وقتی حاج قاسم فیلم را دید ترسیدم/ بیانیه سیاسی نداده ام

به گزارش خبرگزاری مهر، ابراهیم حاتمی کیا در ابتدای نشست رسانه ای فیلم «به وقت شام» در سوریه که با حضور گسترده رسانه های سوری همراه بود گفت: بنده قبل از اینکه جنگ در سوریه آغاز شود 2 بار به اینجا آمده بودم و فضای سوریه را تا حدی می‌شناختم. آنچه که در سوریه رخ داده این است که کسانی که در اینجا درحال جنگ هستند همه مدعی دین هستند و مدعی اینکه با نگاه اسلامی در حال جنگند که همین مسأله باعث پیچیدگی موضوع می‌شود و به نظرم سینما می‌توانست بخشی از این موضوع را باز کند.

وی افزود: خدا را شاکرم قبل از وقوع فاجعه در بوسنی، من فرصت پیدا کردم در روزهایی که هنوز جنگ به اتمام نرسیده بود فیلمی داستانی از شرایط موجود در آنجا بسازم ولی متاسفانه هرگز موفق به دیدار با افراد بوسنیایی و مشاهده واکنش آنها نسبت به فیلمم نشدم. ولی در مقابل بسیار خوشحالم که موفق به دیدن واکنش مردمان سوری نسبت به دیدن فیلم «به وقت شام» شدم.

این کارگردان ادامه داد: من از جهت فیلمسازی مایل بودم که کاملا صفر تا صد این فیلم را در سوریه بسازم و شرایط به گونه ای بود که امکان ساختن فیلم در اینجا (مثلا در شهر تدمر) از ما سلب شد.

ابراهیم حاتمی کیا درباره استفاده از بازیگران سوری در این فیلم اظهار کرد: قاعدتا بنده برای انتخاب بازیگرها در فیلم همیشه از کمک بازیگردان استفاده می‌کنم. برای این فیلم هم سعی کردم از کسی استفاده کنم که شناخت نسبتا دقیقی نسبت به این محیط و بازیگرانش دارند.

وی درباره فیلمنامه فیلم سینمایی «به وقت شام» و انتخاب موضوع گفت: من اولین فیلمساز ایرانی نیستم که در سوریه فیلم ساخته است و قبل از بنده آقای سیف الله داد فیلم «بازمانده» را در سوریه ساخت و در حوزه های مختلف هنری مشاور فیلمنامه من کسی بود که در شهرک سینمایی در نزدیکی شهر تدمر مشغول به کار سینمایی بود.

حاتمی کیا در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا داستان خلبان ایرانی در فیلم واقعی است و واقعا برای یک رزمنده ایرانی در سوریه چنین اتفاقی افتاده است؟ اظهار کرد: من برای تحقیقاتم نزدیک به یک ماه در سوریه بودم، موضوعی که پیش آمده مثل یک تابلوی نقاشی است که بنده قطعات آن را کنار هم چیده و کلاژی را ایجاد کردم که طبق تحقیقات بنده قطعه قطعه این کلاژ واقعی است ولی کل این موضوع یعنی داستان فیلم زاییده تخیل بنده است.

مخاطب این فیلم مردم خاورمیانه، از کشور خودم، کشور شما و همه کشورهای همسایه باشند و سعی کردیم که شخصیت هایی را وارد فیلم کنیم که مثلا از کشورهای به غیر از خاورمیانه و قاره های دیگر باشندکارگردان فیلم سینمایی «به وقت شام» در پاسخ به پرسشی دیگر درباره اینکه مخاطب این فیلم چه اشخاصی هستند و اینکه آیا شما این فیلمنامه را برای بیننده سوری نوشته اید، گفت: امیدوارم مخاطب این فیلم مردم خاورمیانه، از کشور خودم، کشور شما و همه کشورهای همسایه باشند و سعی کردیم که شخصیت هایی را وارد فیلم کنیم که مثلا از کشورهای به غیر از خاورمیانه و قاره های دیگر باشند.

حاتمی کیا در ادامه این نشست رسانه ای تصریح کرد: من یک سینماگر قصه گو هستم، جذابیت داستان برایم مهم است و هرگز مایل نبودم فیلمی بسازم که جنبه هنری و جشنواره ای داشته باشد و دوست دارم طیف های مختلفی از مردم فیلمم را مشاهده کنند و به عنوان فیلم، لذت کافی را ببرند.

وی با ذکر مثالی گفت: به عنوان مثال باند فرودگاه تدمر نزدیک به 1000 متر است ولی برای من اصلا مهم نبود که به این موضوع فکر کنم که آیا در واقعیت هواپیمایی مثل هواپیمای در فیلم می‌تواند در آن فرود بیاید یا نه. مهم برای ما این بوده و است که در ساختار فیلم مخاطب باور کند که همچین موضوعی ممکن است اتفاق بیفتد.

این کارگردان سینما اضافه کرد: در جواب اینکه دوربین من در این فیلم دنبال چه چیزی بوده باید بگویم که دنبال آدم ها، احساسات و عواطف آنها، شادی و غم هایشان که در این موضوع درگیرند هستند.

در ادامه این نشست 2 ساعته حاتمی کیا در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه چیزی در فیلم های جنگی هست که شما را جذب می‌کند و شما را به ساختن فیلم در این زمینه سوق می‌دهد؟ توضیح داد:  من در ایران مشهور به کارگردانی هستم که فیلم‌های جنگی زیادی ساخته است. برای من موقعیت هایی که بین مرگ و زندگی است جذاب است، چون خودم در این چنین فضاهایی حضور داشتم و به همین دلیل دوست داشتم و تعقیب گر صلح و وجوه انسانی جنگ بودم.

حاتمی کیا درباره وجهه سیاسی فیلم «به وقت شام» گفت: منظور من از سیاسی نبودن فیلم این است که این فیلم بیانیه سیاسی نیست. به نظر من اینکه فرد سیاسی وجود ندارد، کذب محض است. مشهورترین فیلم من که «آژانس شیشه ای» است، سیاسی ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تلقی می‌شود.

کارگردان «به وقت شام» در پاسخ به پرسش «اگر جنگ نبود آیا شما باز هم رغبت می‌کردید که در رابطه با سوریه فیلمی بسازید؟ و اگر می‌ساختید در چه حوزه ای بود؟» نیز تاکید کرد: حرف درستی است، اگر جنگ نبود امکان نداشت که من فیلمی درباره سوریه بسازم و فقط برای زیارت به اینجا می آمدم. لازم به ذکر است که در ابتدا قرار بود فیلم «بازمانده» آقای داد را بنده بسازم اما به جهت بروز برخی مسائل شخصی قبول نکردم.

وی در ادامه این نشست خبری افزود: ما سعی می‌کنیم در همه جا نقاط مشترک با خودمان را پیدا کنیم. هر کشوری ممکن است با کشور دیگر نقاط مشترک داشته باشد مثل دشمن مشترک کشور سوریه و ایران که رژیم صهیونیستی است. کشور سوریه تاریخ بسیار مهمی دارد و امکان ندارد که بتوان با آن شوخی کرد و به نظر من حرف های شنیدنی زیادی دارد.

ابراهیم حاتمی کیا درباره واکنش حاج قاسم سلیمانی بعد از تماشای فیلم «به وقت شام» گفت: واقعیت این است که من از برخورد با ایشان می‌ترسیدم و هنگامی هم که قرار شد با ایشان فیلم را ببینیم در هنگام دیدن فیلم حتی از ایشان دورتر نشسته بودم ولی وقتی که فیلم را دیدند و خدا را شکر راضی بودند و وقتی خواستند من را در آغوش بکشند و گریه کردند بسیار خوشحال بودم از اینکه سردار سلیمانی فیلم بنده را تحسین کردند.