کارناوال ونیز ؛ جشن ماسک ها ؛ بزرگترین فستیوال دنیا

در کارناوال امروز همراهمان باشید تا با هم در بزرگترین و معروف ترین کارناوال دنیا شرکت کنیم.

جشنی که هر سال در شهر آب گرفته ی #ونیز برگزار می شود و یاد آور تاریخ این شهر زیبا است .

این کارناوال روزهای زیادی را از زمان تولدش تا به امروز پشت سر گذاشته ، از ممنوعیت برگزاری آن تا فراز و فرودی که در نحوه ی برگزاری با آن ها دست و پنجه نرم کرده است .

اما این کارناوال امروزه هر سال در شهر ونیز برگزار می شود تا به دنیا نشان دهد که #ایتالیا چه تاریخی دارد ، چه هنرمندانی را پرورش می دهد  و چقدر زیباست ، چرا که به بهانه این جشن هر ساله جمعیت زیادی به ونیز می روند .

در سفر امروزمان به ایتالیا ، ابتدا کارناوال ونیز امسال را به نظاره می نشینیم و بعد از آن در گوشه ای دنج کنار آب راه های ونیز تاریخش را با هم ورق خواهیم زد .

کارناوال ونیز ؛ بزرگترین و معروف ترین جشن بین المللی در دنیا

 معرفی کارناوال ونیز

شاید قبل از هر چیز لازم باشد این را بدانید که در حال تماشای بزرگترین و معروفترین کارناوالی هستید که در دنیا برگزار می شود .

کارناوالی که تنها محدود به ایتالیا نیست بلکه یک جشن بین المللی محسوب می شود و هر سال تمام دنیا منتظر هستند تا این مراسم برگزار شود تا شاهد رویدادها و چگونگی برگزاری آن باشند .

و اما درباره ی این کارناوال

کارناوال ونیز ( به ایتالیایی: Carnevale di Venezia )  حدود دو هفته قبل از چهارشنبه ی خاکستر  ( چهارشنبه ی خاکستر یا توبه ، اولین روز از ایام 40 روزه ی روزه داری مسیحیان است . ) آغاز می شود و تا یک روز قبل از چهارشنبه ی خاکستر به پایان می رسد .

 با توجه به تاریخچه ی این کارناوال که در ادامه به آن خواهیم پرداخت ( در پایان پست ) ، این مراسم در ابتدا با هدف شادی و پایکوبی برای موفقیت های بدست آمده در دوره ای از تاریخ ایتالیا برگزار می شد .

اما امروز این کارناوال نمادی از ایتالیاست ، مراسمی است که فرهنگ و هنر ایتالیا را به دنیا معرفی می کند .

شاید یکی از دلایلی که این جشن را در نوبه ی خودش خاص و دیدنی کرده است این باشد که افرادی که در این مراسم شرکت می کنند لباس های خاصی می پوشند و ماسک های خاصی به چهره شان می زنند . ماسک هایی که هر کدام معنا و مفهوم خودشان را دارند .

این جشن نمادین  هر سال برگزار می شود و بهانه ای شده برای آن که افراد زیادی از گوشه و کنار دنیا به ونیز بروند و با این کشور آشنا بشوند .

کارناوال 2016 ونیز هم برگزار شده است ، امروز ابتدا به ونیز سری خواهیم زد و کارناوال امسال را با هم به تماشا می نشینیم و سپس به فلسفه و تاریخ آن خواهیم پرداخت .

آماده سازی ونیز برای برگزاری کارناوال

هر سال با نزدیکی به این کارناوال ، در ونیز هیاهویی برپا می شود و همه خود را برای بزرگترین اتفاق فرهنگی سال آماده می کنند . طراحان و دکوراتور های مطرح از چند روز قبل به آذین بندی و آماده سازی شهر مشغول می شوند و مردم هم خود را برای شرکت در این فستیوال آماده می کنند .

این آماده سازی شامل خرید و تهیه ی لباس های مخصوص ، طراحی و خرید ماسک های کارناوال و یا حتی طراحی برای مدل گریمی است که در این کارناوال به صورت می زنند.

البته مسلم است برای تهیه ی ماسک ها و لباس ها باید هزینه هایی پرداخت کنند اما گریم هایی هم که روی صورت های شرکت کنندگان پیاده می شود هم هزینه هایی دارد ، این هزینه ها بسته به گریمی که انتخاب می کنید متفاوت است و از چیزی در حدود 20 یورو شروع می شود …

تاریخ برگزاری کارناوال ونیز امروزی

تاریخ برگزاری کارناوال ونیز امروزی  چیزی شبیه به مراسم چهار شنبه سوری ما ایرانیان است چرا که تاریخ و روز دقیق و مشخصی ندارد .

اما قاعده این است که در ماه فوریه و  دو هفته قبل از روز 4 شنبه خاکستر ( Mardi Gras یا Ash Wednesday ) آغاز و در روز سه شنبه ، یعنی روز پایانی مراسم ، به اوج خود می رسد ، در کل این مراسم 11 روز به طول می انجامد . به عنوان مثال تاریخ برگزاری این جشن در سال ها مختلف به این قرار بوده است :

 سال 2007 از روز 9 تا 20 فوریه

در سال 2008 از 25 ژانویه تا 5 فوریه

در سال 2009 از 13 فوریه تا 24 فوریه

در سال 2010 از 5 تا 16 فوریه

ویدئویی از کارناوال ونیز سال 2014

ویدئویی از کارناوال ونیز سال 2013

نگاهی به برگزاری مراسم کارناوال ونیز 2016

کارناوال ونیز هر سال در میدان سنت مارک ( St Mark’s Square ) برگزار می شود و یاد آور تاریخ و فرهنگ مردمان این کشور است .

البته نباید انتظار داشت که امروز ، شکل برگزاری این مراسم مثل آن چیزی باشد که در گذشته بوده ، مسلما برخی آئین و قسمت های مختلف آن دست خوش تغییراتی شده است اما هنوز ماهیت خود را حفظ کرده است.

 شرکت کنندگان با ماسک ها و لباس های مخصوص در این مراسم شرکت می کنند و مثل گذشته شادی می کنند .

امسال هم طبق روال هر سال این جشن در ونیز از تاریخ 23 ژانویه تا 9 فوریه برگزار شد.

طبق روال هر سال کارناوال امسال هم با رژه ی قایق هایی آذین بندی شده در کانال های ونیز آغاز شد و با مراسم های مختلف مثل آتش بازی ، رویدادهای موسیقی ، انواع تردستی ها  و … ادامه پیدا کرد .

در مراسم امسال ناوگان های کوچکی از قایق ها در کانال های ونیز در حالی به رژه پرداختند که حامل سر نشینانی بودند که با نقاب های مخصوص و جالبی صورتشان را پوشانده بودند.

این قایق ها با خلاقیت های مردمان ونیز طراحی شده است و هدفش آن است که هنر و خلاقیت مردمان ایتالیا را به دنیا نشان دهد .

همچنین در پایان مراسم هر سال مسابقه ای با عنوان ” زیباترین نقاب “ برگزار می شود و به کسی که بهترین نقاب را زده باشد جوایزی اهدا می شود .

در ادامه تصاویری از کارناوال ونیز در سال 2016 خواهیم دید .

 

تصاویری از رژه ی قایق ها در کانال های ونیز

تصاویری از آتش بازی و نور پردازی های  مراسم امسال

فرصتی برای هنرمندان که هنرهایشان را نمایش بگذارند

نمونه ای از لباس ها و ماسک هایی که امسال مورد استفاده قرار گرفت

و اما ویدئویی از مراسم امسال

و اما بپردازیم به تاریخچه ی این فستیوال

 

تاریخچه ی کارناوال ونیز

 تاریخچه ی این کارناوال به سال 1162 میلادی بر می گردد ، البته با توجه به آن چیزی که میان مردم به عنوان یک باور وجود دارد .

کارناوال ونیزِ امروز ، از جشن سالیانه ی پیروزی دوک ویتاله میچی یه لی دوم ( Vitale Michieli ) بر اولریش دوم ( Ulrich ) دوم از تره ون ( Treven ) فرمانروای آکوئیلیا ( Aquileia ) در 1162 سرچشمه گرفته است .

داستان این جنگ از این قرار است که اولریش دوم و 12 تن از همراهانش توطئه ای را  علیه دولت آن زمان ونیز ترتیب داده بودند ، توطئه ای که بر علیه استیلای جمهوری خواهان بر گرادو بود اما هیچ گاه به نتیجه ای نرسید؛ چرا که توسط دولت آن زمان ونیز دستگیر شدند .

بعد از دستگیری اولریش دوم ، بعد از مذاکرتی که انجام شد تصمیم بر آن شد او به صورت مشروط آزاد شود .

شرط از این قرار بود :

اولریش دوم به صورت سالیانه به ونیز خراج پرداخت کند . این خراج شامل 12 قرص نان ، 12 خوک و یک گاو نر بود . بعد از این ماجرا بود که کم کم رسمی در میان ونیزیان به نشانه ی محکومیت اولریش به وجود آمد و آن هم این بود که یک گاو نر و 12 خوک را در مکانی که امروز با نام میدان سن مارکو ( Piazza San Marco ) می شناسیم ، ذبح می کردند . این ذبح درست در یک روز قبل از چهارشنبه ی توبه ، یعنی روز سه شنبه ای با نام زیوبا گراسو ( Zioba Grasso ) انجام می شد تا یاد این پیروزی برای همیشه میان مردم زنده باشد  .

فراز و فرود های کارناوال ونیز در طول تاریخ

این جشن از آن زمان آغاز شد و هر سال برگزار می شد اما هنوز به عنوان ی جشن رسمی شناخته نشده بود تا این که در دوره ی رنسانس ( سال 1300 میلادی )  این جشن یکی از جشن های ملی ونیز شناخته شد .

اما این مراسم با وجود تمام شهرتش در سال 1797 زمانی که ونیز تحت پادشاهی #اتریش بود , کاملا ممنوع شد ، حتی استفاده از ماسک هم جزو آداب و  رسوم اصلی این جشن بود با وضع قوانین سرسختانه ممنوع شد .  تا این که در قرن  نوزدهم برای دوره ی کوتاهی و تنها در اعیاد خاص ، برگزاری این جشن آزاد شد تا فرصتی باشد تا در آن بتوان هنر مردمان ونیز را به چشم دید .

این کارناوال مخفیانه به زندگی اش ادامه می داد تا این که در سال 1979 دوباره جان تازه ای گرفت . دولت وقت ایتالیا تصمیم گرفت تا تاریخ و فرهنگ فراموش شده اش را زنده کند . به همین جهت قرار شد این جشن بر پایه ی همان چیزی که در گذشته بنا شده بود ، یعنی پوشیدن لباس های خاص و زدن نقاب هایی مخصوص ، برگزار شود .

نتیجه ی این تصمیم آن شد که امروز کارناوالی هر ساله در ونیز برگزار می شود که چیزی در حدود 3 میلیون بازدیدکننده از سراسر دنیا را میزبانی می کند .

آداب و رسوم مخصوص برای لباس پوشیدن در کارناوال ونیز

شاید زمانی که تنها یک عکس از این کارناوال را ببینید ، جدا از تاریخچه و فلسفه ی برگزاری این جشن ، ماسک ها و لباس هایی نظر شما را جلب کنند  که شرکت کنندگان در این مراسم به تن دارند . در این کارناوال رسم بر این است که یک زوج یعنی یک مرد و زن باید لباس یکسان بپوشند و ماسک یکسانی به صورت بزنند و در نهایت شبیه به شخصیت های تمثیلی بشوند .

لباس هایی که امروز به تن شرکت کنندگان این مراسم میبینید شاید شما را به یاد نمایش های شکسپیر بیندازد ، اما در واقع همین لباس ها هستند که ماهیت این کارناوال را حفظ کرده اند .

چیزی که این لباس های زیبا و خاص را تکمیل می کند ، ماسک هایی است که به صورت می زنند . ماسک هایی که طراحی های خاص و حتی نام های مخصوص به خودشان را دارند . این ماسک ها به قدری در این مراسم با ارزش هستند که گاهی اوقات کارناوال ونیز را با عنوان جشن ماسک ها می شناسند .

ماسک های کارناوال ونیز در تاریخ

شاید بتوان با قاطعیت گفت که ماسک ها بخش اصلی کارناوال ونیز را تشکیل می دهند . البته استفاده از این ماسک ها تنها محدود به کارناوال ونیز نمی شد . بلکه اولین شواهد از استفاده ی مردم ونیز از ماسک به قرن سیزدهم بر می گردد .

گویا آن زمان این ماسک ها را به صورت می زدنند تا طبقه ی اجتماعی شان را پشت ماسک ها پنهان کنند و مردمان فقیر از ثروتمندان قابل تشخیص نباشند ، به همین دلیل هم در طول تاریخ چندین بار استفاده از این ماسک ها درطی زندگی روزمره ممنوع و استفاده از آن ها تنها به اعیاد و مراسم های خاص محدود شد . البته در قرن چهاردهم میلادی دولت وقت ونیز قانونی وضع کرد که بر اساس آن کسی حق زدن نقاب به صورتش را نداشت اما کم کم این نقاب ها به بخش جدا نشدنی کارناوال ونیز تبدیل شدند .

آنها در خلال فستیوال سنت استفان ( مراسمی که برای بزرگداشت اولین شهید مسیحی به نام  سنت استفان در 26 دسامبر برگزار می شود ) تا نیمه ی شب زیوبا گراسو ( یعنی همان سه شنبه قبل از چهارشنبه توبه ) می توانستند صورتهایشان را ماسک بپوشانند .

همچنین استفاه از ماسک ها در طی عید معراج ( مراسمی که به بزرگداشت عروج عیسی مسیح در کلیساها در تاریخ 5 اکتبر هر سال برگزار می شود ) تا کریسمس آزاد بود و مردم می توانستند روزهای زیادی در سال نقاب بر چهره داشته باشند .

ساخت ماسک های کارناوال ونیز

ماسک های اولیه ای از جنس چرم یا خمیر کاغد و با طرح و تزئینات ساده ای ساخته می شد اما امروز و بعد از این که با وجود تمام محدودیت های موجود درمورد استفاده از این ماسک ها ، فروشگاهی در دهه ی 80 میلادی با ماسک های مدرنش متولد شد ، تحول عظیمی در دنیای این ماسک ها و به خصوص کارناوال ونیز به وجود آمد .

ماسک های امروزی از سطوح بتن کاری شده و ورق طلا ساخته می شود . برای تزئیناتش هم از بهترین و چشمگیر ترین مواد مثل ورق طلا و پرهای زیبا و جواهرات بدلی یا اصل استفاده می شود .

این ماسک ها امروز به بخشی از صنعت #گردشگری ونیز تبدیل شده است  و فروشگاه هایی در سطح ونیز وجود دارند که می توانید یکی از این ماسک ها را برای خود خریداری کنید .

البته این را هم بدانید که ماسک هایی که برای فروش در فروشگاه ها وجود دارند با نمونه های اصلی که در کارناوال استفاده می شود متفاوت است .

انواع ماسک های کارناوال ونیز

ماسک هایی که در کارناوال ونیز به صورت ها زده می شود انواع مختلفی دارد و هر کدام معرف یک شخصیت است . این شخصیت ها و انواع ماسک ها از این قرار اند :

ماسک بایوتا

یکی از انواع ماسک های کارناوال ونیز ، ماسک بایوتا ( baùtta ) است . ماسکی که هدفش پوشاندن هر چه بیشتر اجزای صورت ساخته شده و طراحی آن به طوری انجام شده که فردی که این ماسک را به صورت زده بتواند خیلی راحت صحبت کند و حتی غذا بخورد بدون این که مجبور به برداشتن این ماسک شود .

این ماسک که به رنگ سفید طراحی می شود نه تنها در کارناوال ونیز امروزی مورد استفاده قرار می گیرد بلکه در گذشته ، همان زمان هایی که این ماسک ها را برای پوشاندن صورت در زندگی روزمره استفاده می کردند ، برای تمام سال به صورت مردمان ونیز بود .

در واقع این ماسک وسیله ای بود برای یکسان کردن موقعیت اجتماعی تمام مردم با یکدیگر .

ماسک بایوتا علاوه بر این که صورت را می پوشاند یک توری ریز بافت و کلاه سه گوش نیز دارد  و معمولا با لباس هایی به رنگ قرمز یا سیاه و سفید رنگ مورد استفاده قرار می گیرد . با توجه به سابقه ی این ماسک و طراحی آن بیشتر توسط مردان مورد استفاده قرار می گرفت اما از زمان قرن هجدهم هم زنان از این ماسک با کلاهی با نام tricorn  استفاده کردند .

ماسک کولومبینا 

یکی دیگر از انواع ماسک های کارناوال ونیز COLOMBINA یا کلمباین است که به صورت یک ماسک نیمه طراحی شده است و تنها چشم ها ، بینی و قسمت بالایی گونه را می پوشاند .

این ماسک اغلب با طلا ، نقره و کریستال تزئین می شود . این ماسک آن زمانی با عنوان COLOMBINA شناخته شد که در یکی از تئاترهای قدیمی ایتالیا زنی نقش یک فرد دسیسه کار را بازی کرد که COLOMBINA نام داشت . او این نقاب را به صورت می زد تا چهره اش به صورت کامل مشخص نباشد . از آن جا بود که این ماسک رواج پیدا کرد .

این ماسک را می توان یکی از ماسک های مدرن کارناوال ونیز دانست چرا که هیچ نقوش تاریخی روی خود ندارد . کلمباین هم توسط زنان و هم توسط مردان مورد استفاده قرار می گیرد . گویا زنی که در کنار مرد بایوتا می ایستد این ماسک را به صورت می زند .

ماسک دکتر طاعون

یکی دیگر از انواع ماسک های کارناوال ونیز نام و طراحی جالب دارد . این ماسک Medico della peste یا The Plague Doctor یا به فارسی دکتر طاعون نام دارد .

از نظر طراحی ، این ماسک شامل یک منقار طولانی است و یکی از عجیب ترین و خاص ترین ماسک های این کارناوال است و کاملا از سایر ماسک ها متمایز است .

جالب اینجاست که این ماسک در ابتدا کاربردی کاملا بی ربط به کارناوال ونیز نداشت . این ماسک به عنوان یک وسیله ی جلوگیری از بیماری طاعون مورد استفاده قرار می گرفت . این نقاب را در قرن 17 یک پزشک فرانسوی با نام  Charles de Lorme طراحی کرد . این طراحی هم زمانی انجام شد که او تجهیزات پزشکی خود را برای رفتن و درمان بیماران مبتلا به طاعون کامل می کرد . طراحی جالب این ماسک باعث شد تا کم کم جای خود را در میان ماسک های های کارناوال ونیز پیدا کند .

این ماسک به رنگ سفید است و قسمت چشم آن به صورت یک عینک طراحی شده است ، دلیل این طراحی هم این است که پزشکان اغلب عینک به چشم دارند .

این نقاب  به همراه یک ردای بلند سفید یا سیاه رنگ و دستکش مورد استفاده قرار می گیرد تا کسی که آن را به صورت زده بیشتر به یک دکتر شبیه باشد .دلیل طراحی قسمت منقار مانند آن است که دکتر در زمان معاینه ی بیماران مبتلا به طاعون بتواند از مواد ضدعفونی کنند استنشاق کند تا خطر ابتلا به بیماری را برای خودش به حداقل برساند .

انواع دیگر ماسک های کارناوال ونیز

انواع ماسک های این مراسم به همین چند مورد خلاصه نمی شود . برخی دیگر از انواع این ماسک ها از این قرارند :

ماسک Volto یا Larva 

این ماسک به همراه کلاه مخصوصی استفاده می شود و دارای تزئینات بسیار زیبا است.

ماسک  Pantalone

یکی دیگر از انواع ماسک های کارناوال ونیز است که به صورت یک مرد غمگین طراحی شده است که یک منقار بزرگ دارد . این ماسک هم مانند ماسک COLOMBINA که با عنوان ماسک کمدی شناخته می شود ، به صورت نیمه طراحی شده است .

 

کلام آخر

نظرتان در مورد این کارناوال چیست ؟ آیا تا به حال در این مراسم یا چیزی شبیه به این شرکت کرده اید ؟ 

یا این که مراسمی مثل این جشن می شناسید ؟

نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.