می گویند، چینی ها در دریای عمان و خیلج فارس با شناورهای خود مشغول صید ماهی به روش ترال هستند، صیدی که یک باره همه بستر دریا را جارو می کند، برخی این موضوع را تایید و برخی تکذیب کرده اند، امری که نه تنها معیشت صیادان بلکه محیط زیست دریا را با خطر مواجه می کند.
به گزارش سللامت نیوز به نقل از ایرنا،ترال یا گوفه، تور ماهیگیری بزرگی به شکل قیف است که از دو طرف به تخته‌هایی متصل و معمولا به دنبال شناور در بستر دریا کشیده می‌شود.
گوفه‌کشی یا ترالینگ نوعی روش ماهیگیری است که در آن به وسیله کشیدن تور در آب توسط یک یا چند شناور، ماهیگیری می کنند، این تورها برای کشیده شدن است.
ترال در آب های میان سطحی، عمیق و بر کف دریا استفاده می‌شود، باید به این نکته توجه داشت که این عمل باعث آشفتگی و برهم خوردن توازن در زندگی دریایی می شود، اگر چه امروز صید به روش ترال به شدت در برخی از کشورها کنترل می‌شود، ولی این روش صید، هدف بسیاری از اعتراضات زیست‌محیطی است، نگرانی‌های زیست‌محیطی مرتبط با ترال به دو حوزه مربوط می شود، استفاده بیش از حد از ترال و آسیب‌های فیزیکی که ترال به بستر دریا وارد می‌کند و نابودی نسل آبزیان و همچنین به خطر افتادن معیشت صیادان محلی را در پی دارد.
از آنجا که ترال کف، شامل کشیدن ابزار سنگین ماهیگیری در کف دریاست، می‌تواند تخریب‌هایی در مقیاس بزرگ در کف دریاها ایجاد کند، از آن جمله شکستن مرجان ها، خسارت به زیستگاه و حذف جلبک های دریایی است این تخریب بسیار شبیه به برش یکسره درختان در جنگل است.
روش صید ترال دارای قدمتی طولانی است (در حدود 15 قرن)، اما اجرای آن در آبهای جنوب ایران در خلیج فارس و دریای عمان نگرانی‌های زیادی را در مورد وجود این روش صید زیاد کرده است، تورهای کششی، غیر گزینشی عمل می‌کنند و سبب جارو کردن هر دو نوع ماهی قابل عرضه در بازار و ماهی نامطلوب و از هر دو اندازه قانونی و غیرقانونی آنها می‌شود.
درهربارعملیات صیادی قسمتی از صید بی‌مصرف است که به عنوان صید ضمنی، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، برخی ازگونه‌هایی که به‌عنوان صید گرفتار می‌شوند نیز به‌طور تصادفی توسط فرایند ترال کشته می‌شوند، گونه‌هایی که به این صورت صید می‌شوند، ممکن است شامل گونه‌های با ارزشی از قبیل دلفین‌ها، لاک‌پشت‌های دریایی، کوسه‌ها، و همچنین گونه‌های صید ممنوع یا نابالغان گونه های دریایی صید شوند.
چندی است که در رسانه ها، فضای مجازی و حتی در سخنرانی های پیش از نطق نمایندگان مجلس شورای اسلامی توسط نمایندگان استان های جنوبی به نحوه صید ترال و مجوزهایی که احتمالا به شناورهای چینی برای این نوع صید داده شده است، اعتراض هایی شده است.
این اعتراض موجب شد که مسئولان نیز در مواردی واکنش نشان دهند، برخی موضوع صید ترال توسط چینی ها را به نحوی تایید یا تکذیب کردند اما نبود فضای شفاف و فقدان پاسخگویی مناسب ذهن و افکار عمومی را با ابهاماتی مواجه کرده است، موضوعی که می طلبد از سوی مسئولان به خوبی شفاف سازی شود، دادن مجوز یا محدوده های خاص صید در دریا، زمان، فصل صید و همچنین راهکارهایی که برای حفظ ذخایر دریایی و محیط زیست و حفظ معیشت صیادان محلی که روزی خود را از خوان بی دریغ دریا برداشت می کنند، مورد توجه جدی قرار گیرد.
*3 استان بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان درگیر صید ترال
سیدعلی اکبرفاطمی، نماینده استان بوشهر در شورای عالی استان ها گفت: سه استان بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان با مساله صید ترال درگیر شده اند اما متاسفانه ادارات شیلات این استان ها این موضوع را تکذیب می کنند.
وی به خبرنگار ایرنا گفت: مجوزهای صید ترال به چینی ها داده شده است و این امر واقعیت دارد، اما برخی مسئولان می گویند که این مجوز در محدوده خاصی داده شده است که صیادان ایرانی در آن محدوه صید نمی کنند.
وی خاطرنشان کرد: اگر بر فرض هم این ادعای «محدوه خاص» درست باشد این نوع صید بر تمام منطقه تاثیرات منفی خواهد داشت و به صید و برداشت منابع دریایی آسیب وارد می کند و موجب نارضایتی صیادان بومی خواهد شد.
فاطمی ادامه داد: من که نماینده مردم استان بوشهر در شورای عالی استان ها هستم، خودم به عمق دریا نرفته ام که بگویم استقرار کشتی های چینی را دیده ام، اما بارها صیادانی که برای صید با شناورهای خود به دریا رفته اند به عنوان نمایندگان مردم، ضمن تایید حضور کشتی های چینی، ابراز نارضایتی و ناراحتی خود را به ما اعلام کرده اند و از ما تقاضای کمک کرده اند.
نماینده استان بوشهر در شورای عالی استان ها با بیان اینکه از زمان استقرار شناورهای صیادی چینی، صید بومی ها کاهش یافته است، گفت: مجوزهای داده شده تا جایی که من می دانم سال به سال است، هر چند مسئولان شیلات آن را تکذیب می کنند اما از آنجایی که نظارتی هم بر صید ترال چینی ها در منطقه انجام نمی شود، آنها از منطقه در اختیار خود خارج می شوند و هر جور که می خواهند صید می کنند.
وی در پاسخ به این نکته که گفته شده است بخشی از آب ها نیز به چینی ها برای پرورش ماهی اجاره داده شده نیز گفت: در این مورد اطلاعی ندارم، اما بیشتر زمین های کشت میگو در اختیار افراد بومی قرار گرفته است که حدود 700هکتار است و از سوی مسئولان نیز اعلام شده، چنانچه کسی زمینی برای پرورش میگو داشته باشد مجوزهای لازم به آنها داده خواهدشد.
وی از مسئولان ذیربط مانند ادارات شیلات خواست که بستری فراهم شود که امکانات صید سالم در محدوده های خاص که در اختیارخارجی ها (چینی ها) گذاشته شده به افراد و صیادان بومی واگذار شود تا ضمن اشتغالزایی جلوی مهاجرت روستاییان گرفته می شود و در عین حال ذخایر دریا به دست افراد خودی بهتر و دلسوزانه تر حفظ شود.
*صید ترال بیشتر در منطقه کنارک است
شه بخش گرگیج، نماینده استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان ها نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در استان سیستان و بلوچستان صید ترال توسط چینی ها بیشتر در بندر کنارک توسط صیادان بومی مشاهده شده است.
وی افزود: وجود و حضور کشتی های چینی در آبهای بندر کنارک صحت دارد و حتی اگر فرض هم این باشد که شیلات تکذیب می کند، باز هم باید پاسخگو باشد که آنها (چینی ها) در آبهای دریای عمان چه می کنند.
وی خاطر نشان کرد: صیادان کنارکی کشتی های چینی را در 9مایلی این بندر مشاهده کرده اند و از آنجایی که مکانی خاص برای آنها در نظر گرفته نشده است می توانند به هر جا که خواستند بروند و به صید ترال بپردازند.
* آسیب صید ترال به آبزیان 20 سال می ماند
گرگیج اضافه کرد: منطقه حضور چینی ها در کنارک به طرف هرمزگان در نزدیکی جاسک است و نمایندگان استان هرمزگان نیز در نطق پیش از دستور اجلاس عمومی شورای عالی استان ها به این موضوع اشاره کرده اند.
وی تصریح کرد: صید به روش ترال کف دریا را جارو می کند و لایه های آن را جدا می کند و آبزیان دریا را نابود می کند، طوری که تا 20سال بعد هم هیچ موجود دریایی قادر به تکثیر در آن منطقه نیست.
* چرا باید چینی ها در منطقه حضور داشته باشند؟
گرگیج گفت: مسئولان ذیربط و به خصوص شیلات باید اثبات کنند و بگویند اگر صید خارجی ها در کار نیست، چرا چینی ها در منطقه حضور دارند و علت آن چیست؟ باید در این خصوص شفافیت داشته باشند و بگویند آیا مجوزی به آنها داده شده یا اینکه این محدوه ها به آنها اجاره داده شده است.
*سفره صیادان خالی است
نماینده استان سیستان و بلوچستان گفت: با فرض اینکه حاصل صید چینی ها سودی برای ایران داشته باشد هم این سود ناچیز موجب می شود سفره صیادان که تنها راه امرار معاش آنها از راه دریاست خالی شود و به مهاجرت رو آورند.
وی تاکید کرد: تمام مسئولان از بالاترین رده و حتی مسئولان محلی در جریان این نوع صید قرار دارند. در ظاهر اظهار بی اطلاعی می کنند و به دلیل اینکه مردم این منطقه هم عموما مطالبه گری را خوب نمی دادند یا نتیجه ای از مطالبه گری نگرفته اند، این موضوع را با مسئولان محلی مانند شوراها و نمایندگان مجلس در میان گذاشته اند، اما با وجود شبکه های اجتماعی به سرعت مطالب انتشار می یابد و مردم در جریان امور قرار می گیرند.
گرگیج تصریح کرد: به عنوان نماینده مردم انتظار دارم که مسئولانی مانند فرمانداران بنادر چابهار و کنارک و نمایندگان مجلس در این مناطق و همین طور مسئولان محلی، موضوع صید بی رویه آبزیان به ترال توسط چینی ها را به طور شفاف و با قاطعیت پیگری کنند و ابهامات آن را در نزد افکار عمومی کاهش دهند.
* شیلات تکذیب می کند، دیگران تایید می کنند
کیانوش جهانبخش، نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها گفت: آقای ظریف وزیر امور خارجه در سخنانش تلویحا گفته است که چینی ها مجوز گرفته اند و به آنها اجازه داده ایم. او موضوع حضور چینی ها را تایید می کند، سازمان بنادر هم این موضوع را تایید کرده است.اما در این بین اداره کل شیلات استان هرمزگان موضوع حضور چینی ها را تکذیب می کند و جهت را به سمت دیگر می برد.
جهانبخش خاطرنشان کرد: امرار معاش مردمان این منطقه و در کل اقتصاد این منطقه دریا محور است چه از راه صیادی باشد چه از راه تجارت دریایی.
جهانبخش ادامه داد: حرف اصلی من این است، سیاست حفظ آبزیان به غلط اجرا می شود و گونه های آبزی در حال انقراض هستند، چه فرقی می کند چینی باشد یا غیر چینی، چه در دریای عمان باشد، چه خلیج فارس هیچ فرقی نمی کند.
وی ادامه داد: مسئولی در مورد موضوع و توجیه حضور چینی ها در آبهای خلیج فارس و عمان می گوید آنها، ماهیان حرام گوشت را صید می کنند، مگر این نوع صید هوشمند است که در عمق دریا تشخیص دهد که کدام ماهی حلال گوشت و کدام حرام گوشت است و آن را صید کند، این ادعا و سخن بسیار خنده داری است که یک مسئول مطرح می کند، او باید بداند که در صید ضمنی و تورهای ترال هر چه هست از کف دریا صید می شود.
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها گفت: سوال من این است چرا صیدی که هم اکنون در همه دنیا منسوخ شده است در ایران استفاده می شود، چرا هیچ نظارت درستی نداریم که اینها (چینی ها) خارج از محدوه تعیین شده صید نکنند و حتی ممنوعیت فصل صید هم رعایت نمی شود.
*مسئولان را به چالش دعوت می کنم
وی گفت: متاسفانه در خصوص موضوع حضور چینی ها و شناورهای آنها در صید ترال در دریاهای ایران هرکس و هر مسئولی حرفی می زند، شیلات تکذیب می کند، بنادر تایید می کند و وزیر امور خارجه هم تایید می کند، اما حرف من این است که باید حرف صیادان منطقه که حضور چینی ها را تأیید می کنند و در زمان حضور خود در دریا آنها را مشاهده کرده اند را بپذیریم.
جهانبخش اضافه کرد: من همه مسئولان را به چالشی در این مورد دعوت می کنم. خودم یک شناور می گیرم آنها (مسئولان) و همچینین خبرنگاران را با خودم به عمق دریا می برم تا از نزدیک خودشان حضور چینی ها ببینند.
*چرا شفاف سازی نمی شود؟
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها افزود: حرف من این است در کل این نوع صید ایراد دارد، چرا مسئولان شفاف حرف نمی زنند و شفاف سازی نمی کنند، چرا واضح نمی گویند که مجوزی داده اند و چگونه این مجوز داده شده است، چرا اگر قرار است این نوع مجوزها داده می شود به افراد بومی داده نمی شود، که بیشتر از یک خارجی قدر منابع کشور را می دانند.
*می گویند مجوز برای ایرانی هاست، اما چینی ها استخدام شده اند
وی خاطرنشان کرد: ادعا می شود که مجوز صید ترال در عمان و خلیج فارس به شرکت های ایرانی داده شده است و چینی ها استخدام شده اند که در این شناورها کار کنند. بازهم اگر این ادعا درست باشد، که بدتر است، چرا که چطور یک ایرانی به منابع خود توجه نمی کند و تمام بستر دریا را جارو می زند.
* صیادان ناراضی هستند
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها اظهار داشت: ما نمایندگان شوراهای اسلامی از بدنه مردم هستیم و به طور مستقیم با آنها در ارتباط هستیم، به همین دلیل هم بارها صیادان متعددی در مورد حضور چینی ها به ما شکایت کرده اند و ابراز ناراحتی و نارضایتی کرده اند.
وی افزود: به دنبال این ابراز نارضایتی ها از سوی صیادان منطقه من به عنوان نماینده مردم در شورای عالی استان ها در اجلاس هشتم این شورا در سخنان پیش از نطق خود به این موضوع پرداختم و از آن زمان به بعد این موضوع در کانون توجه رسانه ها قرارگرفت.
وی ادامه داد: حتی مجمع نمایندگان مجلس استان هرمزگان نیز این موضوع و موضوعات مرتبط با آن را در دستور کار خود قرار داده اند که از طریق وزیر جهاد کشاورزی این امر را پیگیری کنند.
* در فضای تاییدها و تکذیب ها واقعیت ها گم می شود
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها گفت: در مورد صید ترال در دریای عمان و خلیج فارس و حضور شناورهای چینی ابهامات زیادی وجود دارد. برخی از مسئولان آن را تایید و برخی هم تکذیب می کنند، اما در فضای تاییدها و تکذیب ها واقعیت گم می شود.
وی خاطر نشان کرد: اولویت ما نخست حفظ ذخایر دریای عمان و خیلج فارس است، چه این صید نادرست (صید ترال) توسط خارجی باشد و چه داخلی، چرا که کف دریا را جاور می کند، این کار نادرست است و ذخایر دریا را به یک باره نابود می کند و در آینده چیزی برای به دست آوردن نداریم.
جهانبخش افزود: وقتی نوع صید نادرست است، حتی صید ماهیان حرام گوشت هم ایراد دارد، چرا که وجود ماهیان حرام گوشت هم برای حفظ و تعادل اکوسیستم دریا ضروری است و نابودی و صید آنها غلط است.
وی درباره اینکه آیا بخش هایی از دریا به خارجی ها یا چینی ها برای پرورش ماهی اجاره داده شده است، صحت دارد یا نه ؟ نیز گفت: در کل پرورش ماهی در دریا خوب است، چرا که با کنترل است و در قفس انجام می شود، اگر این موضوع نظارت و کنترل داشته باشد، حتی از سرمایه گذاری خارجی هم استقبال می کنیم، چرا که ارز آوری دارد و این نوع پرورش ماهی به اکوسیستم دریا آسیب وارد نمی کند، اما در مورد اجاره دادن بخش هایی از دریا در حال حاضر اطلاعی ندارم.
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها تاکید کرد: تعامل با دنیا هیچ اشکالی ندارد، اما باید بر اساس شاخص های حفظ محیط زیست و آبزیان و منابع دریا باشد و در این خصوص به معاش صیادان بومی نیز توجه شود تا دچار آسیب نشوند.
