اختفا عامل اصلی گرانی پوشک/مقصر کیست؟

طبق اخبار منتشرشده، 10 کارخانه تولیدی در سطح کشور فعال‌اند که حدود 80‌درصد پوشک بچه کشور را تولید می‌کنند. این کارخانه­ها در حال حاضر به‌دلیل عدم تامین مواد اولیه با نیمی از ظرفیت خود فعالند. همچنین در تاریخ 10شهریور اخباری مبنی بر عدم ترخیص بار مواد اولیه در گمرک نیز منتشر شد که عضو هیات‌رئیسه انجمن صنایع سلولزی در رابطه با عرضه کم و قیمت بالای صنایع سلولزی گفت: کانتینر بار مواد اولیه در گمرک مانده است اما برای ترخیص این کالاها هر بار یک چیز می‌گویند، معلوم هم نیست که آیا ارز دولتی به صنعت سلولزی تعلق می‌گیرد یا خیر.

در ابتدا قرار بود که ارز بدهند اما الان وزارت صنعت می‌گوید که ارز به شما تعلق نمی‌گیرد. هاشم‌علی حسنی ادامه داد: حتی اگر ارز هم به صنعت تعلق نگیرد، قیمت­ها نهایتا باید 10 تا 20‌درصد افزایش پیدا کند اما الان در بازار شاهد هستیم که برخی محصولات سلولزی قیمتشان دو تا سه‌برابر هم شده است، 30 تا 40‌درصد این گرانی ممکن است به نوسانات ارز مربوط باشد اما 70‌درصد مابقی به تصمیمات نادرست مسئولان مرتبط است که تولیدکننده را بلاتکلیف گذاشته­اند. پس از این جریانات قیمت رسمی پوشک به‌واسطه کمبود مواد اولیه از کنترل خارج شد. افزایش قیمت و کمبود کالا با کاهش عرضه آن در ماه‌های اخیر منجر به ایجاد واکنش و انتقاد بسیاری از خانواده‌ها شد و این سوال که چرا قبل از تبدیل یک مشکل کوچک به بحرانی بزرگ اقدام به ترخیص مواد اولیه از گمرک توسط مسئولان ذی‌ربط صورت نگرفته است، ایجاد شد.

پس از ایجاد این جریانات در تاریخ 11شهریور رئیس اتحادیه خرازی‌ها گفت: ما در کشور 10 کارخانه تولید پوشک و نوار بهداشتی داریم که به‌دلیل نبود مواد اولیه به حالت تعطیل و نیمه‌تعطیل درآمده‌اند که این به سبب عدم تخصیص ارز دولتی و خارج‌ شدن آن از ردیف‌های یک و دو تعرفه‌ای بوده است. یعنی تولیدکنندگان مواد اولیه خود را باید از بازار ثانویه تهیه کنند. حسین دکمه‌چی در مورد کمبود محصولات سلولزی و بهداشتی افزود: مهم‌ترین موادی که این واحدها مصرف می‌کنند اصطلاحا خمیر کاغذی است که 55‌درصد آن وارداتی و بقیه از داخل تامین می‌شود، اکنون یک‌سری از این مواد مورد نیاز در زمانی که ارز 4200تومان اعلام شد، وارد کشور شده اما با بخشنامه دولت مبنی بر پرداخت مابه‌التفاوت ترخیص آن دچار مشکل شده و گمرک اعلام کرده هنوز دستور‌العملی مبنی بر محاسبه هزینه‌ها بر مبنای ارز دولتی یا ثانویه به ما نرسیده است و در سری‌های بعدی نیز دیگر قرار نیست با ارز 4200تومانی محاسبه شود بلکه ارز بازار ثانویه مبنا خواهد بود که آن هم نزدیک به 9‌هزار تومان است و تاثیر خود را بر قیمت نهایی خواهد گذاشت.

اختفا و گران‌فروشی

در شرایط بحرانی کنونی بسیاری از سودجویان با هدف سود بیشتر دست به اختفای پوشک و محصولات سلولزی می‌زنند و حتی برخی پا را فراتر گذاشته و قیمت‌های موجود روی این بسته‌ها را به کمک استون پاک کرده و تغییر می‌دهند. در این‌باره رئیس اداره بازرسی و کشف کالای قاچاق سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان گفت: در یکی، دو ماه گذشته با این مشکل مواجه شدیم. پوشک بزرگسالان و بچه به مواد سلولزی وابسته است که بیشتر این مواد وارد می‌شوند، از طرفی واردات اینگونه محصولات موجب می‌شود که به محیط‌زیست ما به‌ویژه درختان آسیب کمتری وارد شود. بنابراین با این دیدگاه، واردات در این حوزه نامناسب محسوب نمی‌شود.مقدسی در مورد کمیابی پوشک بچه اظهار کرد: کشور چین قوانینی را در مورد تولید کاغذ و بازیافت آن وضع کرده است که در نهایت موجب شده که قیمت جهانی کاغذ و مواد سلولزی افزایش یابد. از طرفی دیگر افزایش نرخ ارز، باعث شده مواد اولیه با قیمت بالاتری وارد کشور شود. او در مورد تشکیل پرونده برای سه واحد بزرگ توزیع و عمده‌فروشی‌ها در زمینه گران‌فروشی، اختفا و امتناع از عرضه عنوان کرد: طی بازرسی از انبار واحد توزیع‌کننده عمده‌فروش، حدود پنج‌هزار بسته پوشک بچه را اختفا کرده بود و با استون قیمت‌های قدیم روی این بسته‌ها را پاک می‌کردند. درنهایت مواد پاک‌کننده مورد استفاده را کشف و ضبط کردیم. در حقیقت این عمل اشتباه برخی از فروشندگان در بازار است که در مواجهه با شرایط فعلی انجام می‌دهند. درنهایت با این واحدها تحت عنوان اختفا و امتناع برخورد می‌شود زیرا در حال حاضر از سوی دولت ضرورت پوشک بچه اعلام نشده است، بنابراین احتکار محسوب نمی‌شود.

مقصر کیست؟

گمرک در واکنش به انگشت اتهامی که به سمتش رفته، واکنش نشان داده و گفته است که تولیدکنندگان بهانه‌تراشی می‌کنند. معاون امور گمرکی گمرک شهیدرجایی بندرعباس گفت: دو برند معروف پوشک به‌رغم تسهیلات ویژه ترخیص مواد اولیه حاضر نیستند کالای خود را اظهار و ترخیص کنند. به گزارش آرمان به‌نقل از گمرک ایران، احمدرضا کمان‌ترکی با اشاره به آخرین وضعیت ترخیص مواد اولیه پوشک، اظهار داشت: در حال حاضر دو شرکت بزرگ پوشک، مواد اولیه خود را اظهار نکرده‌اند و منتظریم که این اقدام صورت بگیرد. او با اشاره به اینکه یکی از این شرکت‌ها 1855تن مواد اولیه در 10 پارت و بارنامه پوشک بهداشتی در بندر شهیدرجایی تخلیه کرده اما از اظهار آن به گمرک خودداری کرده است، تصریح کرد: به‌دلیل مضایق به وجود آمده در بازار به‌دنبال وضعیت کالاهای این شرکت‌ها بودیم تا بتوانیم با آنها تعامل کرده و رایزنی کنیم که کالاهای خود را از گمرک ترخیص کنند چراکه چندین ماه است کالاهای آنها در بندر موجود است اما از اظهار آنها خودداری می‌کنند. این مقام گمرکی افزود: بالغ بر 40روز است که بر اساس دستورالعمل 148 رئیس کل گمرک، شرکت‌های تولیدی می‌توانند تا 70‌درصد کالای خود را ترخیص کنند. در حال حاضر نیز شرکت‌های خودروساز، مواد غذایی، نهاده‌های دامی این کار را می‌کنند تا زمانی که بتوانند کد رهگیری از بانک عامل دریافت کنند. کمان ترکی با بیان اینکه ما در گمرک چشم‌انتظار هستیم تا شرکت‌های بزرگ پوشک مواد اولیه خود را اظهار کنند، تصریح کرد: طی ماه‌های اخیر، رئیس کل گمرک دستور داده بود که برای همه تولیدی‌ها شرایط ویژه و تسهیلات لازم در نظر گرفته شود تا بتوانند کالاهای خود را ترخیص کنند، اما سوال اینجاست که چرا این دو شرکت بزرگ، بارهای خود را اظهار نمی‌کنند؟ او به دیگر شرکت بزرگ و معروف پوشک اشاره کرد و گفت:‌ در حال حاضر این شرکت 17‌هزار تن خمیر کاغذ دارد که اظهار نکرده است؛ همچنین طبق آمار یکهزار تن پودر جاذب به کشور آمده که آن را نیز برای ترخیص اظهار نکرده است.

به زور به نماینده این شرکت گفتیم که کالای خود را اظهار کند تا بتوانیم آن را ترخیص کنیم و به تولید و بازار برسد. به‌گفته معاون امور گمرکی گمرک شهیدرجایی بندرعباس، یکی از این شرکت‌ها بالغ بر یک‌میلیون و 664‌هزار و 361کیلوگرم خمیر کاغذ و 114‌هزار و 553کیلوگرم نوار کنار پوشک، 31‌هزار و 565کیلوگرم کاغذ سلیکون و نیز 46‌هزار و 137کیلوگرم فیلم پلی‌اتیلن برای ساخت پوشک در بندر شهیدرجایی دارد که هنوز اظهار نکرده است. کمان ترکی ادامه داد: همچنین دیگر شرکت معروف پوشک نیز 170‌هزار تن کالا در 29 بارنامه به‌صورت فله در اختیار دارد که 27کانتینر آن نوار کنار پوشک و 38کانتینر خمیر کاغذ و 38کانتینر نوار جاذب در گمرک دارند. با رایزنی‌های صورت‌گرفته نماینده این شرکت یک بخش از کالاها را اظهار کرد تا بتواند آن را ترخیص کند. او تاکید کرد: با توجه به اینکه این دو شرکت یادشده جزو شرکت‌های خوشنام هستند و مواد اولیه برای تولید دارند، در صورتی که کالای خود را اظهار کنند، در مسیر سبز گمرکی قرار گرفته و همان روز کالایشان ترخیص می‌شود، نکته دیگر آنکه طبق مصوبات دولت، این شرکت‌ها از پرداخت مابه‌التفاوت ارز نیز معاف هستند.