غار کرفتو کردستان ؛ هنر نمایی انسان در طبیعت

اگر به کردستان سفر کردید در میان همه زیبایی ها چشمتان به غار کرفتو کردستان در دیوان دره می افتد. این اثر به دست طبیعت به وجود آمده و به دست انسان تکمیل شده. پس می توان آن را تعامل بین انسان و طبیعت معرفی کرد. دیدن زیبایی های آن شما را متعجب و هیجان زده خواهد کرد. شاید شما را ساعت ها در دل خود بگنجاند تا از دیدنش سیر شوید. پس در ادامه با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای سفر به غار کرفتو در کردستان...

موقعیت جغرافیایی و دیرینگی

کرفتو غاری است در جنوب شهر دیواندره بین دو شهر دیواندره و سقز در استان کردستان. غار کرفتو کردستان در بخش کرفتو واقع شده است. این اثر در سینه یک رشته کوه آهکی در شمال دره ای عمیق قرار گرفته است. دیرینگی کرفتو بی نظیر به دوره های تاریخی پیش از اسلام برمی گردد. کرفتو در دوره سوم زمین شناسی بوجود آمده. پژوهش هایی نشان می دهد که در دوران میان زیستی کرفتو در زیر آب بوده است و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از زیر آب بیرون آمده است. غار کرفتو در کردستان از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرف بسیار در آن به وجود آمده.

معماری کرفتو

غار کرفتو کردستان یک غار آهکی می باشد که بخش هایی از آن به دست انسان کنده شده است. این اثر از آثار تاریخی به شمار می آید. در کنار غار اصلی آثار تاریخی زیادی از پناهگاه ها و دخمه ها و حفره ها دیده می شود. موقعیت اثر به شکلی است که کل آن بادگیر نیست. همین موضوع باعث می شود که در زمستان زیاد سرد نباشد و در تابستان زیاد گرم نشود در حالی که کرفتو در یکی از برف خیز ترین نقاط ایران است. در حال حاضر طول اثر حدود 750 متر است و ارتفاعی به در ازای 12 متر دارد و راهروهای فرعی متعددی از آن منشعب شده است. غار کرفتو در کردستان طبقه دارد و حجاران هنرمند و سنگ نگاران بی نظیر آن دوره به زیبایی فضاهایی را در مدخل های کرفتو تراشیده اند. آن ها راهروها و اتاق ها و دالان های بسیاری را بوجود آورده اند. در معمار ی این اثر علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری سعی شده که اتاق ها به هم مرتبط باشند. این اصالت معماری را در ایران نشان می دهد. در هر اتاق نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده است.

کتیبه و نقاشی های کشف شده از غار

غار کرفتو کردستان دارای کتیبه و نقاشی هایی از دوره پیش از تاریخ دارد. آثار تاریخی موجود در این غار مربوط به سده 3 می باشد. این غار در سال 1379 گمانه زنی شد و با بررسی های باستان شناختی در محوطه ی بیرون و داخل غار آثاری از دوران های مختلف به دست آمد. کشف تراشه های سنگی در طبقه چهارم و در محوطه بیرون غار گواهی بر این ماجراست. این تراشه ها می تواند نشانه ای از استفاده انسان در دوره پیش از تاریخ از غار باشد. همچنین از این غار نمونه های سفالی و اشیایی بدست آمده که ادامه سکونت انسان را در طول تاریخ در دوره اشکانی و ساسانی و دوره اسالمی یعنی سده ششم تا هشتم هجری نشان می دهد.
کتیبه ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم این غار وجود دارد که ترجمه آن باعث شده که این غار با عنوان معبد هراکلس یا هرکول نیز خوانده شود. ترجمه این کتیبه اینگونه می باشد: (در اینجا هراکلس سکونت دارد باشد که پلیدی در آن راه نیابد).
در هنگام بازدید از کرفتو، روی دیوارها در بعضی اتاق ها نقش هایی که به تدریج از حیوانات، انسان و گیاه کشیده شده قابل دیدن و تشخیص می باشد. این نقاشی ها اصالت هنر را در ایران و نزد ایرانی به رخ همگان میکشد و فرهنگ مردم ایرانی را می توان از این نقاشی ها استنباط کرد.

ثبت ملی

این اثر زیبا در تاریخ 20 بهمن ماه سال 1318 با شماره ثبت 330 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. باشد که ما و تمام آیندگان قدر این زیبایی ها را بدانیم و قدر آن ها را بدانیم. دیدن صحنه های غیر اخلاقی که در عکس پایین میبینیم دل هر تاریخ دوستی را به رنج می آورد. شاید اگر این نوشته ها روی این اثر و آثار تاریخی شبیه آن نوشته نمی شد عمر این آثار بیشتر می شد و زیبایی های آنها بیشتر دیده می شد.
اقداماتی که شامل ساماندهی محوطه بیرون غار و پل بندی و سکوهای استراحت و همچنین احداث پارکینگ و نگهبان و سرایداری و همچنین سرویس های بهداشتی و برق کشی در غار از اقداماتی است که در سال های 1378- 1379 انجام شده تا سرویس دهی بهتری به گردشگران و تاریخ دوستان ارائه شود.
دو چشمه آب در زیر تقاب های پایین غار کرفتو وجود دارد که مردم آن دوره از آن استفاده میکردند و همچنین مردم حال حاضر از آب گوارای این دو چشمه استفاده میکنند.
در تمامی فصول امکان استفاده از غار هست زیرا تمام راه های رسیدن به این اثر از آثار تاریخی آسفالته و قابل رفت و آمد هستند. اما به دلیل اینکه غار در منطقه برف خیزی می باشد دیدن از غار در فصول سرد سال توصیه نمی شود.
برای دیدن غار و تمام تاریخ و فرهنگ ثبت شده در آن به دیوان دره بروید و سعی کنید در حفظ هر چه بهتر آن تلاش کنید زیرا با از بین رفتن آن دیگر نمی توان آن را با آن زیبایی و دیرینگی باز گرداند و ترمیم کرد. نوشتن و حکاکی روی آثار تاریخی مناظری زشت و بی ارزش به این آثار با ارزش می دهد.