افشای پرده‌ای ناگفته از کارشکنی‌های ضدایرانی فرانسه

خبرگزاری فارس: «سابوتاژ» (کارشکنی) لغتی فرانسوی است و احتمالاً انعکاسی از جهان‌بینی فرانسوی هم محسوب می‌شود. این گزاره‌ای بود که اولین بار، «لوران فابیوس»، وزیر خارجه اسبق فرانسه با کارشکنی در حصول توافق موقت ژنو آبان‌ماه سال 1392 صحتش را ثابت کرد.

چنانکه اکنون مشهور است در آن زمان، در حالی که همه طرف‌ها آماده اعلام توافق موقت ژنو بودند فرانسه با اصرار دقیقه 90 بر مطالبات غیرواقع‌بینانه از حصول توافق جلوگیری کرد.

در ماه‌های آینده و در خلال مذاکرات هسته‌ای تا زمان حصول برجام، موضع‌گیری‌های تُند فرانسوی‌ها و به سینه زدن سنگ صهیونیست‌ها تا اندازه‌ای به واقعیت روزمره گفتگو‌ها تبدیل شده بود که دیگر نه امر غیرمعمول تلقی می‌شد و نه توجهی جلب می‌کرد.

اما آنچه در کتاب خاطرات «جان کری»، وزیر خارجه سابق آمریکا درباره یکی دیگر از کارشکنی‌های فرانسه آمده به نوعی در بردارنده زوایای تازه‌ای از ابعاد کارشکنی‌های فرانسه است. مطابق مندرجات این کتاب، «لوران فابیوس» بعد از نهایی شدن توافق و زمانی که ایران تعهداتش را اجرا کرده بود و به روز اجرای برجام رسیده بود قصد داشته متن توافق را تغییر دهد.

وزیر خارجه سابق آمریکا در کتاب خاطراتش که نام «Every Day is Extra» را برایش انتخاب کرده روایت طرف آمریکایی را از چند و، چون توافق در جریان مذاکرات هسته‌ای شرح داده است.

او فصل هجدهم این کتاب را به بازگو کردن تجربیات و خاطرات خود از مذاکره با گروه 1+5 و طرف ایرانی اختصاص داده است. وی در این فصل نوشته‌های خود را از پیش از آن‌که وزیر خارجه شود و از زمان برخی تماس‌ها در عمان آغاز کرده است.

کری در این کتاب ماجرای یک تماس تلفنی از فابیوس در روز اجرای برجام-یعنی زمانی که ایران به تعهداتش عمل کرده و قرار است رفع تحریم‌ها علیه این کشور اعلام شدند- را شرح داده است.

او می‌نویسد: «وقتی که به وین برگشتیم، در حالی که آماده نهایی کردن اسناد برجام می‌شدیم، فدریکا موگرینی پیامی دریافت کرد مبنی بر اینکه برای لوران فابیوس سوال‌های جدیدی ایجاد شده که می‌خواهد قبل از آنکه موگرینی سند را به نیابت از اتحادیه اروپا امضا کند، پاسخ داده شوند.»

این موضوع حتی برای جان کری که شاهد تغییر موضع‌های فرانسه در دقایق پایانی بوده هم عجیب بوده است. او می‌نویسد: «این مسئله تعجب‌آور بود، چون او (فابیوس) قبلاً با تمام چیز‌هایی که حالا با آن مخالف بود، موافقت کرده بود. ولی او به‌طور مشابهی در ژنو، لوزان و وین هم درست در دقایق پایانی، دغدغه‌های جدیدی مطرح کرده بود.»

«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال 1394 میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه 1+5) حاصل شد. این توافق از 26 دی‌ماه سال 1394 اجرایی شد. رویدادی که کری به آن اشاره کرده، مربوط به همین روز است.

جان کری نوشته فدریکا موگرینی بیش از یک ساعت با فابیوس تلفنی صحبت کرد و سرانجام ساعت 21:30 شب تصورش این بود که توانسته تا حدی او را متقاعد کند، اما هنوز موفق به جلب نظرش به صورت کامل نشده است.

وی می‌نویسد: «زمان می‌گذشت و می‌دانستم که اوضاع به زودی آشفته خواهد شد؛ بنابراین برای اینکه روال کار را سرعت ببخشم، جواد و فدریکا را داخل سوئیت خودم آوردم. با همدیگر به لوران زنگ زدیم.»

کری نوشته سرانجام با فابیوس به توافق رسیده‌اند به جای تغییر متن توافق، لحن بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و ایران تغییر داده شود. او نوشته است: «ما پیشنهاد کردیم که به جای تغییر توافق که ممکن نبود، می‌توانیم لحن بیانیه مشترک ایران و اتحادیه اروپا که قرار بود در کنفرانس خبری منتشر شود را عوض کنیم.»

در ادامه خاطرات او آمده است: «برایش توضیح دادیم که اصلاحات ما چطور نگرانی‌های او را برطرف می‌کند و بعد صبر کردیم تا ببینیم چقدر با این پیشنهاد ما موافق است. آخر سر جواد گفت: "لوران به توافق رسیدیم؟ فابیوس بعد از مکثی کوتاه گفت: بله".»

فرانسه اکنون در بین کشور‌های اروپایی قرار دارد که سخن از ادامه پایبندی به برجام بر زبان می‌رانند؛ هرچند که اروپایی‌ها هنوز با ارائه تعهدات لازم به ایران و همچنین جبران خسارت‌های ناشی از خروج واشنگتن از آن، فاصله دارند.