باغ پرندگان اصفهان با مساحتی بالغ بر 55 هزار متر مربع در سال 1375 به همت شهرداری اصفهان در بیشه ناژوان و در حدود 4 کیلو متری غرب پل وحید احداث گردیده و از نظر طراحی در سطح کشور در نوع خود بی نظیر است .محوطه داخلی باغ پرندگان اصفهان با وسعت 17 هزار متر مربع چنان زیبا فضا سازی شده است که علاوه بر تامین نیازهای زیست محیطی پرندگان منظره ای زیبا و دلپذیر را جهت علاقمندان فراهم کرده است . پوشش توری سقف باغ با مساحت 40 هزار متر مربع بر روی 16 ستون فلزی به ارتفاع 32-25 متر نصب شده است .باغ پرندگان اصفهان مجموعه ای تفریحی،علمی و تحقیقاتی است که علاقه مندان به هر یک از این بخشها می توانند از آن بهره برده و استفاده نمایند.
درباغ پرندگان اصفهان در حدود 4000 قطعه در130 گونه وجود دارد که زیستگاههای متفاوتی بسته به شرایط زندگی طبیعی پرندگان برای آنها در نظر گرفته شده است . برای مثال برکه های باغ جهت پرندگان آبچر نظیر اردکها ، فلامینکو ها و … قفسهای شیشه ای برای پرندگانی که در آب و هوای اصفهان امکان زیست ندارند نظیر انواع طوطیها ، توکانها و .. صخره ها برای پرندگان مناطق سنگلاخی و بیابانی نظیر کبک ، و تیهو و .. ، فضاهای سبز و پر درخت جهت پرندگان مناطق جنگلی مانند قرقاولها و قفسهای فلزی برای پرندگانی که به دلایل مختلف امکان رهائی آنها در باغ وجود ندارد در نظر گرفته شده است .
واحدهای تخصصی فعال در باغ پرندگان اصفهان عبارتند از:
واحد تکثیر :در این بخش شرایط و امکانات مناسب جهت تخمگذاری و جوجه درآوری پرندگان فراهم می گردد.نگهداری از جوجه های تکثیر یافته تا مرحله رسیدن به سن خاص جهت رها سازی در باغ پرندگان به عهده این بخش می باشد.
واحد تغذیه :گونه های مختلف پرندگان نیاز های غذائی متفاوتی دارندبه علاوه منبع تامین این نیازها نیز در هر گونه متفاوت می باشد. برخی از پرندگان میوه خوار، برخی دانه خوار ، برخی گوشتخوار و برخی همه چیز خوار می باشند . در این بخش نیازهای پرندگان بر اساس جداول احتیاجات غذائی((NRC که بر اساس آخرین یافته های علمی در دنیا تدوین شده است برآورد می گردد و جیره غذائی آنها بر این اساس تنظیم میشود.
جیره های غذائی پرندگان در فصول مختلف سال بر اساس دمای هوا و
همچنین شرایط فیزیولوژیک بدن پرنده تغییر می نماید.برای مثال
در فصل تولیدمثل جیره مخصوص این فصل به پرندگان داده می شود.
و احد کلینیک و بهداشت :پرندگان بیمار پس از تشخیص بیماری وارد این بخش می شوند و پس از معاینه کامل بر اساس نظر دامپزشک باغ پرندگان و تجارب کارشناس مربوطه درمان می شوند. ضد عفونی و بهداشت کلیه قسمتهای باغ به عهده این بخش میباشد. واکسیناسیون ماهانه پرندگان علیه بیماری نیوکاسل نیز از وظایف این بخش است.
جهت انجام واکسیناسیون برکه های آب تخلیه و تمام ورودیهای آب
بسته می شوند. واکسن نیو کاسل در 2 روز متوالی توسط آب آشامیدنی به پرندگان تشنه خورانده می شود.
واحدقرنطینه :باغ پرندگان پذیرای پرندگانی است که توسط افراد دوستدار پرنده به باغ اهدا می شود. علاوه بر این در دوره های زمانی مختلف بسته به نیاز، پرندگان جدیدی خریداری می گردد.جهت کنترل بیماریها و جلوگیری از گسترش آنها در این مجموعه، پرندگان تازه وارد ابتدا به مدت 14-10 روز وارد قرنطینه می شوندو پس از انجام آزمایشات لازم در صورت سلامتی وارد باغ پرندگان می گردند.
واحد تاکسیدرمی :تاکسیدرمی به معنای فن نگهداری دراز مدت پیکر جانوران است. در این بخش پس از پوست کنی لاشه و چربی زدائی از پوست و همچنین پرآرائی، قالبی به اندازه بدن پرنده تهیه و پس از اسکلت بندی پوست پرنده روی این قالب کشیده می شود.
در هر یک از این بخشها تحقیقات علمی و عملی مفیدی بر روی گونه های پرندگان انجام می شود به طوریکه باعث گردیده باغ پرندگان علاوه بر جاذبه های گردشگری و تفریحی جنبه های علمی آموزشی و تحقیقاتی نیز پیدا کند . و علاقه مندان به تحقیق در مورد پرندگان می توانند از این جنبه ها بهره مند گردند.
