حتی اگر از لحاظ تئوریک و نظری هم در این حوزه، صاحبنظر هم نباشیم، آن را می توانیم حس کنیم.
گفتمان رقیب ادای مظلومیت در می‌آورد
وی با بیان اینکه طنزپرداز انقلابی باید در خط مقدم باشد، ادامه داد: علی رغم این موضوع که طنزپرداز انقلابی باید در خط مقدم باشد، گفتمان‌های مقابل انقلاب در این حوزه، قوی تر حضور دارند.
سعیدی افزود: گفتمان رقیب با توجه به اینکه از جنبه سیاسی خود را در مقابل انقلاب می‌بیند، از موضع مظلومیت و مظلوم‌نمایی می‌تواند استفاده کند و از این طرف، نکته‌ای که ما به آن توجه نمی‌کنیم مظلومیت‌های خودمان در برابر گفتمان‌های رقیب است. در واقع گفتمان رقیب، ادای مظلومیت در می‌آورد و بچه‌های انقلابی، دقت نمی‌کنند که چه جاهایی مظلوم واقع شده‌ایم.
تفکیک مشروعیت و کارکرد، تقویت کننده انقلابی بودن و عدالتخواهی
نویسنده کتاب «فیلم، فیگور، فلسفه» عنوان کرد: در این مواجهه باید به دو نکته مشروعیت و کارکرد نظام توجه کنیم که ربطی به همدیگر ندارند. وجود نواقص در کارکرد یک نظام سیاسی به هیچ وجه تاثیری در مشروعیت آن ندارد.
وی با تاکید دوباره در مورد تفکیک مشروعیت و کارکرد یک نظام یادآور شد: توحید و خداباوری، حقانیت اسلام، سیاسی بودن دین و ولایت فقیه که نتیجه سه مورد قبلی است، مبنای مشروعیت و عقلانیت نظام است و طنزپرداز انقلابی باید تلاش کند به دام دفاع از کارکرد نظام برای دفاع از مشروعیت آن نیفتد. هرچند که کارکرد نظام هم بسیار مثبت است و نسبت به دوران طاغوت قابل مقایسه نیست اما باید توجه داشت که این مسئله ربطی به مشروعیت نظام ندارد و مبنای مشروعیت نظام چیز دیگری است.
سعیدی با اشاره به تلاش مخالفان جمهوری اسلامی برای پررنگ کردن نواقصی که در کارکرد نظام وجود دارد گفت: آنها سعی می‌کنند با پررنگ کردن این نواقص مشروعیت نظام را زیر سوال ببرند و اگر طنزپرداز انقلابی هم به این مسیر بیفتد عملا به جا افتادن این منطق غلط در ذهن مخاطبان کمک کرده است.
سعیدی در توضیح این نکته گفت: مثلا وجود نواقصی در یک بیمارستان یا فعالیت پزشکان فاسد یا خطاکار باعث نمی‌شود که مشروعیت نظام طبی و بهداشت زیر سوال ببرد و مثلا یک عده رمال را بجای پزشکان بر مصدر درمان مردم بنشانند. حتی اگر بصورت اتفاقی رمالی در چند مورد هم به نتیجه رسیده باشد، باز هم رمالی مشروعیت و عقلانیت ندارد.
وی گفت: طنزپرداز انقلابی اگر به این نکته توجه کند، آن موقع به راحتی می‌تواند نواقص کارکردی جمهوری اسلامی را نقد کند و نگران لطمه خوردن به مبانی مشروعیت نظام هم نباشد.
نتیجه‌گرایی را هجو کنید
وی با بیان اینکه گفتمان انقلاب غالبا دفاعی عمل کرده است، تصریح کرد: طنز، مفهومی هجومی دارد، طنزپرداز انقلابی از این جهت که هم انقلابی باشد و هم طنزپرداز، بیشتر دچار زحمت می‌شود.
نویسنده کتاب «عفریته و افلاطون» خاطرنشان کرد: نتیجه‌گرایی و تکلیف‌گرایی دو کلید واژه‌ای است که طنزپرداز باید به آنها توجه کند، این دو مفهوم به اسامی مختلف همیشه تداوم و با یکدیگر درگیری دارند. طنزپرداز باید نتیجه‌گرایی را نقد کند. نتیجه‌گرایی، ویژگی مشترک غالب مخالفان انقلاب است..
این روزنامه نگار توضیح داد: ضدانقلابها، میان خودشان درباره اینکه چه کسی لیدرشان باشد، مشکل دارند، هر آدم عاقلی هم می‌داند که وجود یک حکومت بهتر از هرج و مرج است ولی طنزپردازان انقلابی این مسائل را هجو نمی‌کنند.
سعیدی با اشاره مجدد به تفکیک مشروعیت و کارکرد نظام تاکید کرد: اگر طنزپرداز انقلابی جایی خواست نقدی کند که به مشروعیت نظام می‌خورد اشتباه است و اگر راهی برای این موضوع پیدا کرد، ناچار باید سکوت کند هرچند که در هنر بن بستی وجود ندارد و می‌توان راهی یافت.
نقطه ضعف دشمن در نقاط ایجابی او است
وی در ادامه اظهار کرد: یکی از اشتباهات گفتمان انقلاب این است که طرف مقابل را در حیطه‌های سلبی آزاد گذاشتیم و به حیطه‌های ایجابی نمی‌کشانیم. اگر در جایی که رقیب در حیطه‌های سلبی وارد شده است ورود کنیم، اشتباه کرده‌ایم؛ جایی که آنها مواضع ایجابی از نگاه خودشان می‌گیرند، حیطه کار طنزپردازان انقلابی است. یعنی جایی که آنها ادعا دارند مثل حقوق بشر، حقوق زنان، توزیع ثروت و... . هسته مرکزی باید روی مسائل و مواضع ایجابی طرف مقابل باشد در این صورت او هم نمی تواند سوءاستفاده کند.
سعیدی در پایان گفت: شاعران، داستان نویسان و... می‌توانند از نبود تریبون یا رسانه گله کنند اما این حرف از طنزپردازان پذیرفتنی نیست، چرا که طنز این روزها خود قوی‌ترین رسانه است و اتفاقا بقیه سعی می‌کنند از محمل طنز برای بیان حرف‌های خود استفاده کنند. بنابراین اگر طنز قوی تولید شود حتما راه خودش را باز می‌کند.
