کلوت شهداد ؛ گرم ترین نقطه زمین در کرمان

کارناوال - رویا افشاری : می دانم که بسیار از کویر و زیبایی هایش، از شب ها وآسمان پر ستاره اش و&#۸۲۳۰; شنیده ای!!

می دانم که بسیار از کویر و زیبایی هایش، از شب ها وآسمان پر ستاره اش و… شنیده ای!!

اما امروز برایت منطقه ای عجیب و حیرت انگیز را معرفی خواهم کرد، که هزاران بار گفتن و شنیدن درباره اش کم است و باید راهی سفر شد و از نزدیک آن را ببینی.

پس هر آنچه هست ونیست را فراموش کن و دل را روانه سفری لذت بخش و متفاوت کن؛ تا باهم به یکی از #زیباترین کویرهای ایران و البته جهان که می گویند یکی از گرمترین نقاط روی زمین است، سفر کنیم.

اینجا، آسمان و زمین رنگ و بوی دگر دارند؛ باید برای یکبار هم که شده طلوع و یا غروب خورشید را در کَلُوت شهداد ببینی تا زیبایی بی حد و حصر کلوت را با عمق جان درک کنی.

کوله بار سفر را به مقصد استان کرمان می بندیم ، از آن جا به شهر شهداد و سپس به یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی آن می رویم.

دستت را به دستان کارناوال بسپار، تا سفری فوق العاده در کلوت شهداد را تجربه کنی.

…

طلوع دل انگیز خورشید در کلوت شهداد

تمام وجودم را شوق فراگرفته، چراکه قرار بود یکی از زیباترین تابلوهای خلقت را از نزدیک ببینیم.

به کرمان رفتیم و از آنجا راهی شهر شهداد شدیم.

برنامه سفر را طوری چیدیم که صبح زود قبل از طلوع در منطقه کلوت ها باشیم. از دور مجتمعی بزرگ به نظر می آمد که هرچه نزدیکتر میشدیم فرم ساختمانهایش تغییر می کرد و طبیعی تر و زیباتر می شد. تا اینکه به قسمت پارک ماشین ها رسیدیم.

هوا بسیار سرد بود؛ اما سرما را برای دیدن طنازی خورشید پرمهر کویر به جان خریدیم و در زیر نور مهتاب در میان بناهای عجیب و متفاوتی که معمارش خالق هستی است، گشتیم؛ آرامش اینجا وسوسه ات میکند که بروی زمین دراز بکشی و بغلطی و از ته دل بخندی…

آرام آرام، هنگامه طلوع فرا می رسد و چشم ها خیره به آسمان…

لبخند خورشید را از پشت کلوخ های طبیعی می توان حس کرد…

تا کنون، آسمان را اینگونه ندیده بودم، گویی کویر را بیشتر از جاهای دیگر دوست دارد و برای سلام صبحگاهیش زیباترین لباسش را به تن می کند…

photo by Sohrab Niazi

شهر شهداد…

شهداد شهری پر از درختان خرما و باغ های مرکبات در 87 کیلومتری شمال شرق شهر کرمان است.

شهداد یکی از شهرهای مهم باستانی می باشد که پیشینه آن به شش هزار سال پیش می رسد و نام قدیم آن “خبیص ” بوده است. شهداد قدیمی ترین پرچم فلزی جهان را در دل خود جای داده بود که پس از کشف، به درفش شهداد مشهور شد.

جاذبه های طبیعی و تاریخی این منطقه بسیارند از جمله جاذبه ی طبیعی و شگفت انگیزی که در در شمال شرقی این با شهر قرار دارد و لقب یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی بکر ایران و حتی جهان را از آن خود کرده است ، این جاذبه کَلوت شهداد نام دارد .

کَلوت ها سبب جذب گردشگران بسیاری از از داخل و خارج از کشور شده است. همراه کارناوال باشید تا با هم به این منطقه سفر کنیم و زیبایی های آن را از نزدیک ببینیم.

photo by Hamidreza Hassanvand

photo by Sohrab Niazi

کَلوت ها ؛ کویر شهداد

سفر به قلمرو کلوت ها،جایی که هر لحظه زمین در سایه و روشن آفتاب، رنگی متفاوت به خود می گیرد و مناظر تماشایی آن حیرت برانگیزند. جایی که بشر دخل و تصرفی درآن نداشته و به همین جهت است که کلوت را به عنوان یکی از زیباترین جلوه های هستی و طبیعت می شناسنند.

قبل از ورود به قلمرو زیبای کلوت ها تعریفی کوتاه از کلوت داشته باشیم :

“کلوت به برجستگی های میان شیارهای U شکل در مناطق بیابانی می گویند و از دو کلمه کل و لوت تشکیل شده؛ لوت که همان کویر معروف است و کَل نیز به معنای آبادی و شهر است.”

کلوت ها از بزرگترین عارضه های طبیعی دنیا هستند که در حدود 40 کیلومتری شمال شرق شهداد واقع شده اند. کلوت شهداد طولی در حدود 145 کیلومتر و عرضی در حدود 80 کیلومتر دارد.

زمین پوشیده از ماسه بادی که در برخی قسمتها رس لائی و رس، فاصله میان کلوت ها را پوشانده است.

باد و آب مهمترین عامل شکل گیری این سازه های زیبای طبیعی هستند؛ که مهمترین باد، بادهای 120 روزه سیستان است که دیوراه های کلوت را می فرساید و عامل مهم دیگر رود شور می باشد. رود شور تنها رودی است که به صورت دائمی در دل کویر لوت در تمام طول سال جریان دارد. سرچمشه رود شور از کوه های شمال غرب بیرجند است و مسیر پر پیچ و خم 200 کیلومتری را در دل کویر می پیماید و مسیرش در نهایت به کوه نمک سریا و معدن نمک شهداد پایان می گیرد.

همانطور که از نام این رود بر می آید آب رود شور است و دلیل آن هم گذر از بسترهای شور و نیز تبخیر شدن آب آن است که سبب بالا رفتن غلظت آب می شود تا جایی که در نهایت و قبل از رسیدن به معدن نمک آب رود شبیه به ماست می شود.

اوقاتی خوش و پر هیجان در کویر شهداد

کویر به تنهایی خود، میهمان نواز مهربانی خواهد بود برای میهمانان سرزمینش و برایشان برنامه های متنوعی را تدارک می بیند.

اگر می خواهید به این منطقه بروید باید راهنمایی آشنا به منطقه را با خود به همراه داشته باشید ، چرا که می گویند به دلیل موقعیت منطقه و وزش باد و گاهی هم بارش باران ممکن است شکل کلوت ها تغییر کند و شما دچار گمراهی و حتی در منطقه و میان کلوت ها گم شوید. به همین دلیل است که اکثر علاقه مندان برای بازدید از این منطقه از تورهای گردشگری استفاده می کنند.

علاقه گردشگران داخلی و خارجی سبب شده تا تورهای سافاری در این منطقه برگزار شود. و دوستداران این #تفریح پرهیجان کویر شهداد را برای این منظور انتخاب کنند.

1 ) سافاری

تور سافاری در کرمان در دومنطقه برگزار می شود. یکی در کیلومتر 15 اتوبان توریستی و گردشگری هفت باغ علوی کرمان. دیگری در کلوت های شهداد. زمان برگزاری این تورها بستگی به در خواست گردشگران دارد.

2 ) گشت و گذار در میان کلوت ها

یکی از جذابترین تفریحاتی که در کلوت میتوان انجام داد، پیاده روی در میان کلوت هاست. گاهی دلت می خواهد با پای برهنه راه بروی تا تمام انرژی زمین را به پاهایت انتقال دهی. تجربه ای فوق العاده و متفاوت گشت و گذار در میان یکی از زیباترین جلوه های طبیعت خواهد بود و آرامشی بی مثال را که شاید هیچ گاه تجربه نکرده باشید را تقدیم شما می کند.

photo by Kaveh Nafousha

3 ) تماشای آسمان پرستاره کویر

برخی از گردشگران ترجیح می دهند نیمه های شب به بازدید کلوت ها بروند تا آسمان لاجوردی پرستاره ی آن را از نزدیک مشاهده کنند؛ و به انتظار طلوع زیبای خورشید در میان کلوت ها بنشینند و این لحظه فوق العاده را در هوایی پاک تجربه کنند. آنقدر آسمان کویر صاف و زیباست که حس می کنی بین زمین آسمان قدمی بیش فاصله نیست و می توانی دستانت را بلند کنی و ستاره ای پرفروغ را از آسمان برچینی.

photo by Ali Norouzi Varankeshi

photo by Behrad Bahrami

4 ) شترسواری

یکی از تفریحات پرطرفدار در کویرها، شتر سواری می باشد که تجربه ای جالب از درک زندگی در کویر است.

در کلوت شهداد نیز این امکان را مهیا کرده اند تا در زیر آسمان کلوت، سوار بر شتر شده و گشتی در این منطقه زده و کلوت را سوار بر شتر نظاره کنی.

photo by Mim Haghani

گرم ترین نقطه زمین

می گویند گرم ترین نقطه زمین در کویر شهداد کرمان است؛ اما این نظر جایی ثبت نشده است. در حال حاضر گرم ترین نقطه ای که برروی زمین ثبت شده صحرای آریزونای آمریاست که دمایی برابر با 63درجه سانتیگراد دارد، این درحالی است که دمای کویر شهداد، عددی بالاتر از این را نشان می دهد.

چگونگی شکل گیری کلوت ها

چند نظریه راجع به پیدایش کلوت ها وجود دارد. در تمامی این فرضیه ها، دو عامل باد و آب شور نقش اصلی را در به وجود آمدن کلوت ها ایفا می کنند.

“کلوت ها را حاصل فرسایش مشترک آب و باد میداند که با ایجاد شیارهایی در رسوبات ریزدانه ای اواسط سنوزوئیک به وجود آمده اند. این پدیده ها در مرکز یا حوضه های انتهایی چاله های داخلی فلات ایران به وجود می آیند. بسیاری از حوضه های مذکور کولابها و یا دریاچه هایی را در پست ترین نقطه خود تشکیل داده اند. در مرکز این قسمت ها گِل نرم متراکم و فشرده ،که حاصل رسها و سیلتهای حمل شده توسط آب و باد در دوره خشکی اخیر هستند ،ته نشین شده است. در این سطوح پوشش گیاهی بوته ای به صورت پراکنده می روید و در حدفاصل آنها زمین برهنه است.از این رو فرسایش کاوشی باد در قسمتهای فاقد گیاه ،به تدریج شیارهایی در امتداد جهت وزش باد ایجاد می نماید و محل بوته ها به صورت پشته های برجسته ای باقی می ماند که در ترکستان و در اصطلاح جهانی به آن “یاردانگ “و در ایران “کلوتک ” می گویند. جهت این کلوته غالبا” منطبق با مسیر بادهای غالب منطقه است.”

(برگرفته از اداره کل منابع طبیعی کرمان)

شبی در کمپ شهداد

آسمان لاجوردی و پرستاره کویر، نمی گذارد که به راحتی از اینجا گذر کنی. باید شب ها زیر این آسمان بمانی و غرق در آرامش شوی.

در بیست کیلومتری شهداد و بعد از دِه سیف و شفیع آباد در لابه لای تپه‌ها، کمپی به صورت شمالی _جنوبی، مناسب برای لذت گرشگران از کویر لوت ساخته شده؛ در این کمپ حدود 40 آلاچیق با مصالح طبیعی (برگ خرما و…) با آب، برق، سرویس بهداشتی، حمام و… وجود دارد که شبی خوش و پرخاطره را برای میهمانان رقم میزنند.

کمپ شهداد در حاشیه غربی کویر لوت واقع شده و منظره شب های کمپ با چراغانی زیبای آن بسیار تماشایی است.

برای رسیدن به این کمپ از شهداد 27 کیلومتر به سمت کلوت ها رفته و بعد از گذر از روستاهای دولت آباد، امیرآباد، زیارتگاه و شفیع آباد، #کمپ کویری شهداد را خواهید دید.

photo by Reza Eqbali

حیات در کلوت

گرمای شدید این منطقه، امکان زندگی را به انسان و حیوانات نمی دهد. در سال 1365 جسد گاوی را در کویر لوت پیدا کردند که براثر گرمای این منطقه تلف شده بود. اینگاو 15سال قبل، جسدش براثر نور شدید آفتاب خشک شده و تغییری نکرده بود.

پوشش گیاهی کلوت ها

هرچه به محدوده کلوت ها نزدیک میشویم بافت نباتی کم و کمتر می شود تا جایی که در داخل محدوده کلوت دیگر اثری از هیچ گونه گیاهی دیده نمی شود.

جنس خاک کلوتها از رس، ماسه و نمک می باشد و این را نمی توان دلیلی برای عدم وجود نباتات در کلوت ها دانست چراکه روستاهای اطراف نیز تقریبا از همین بافت خاکی برخوردارند. باران نیز بر این منطقه می بارد و منطقه با مشکل بی آبی هم روبه رو نیست چون باران ها سالانه در منطقه جاری است.

علت اصلی عدم زندگی نباتی در کلوت، احتمالا وجود بادهایی شدیدی است که می وزد. آنقدر با سرعت می وزند که هرگونه ریشه گیاهی راز دل زمین کنده و با خود می برد.

photo by Behzad Ardalan Yekta

لوازم مورد نیازبرای سفر به کلوت شهداد

کویر شب های سرد دارد و روزهای گرم و آتشین. تابش خورشید کویر تشنه ات خواهد کرد، صورتت را می سوزاند پس در این سفر حتما قمقمه آب، کلاه لبه دار، ضد آفتاب، دستمال گردن، عینک آفتابی و چادر مسافرتی و کیسه خواب و لباس گرم، بادگیر، چراغ قوه و دیگرلوازم شخصی به همراه داشته باشید.

و از همه مهمتر دوربین عکاسی.

بهترین فصل سفر به کلوت

اگر قصد سفر به کویر را دارید، بهتر است فصل پاییز را برای این برنامه انتخاب کنید. البته در ایام نوروز هم تورهای کلوت گردی برگزار می شود.

photo by Elias Branch

دسترسی به کلوت شهداد

آدرس: ایران. استان کرمان. شهداد.

از کرمان باید در جهت شرق حدود 90 کیلومتر بروید تا به شهداد برسید( جاده قدیم کرمان_ بم. جاده سیرچ. جاده شهداد.)

مسیر تا جاده سیریچ دوبانده و امن است، اما از اینجا به بعد وارد جاده ای کوهستانی و یک بانده می شود و بسیار باید احتیاط کرد. بعد از طی تقریبا 35 کیلومتری به سیریچ خواهید رسید. چندکیلومتر دورتر از سیریچ ، دوراهی شهداد و گلباف را خواهید دید، که سمت چپ شما را به کلوت شهداد خواهد رساند. در این مسیر تا سریچ هر چه جلوتر میرید هوا خنک تر و برعکس وقتی وارد جاده شهداد می شوید هوا گرم و گرم تر می شود.

مجوزهای بازدید

کویر شهداد به سه منطقه سبز، نارنجی و قرمز مرزبندی شده است؛ منطقه سبز که برای گردشگران قابل تردد است از جاده‌ی شهداد ـ نهبندان تا عمق 2 کیلومتری کویر وسعت دارد. ورود گردشگران به منطقه نارنجی و قرمز بدون همراه داشتن راهنما و اطلاع دادن به دستگاه‌های ذی‌ربط امکان‌پذیر نیست؛ چرا که به دلیل سختی در تشخیص مسیر، احتمال گمشدن گردشگران وجود دارد. این دو منطقه بلافاصله بعد از منطقه سبز آغاز می شوند.

در کل به گردشگران توصیه می شود که بدون همراه داشتن راهنمای محلی و اطلاع دادن به دستگاه های مربوطه، وارد کویر شهداد نشوند و برای بازدید از این مکان از تورهای گردشگری استفاده کنند.