پرده گوش یا پرده صماخ اولین بخش از گوش میانی است. درواقع این پرده گوش میانی را از گوش خارجی جدا می‌کند. پارگی پرده گوش، ناشی از ایجاد حفره یا چاک در بافت پرده‌ صماخ است. در این مقاله شما را با علت پاره شدن پرده گوش، علائم، تشخیص و درمان پارگی پرده گوش آشنا خواهیم کرد.

پاره شدن پرده گوش، ایجاد یک حفره یا چاک در پرده‌ی گوش یا پرده‌ی صماخ است. پرده‌ی صماخ یک بافت نازک است که گوش میانی و کانال گوش خارجی را جدا می‌کند. زمانی که امواج صوتی وارد گوش می‌شود، این پرده به لرزه در می‌آید. این لرزش در استخوان‌های گوش میانی جریان می‌یابد. همین لرزش، عامل شنیدن صداهای مختلف است در نتیجه اگر پرده‌ی گوش آسیب ببیند، شنوایی شما با اشکال مواجه می‌شود.

پارگی پرده گوش را «پرفوراسیون» پرده گوش هم می‌نامند. در موارد نادر، این شرایط ممکن است برای همیشه به از دست‌دادن شنوایی منجر شود.

علت پارگی پرده گوش

عفونت

عفونت گوش یکی از رایج‌ترین دلایل پارگی پرده گوش است، بخصوص در کودکان. به هنگام عفونت گوش، مایعات، پشت پرده گوش انباشته می‌شود. فشاری که از طریق این مایعات به پرده وارد می‌شود، باعث پارگی آن می‌شود.

تغییرات فشار

بعضی از فعالیت‌های دیگر نیز می‌تواند موجب تغییرات فشار در گوش و پاره شدن پرده‌ گوش شود. این فرایند، «باروتروما» نامیده می‌شود که عبارت است از آسیب فیزیکی ناشی از تغییرات فشار محیط اطراف روی فضاهای هوایی موجود در حفرات بدن انسان. این شرایط در اصل، زمانی اتفاق می‌افتد که فشار فضای بیرون از گوش، تغییرات قابل توجهی با فضای داخل گوش داشته باشد. فعالیت‌هایی که موجب «باروتروما» می‌شود، عبارت‌اند از:

• غواصی اسکوبا؛
• مسافرت هوایی؛
• رانندگی در ارتفاعات بالا؛
• امواج شوک؛
• ضربه‌های شدید و محکم به گوش.

جراحت یا تروما

جراحات نیز می‌توانند موجب پارگی در پرده‌ گوش شوند. هر تروما یا آسیب که به گوش یا یک طرف از سر وارد شود، می‌تواند پارگی پرده گوش را ایجاد کند. اتفاقات زیر می‌تواند پارگی پرده گوش را ایجاد کنند:

• ضربه خوردن به گوش یا وارد شدن فشار ناگهانی به آن؛
• آسیب دیدن در حرکت های ورزشی؛
• تصادفات رانندگی.

واردکردن هر شی مانند گوش پاک کن، ناخن بلند یا مداد و خودکار اگر از حد معمول بگذرد، می‌تواند به پرده‌ی گوش آسیب بزند.

ترومای صوتی یا آسیب‌رسیدن به گوش بر اثر صداهای بسیار بلند می‌تواند به پرده‌ی گوش آسیب بزند. با وجود این، مواردی شبیه این، زیاد رایج نیست.

علائم پارگی پرده گوش

گوش درد از شایع‌ترین علائم پارگی پرده گوش است. درد یکی از مهم‌ترین علائم پاره شدن پرده گوش است. برای بعضی از افراد، درد ممکن است، شدید باشد. این درد ممکن است در طول روز ثابت و شدید بماند یا شدت آن، کمتر یا بیشتر شود.

معمولا، به محض اینکه درد از بین می‌رود، گوش، کم‌کم توانایی خود را از دست می‌دهد. در این مرحله، پرده‌ی گوش، پاره شده است. مایعات آبکی، خون‌آلود یا چرکی ممکن است از گوش آسیب دیده خارج شود. پارگی که ناشی از عفونت گوش میانی باشد، معمولا سبب خونریزی می‌شود. این عفونت‌های گوش معمولا در بچه‌های کوچک، بزرگسالانی که زیاد سرما می‌خورند و دچار آنفولانزا می‌شوند یا در محیط‌هایی که کیفیت هوا مناسب نیست، بیشتر دیده می‌شود.

ممکن است گوش آسیب دیده، شنوایی را از دست بدهد یا شنوایی‌ آن کاهش پیدا کند. همچنین ممکن است دچار وزوز گوش یا صدای زنگ‌زدن مداوم و حتی سرگیجه بشوید.

تشخیص پارگی پرده گوش

پزشک از روش‌های مختلفی برای تشخیص پاره شدن پرده گوش استفاده می‌کند.

از طریق نمونه‌ی مایعات

پزشک، مایع خارج شده از گوش را بررسی می‌کند در صورتی که عفونت در آن باشد، ممکن است عفونت گوش میانی باعث پاره شدن پرده گوش شده باشد.

معاینه با گوش بین یا اتوسکوپ

پزشک با استفاده از وسیله‌ای خاص به نام «اتوسکوپ» که دارای چراغ قوه است، داخل کانال گوش را معاینه می‌کند.

تست شنوایی

پزشک با تست‌های شنوایی مخصوص، میزان سطح شنوایی بیمار و ظرفیت پرده‌ی گوش را بررسی می‌کند.

تمپانومتری

«تمپانومتری»، آزمایشی برای مشخص‌کردن عملکرد گوش میانی و سلامت حرکت پرده گوش است. در این تست، پزشک با استفاده از «تمپانومتر» و قراردادن آن در گوش، پاسخ‌های پرده‌ی گوش را به تغییرات فشار بررسی می‌کند.

اگر به آزمایش‌های خاص یا درمان‌های ویژه برای پارگی پرده‌ی گوش نیاز داشته باشید، پزشک ممکن است شما را به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع دهد.

درمان پارگی پرده گوش

درمان‌ پاره شدن پرده گوش معمولا برای بهبود یا کاهش درد و کم‌کردن یا از بین بردن عفونت است.

پچینگ یا وصله کردن

اصطلاح «پچینگ» به معنای قراردادن یک لایه‌ی نازک مثل وصله روی پرده‌ی گوش است. اگر پرده‌‌ی گوش، خودبه‌خود ترمیم نشود، پزشک از این روش استفاده می‌کند. در این روش، پزشک، صفحه‌ای نازک و مخصوص را روی پارگی این غشا قرار می‌دهد. این وصله، غشای پرده‌ی صماخ را تحریک می‌کند که مجددا رشد کند و پیوند بخورد.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک، عفونت‌ها را از بین می‌برد که ممکن است این عفونت‌ها عامل پارگی پرده‌ی گوش باشد. این داروها از بروز عفونت‌های جدید پیشگیری می‌کنند؛ عفونت‌هایی که ممکن است ناشی از «پرفوراسیون» باشد. پزشک شما ممکن است آنتی بیوتیک های خوراکی یا قطره‌ گوش تجویز کند. حتی ممکن است هر دو را برای‌تان تجویز کند.

جراحی

در موارد نادر، ممکن است لازم باشد که حفره‌ پرده‌ گوش، کاملا ترمیم شود. ترمیم جراحی پرده‌ گوش، «تمپانوپلاستی» نام دارد. در جریان «تمپانوپلاستی»، جراح بافت‌هایی از سایر نواحی بدن برمی‌دارد و به پارگی و حفره‌‌ی پرده‌ی گوش پیوند می‌زند.

درمان خانگی پاره شدن پرده گوش

در خانه می‌توانید با کمک گرما یا داروهای مسکن، درد پارگی پرده‌ی گوش را کمتر کنید. قراردادن کمپرس گرم و خشک روی گوش، چند بار در روز، می‌تواند باعث کاهش درد شود.

تاجایی‌که ضرورتی ندارد، از فین‌کردن (خارج‌کردن باد از بینی) فرایند ترمیم پرده‌ی گوش را می‌توانید، بهبود ببخشید. فین کردن، به پرده‌ گوش فشار وارد می‌کند. افزایش فشار روی گوش می‌تواند دردناک باشد و فرایند ترمیم پرده‌ گوش را به تأخیر بیاندازد.

از قطره‌هایی که بدون تجویز پزشک ارائه می‌شود، استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک آنها را توصیه کند. اگر پرده‌ گوش شما پاره شده است، این قطره‌ها ممکن است، عمیقا وارد گوش شود. همین مسئله ممکن است باعث آسیب‌های بعدی شود.

پارگی پرده‌ گوش در کودکان

پارگی پرده‌ گوش در کودکان رایج‌تر است، زیرا بافت پرده‌ گوش و کانال‌های باریک داخل گوش آنها حساس‌تر است. استفاده از گوش‌پاک‌کن با شدت زیاد و واردکردن زیاد آن به گوش، به راحتی می‌تواند به پرده‌ی گوش کودک آسیب بزند. هر شی خارجی کوچک مانند گیره‌ی مو یا مداد اگر عمیقا وارد کانال گوش شود، می‌تواند آسیب شدیدی به پرده‌ی گوش بزند.

عفونت های گوش، رایج‌ترین دلیل پارگی پرده‌‌ی گوش در بچه‌ها است. تا سه سالگی از هر 6 کودک، پنج نفر حداقل یکبار به عفونت گوش دچار می‌شوند. احتمال ابتلا به عفونت گوش در بچه‌هایی که گروهی نگهداری می‌شوند یا به جای تغذیه شیر مادر، به صورت خوابیده و با شیشه شیر می‌خورند، بیشتر است.

اگر هر کدام از علائم زیر را در کودک مشاهده کردید، بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید:

• درد خفیف تا شدید؛
• ترشح های چرکی یا خون آلود؛
• تهوع، استفراغ یا سرگیجه‌ پایدار؛
• صدای زنگ یا وزوز در گوش.

اگر پزشک تشخیص داد که پارگی پرده‌ گوش به درمان‌های بیشتر و جدی‌تری نیاز دارد، فرزندتان را پیش متخصص گوش و حلق و بینی ببرید.

از آنجایی که پرده‌ گوش کودکان، حساس است، آسیب‌های درمان‌نشده‌ی پرده گوش آنها، ممکن است تأثیرات طولانی‌مدت بر شنوایی آنها داشته باشد. به کودکان آموزش بدهید که هرگز هیچ شیء خارجی را وارد گوش نکنند. علاوه‌براین، اگر فرزندتان سرماخوردگی یا عفونت سینوس دارد، از مسافرت هوایی اجتناب کنید. تغییرات فشار می‌تواند به پرده‌ گوش آنها آسیب بزند.

بهبود پارگی پرده گوش

پاره شدن پرده گوش معمولا بدون درمان‌های تهاجمی، ترمیم می‌شود. بیشتر افرادی که دچار پاره شدن پرده گوش می‌شوند، معمولا فقط به‌طور موقتی شنوایی خود را از دست می‌دهند. حتی بدون درمان، پرده‌ گوش باید در عرض چند هفته ترمیم شود.

بعد از جراحی پرده‌ گوش می‌توانید در عرض یک تا دو روز بیمارستان را ترک کنید. ترمیم کامل به خصوص بعد از درمان یا جراحی معمولا در عرض هشت هفته اتفاق می‌افتد.

پیشگیری از پارگی پرده گوش

برای پیشگیری از پارگی‌های آتی پرده‌ی گوش، می‌توانید چند نکته را همواره در نظر داشته باشید:

• برای پیشگیری از عفونت‌های آتی، گوش‌ها را همواره خشک نگه دارید؛
• برای پیشگیری از ورود آب به کانال گوش، موقع حمام، گوش را با پنبه پر کنید؛
• تازمانی‌که گوش شما کاملا ترمیم نشده، از شناکردن اجتناب کنید؛
• اگر دچار عفونت گوش شدید، سریعا نسبت به درمان آن اقدام کنید؛
• اگر سرماخوردگی یا عفونت سینوس دارید، از سفر با هواپیما اجتناب کنید؛
• از گوش گیر، خوردن آدامس و خمیازه‌ی اختیاری، استفاده کنید و فشار وارد بر گوش را معتدل کنید؛
• برای پاک‌کردن جرم های اضافی گوش، از اشیای خارجی استفاده نکنید. شست‌وشوی روزانه معمولا برای تمیز نگه‌داشتن گوش و متعادل‌کردن سطح جرم گوش، کافی است؛
• اگر می‌دانید که درمعرض سروصدای زیاد قرار دارید، برای مثال در نزدیکی ماشین‌های سنگین، کنسرت یا محل ساخت‌وساز حضور دارید، از گوش‌گیر استفاده کنید.

خلاصه و نتیجه‌گیری

با اجتناب از ورود اشیای خارجی و هرگونه آسیب به گوش، به راحتی می‌توان از پارگی پرده گوش پیشگیری کرد. با حفاظت از گوش و استراحت، بسیاری از عفونت‌هایی را که پارگی ایجاد می‌کنند، می‌توانید در منزل درمان کنید. اگر بیش از چند روز درد جدی و ترشح از گوش دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان پارگی پرده‌ گوش، روش‌های بسیار زیاد وجود دارد که پزشک متخصص، بهترین راه را با توجه به شرایط‌تان، انتخاب می‌کند.